Rethinking the Concept of the Sacred Towards The Notion of Order From The Mana Model

Yıl 2011, Cilt: 11 Sayı: 1, 165 - 186, 01.02.2011

Emir Kuşcu

Öz

In this article, our aim is to show that the concept of the sacred in the tradition called phenomenology of religion has a theological and metaphysical content. In spite of this, unlike postmodernist critics, we don’t claim that we should leave the concept of the sacred. According to us, if we apply to Durkheimian concept of the sacred before Otto, we may demonstrate that sacred isn’t only numen effecting the subject in model of mana, but also is related to the concept of order. While phenomenological concept of the sacred is engaged with describing the reply to the sacred or mana as supernaturalist reality, the idea of sacred as order tries to analyse human behaviours connected with the sacred. Religion isn’t only a theological and metaphysical entity, but also a social and cultural construction. The religion isn’t only produced by society, but society is also produced by religion. As society has a religious attribution, to refer religion to society doesn’t mean to go astray positivistic reductionism. Genuine phenomenology of the sacred should analyse how sacred-profane is open to interaction in various culture. Therefore, the sacred isn’t metaphysical reference, but points to transformations and entegrations of some cultural horizons.

Anahtar Kelimeler

Sacred, Order, Mana, Durkheim, Otto

Kutsal Kavramını Yeniden Düşünmek: Mana Modelinden Düzen Nosyonuna Doğru

Öz

Bu makalede amacımız, din fenomenolojisi denen gelenekteki kutsal kavramının teolojik ve metafizik bir içeriğe sahip olduğunu göstermektir. Buna rağmen, postmodernist eleştirmenlerden farklı olarak, kutsal kavramını terk etmemiz gerektiğini iddia etmemekteyiz. Bize göre, Otto’dan önce Durkheimcı kutsal kavramına başvurursak, kutsalın sadece mana modelinde özneyi etkileyen numen olmadığını, fakat ayrıca düzen kavramıyla ilişkili olduğunu gösterebiliriz. Fenomenolojik kutsal kavramı, doğaötesi gerçeklik olarak kutsala ya da manaya verilen cevabı tasvir etmekle meşgulken, düzen olarak kutsal düşüncesi, kutsalla ilişki içinde insan davranışlarını tahlil etmeye çalışır. Din sadece teolojik ve metafizik bir varlık değildir, fakat ayrıca toplumsal ve kültürel bir inşadır. Din sadece toplum tarafından üretilmez, fakat toplum da din tarafından üretilir. Toplum dini bir niteliğe sahip olduğundan, dini topluma atfetmek, pozitivist indirgemeciliğe sapmak anlamına gelmez. Kutsalın hakiki fenomenolojisi, kutsal-profanın çeşitli kültürlerde nasıl etkileşime açık olduklarını tahlil etmelidir. Bu nedenle, kutsal metafizik bir referans değil, fakat kültürel ufukların dönüşümlerine ve bütünleşmelerine işaret eder.

Anahtar Kelimeler

Kutsal, Düzen, Mana, Durkheim, Otto

Kaynakça

• Alıcı, Mustafa, “Kutsala Giden Yol: Dinler Tarihinde Bir Metodolojik Yaklaşım veya Bir Bilim Olarak Din Fenomenolojisi”, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, V (2005), Sayı: 3.
• Allen, Douglas, Structure and Creativity in Religion, The Hague: Mouton Publishers, 1978.
• Anttonen, Veikko “Rethinking the Sacred”, The Sacred and Its Scholars, ed. Thomas Idınopulos, Edward Yonan, New York: E.J. Brill, 1996
• Douglas, Mary, Natural Symbols, Ringwood: Pelican Books, 1973 , Saflık ve Tehlike, çev. Emine Ayhan, İstanbul: Metis, 2007. , Implicit Meanings, New York: Routledge, 2003
• Durkheım, Emile, Durkheim on Religion, ed. W.S.F. Pickering, Atlanta: Scholar Press, 1994. , Dini Hayatın İlkel Biçimleri, çev. Fuat Aydın, İstanbul: Ataç, 2005,
• Garrett, William R., “Troublesome Transcendence”, The Sociology of Religion, ed., M. Hamilton, vol:I, New York: Routledge, 2007
• Güç, Ahmet, “Dinlerde Kutsal ve Kutsallık Anlayışı”, Dinler Tarihi Araştırmaları (I), Ankara, 1998.
• Gündüz, Şinasi,”Kutsal Hakkında Konuşmak: Dinsel Söylemde Mitos”, Milel ve Nihal, cilt: 6, sayı: 1, Ocak-Nisan, 2009.
• Hamılton, Malcolm , The Sociology of Religion, London: Routledge, 2005
• Idınopulos, Thomas, “The Strenghts and Weakness of Durkheim’s Methodology”, Reappraising Durkheim for the Study and Teaching of Religion Today, ed. Thomas A. Idinopulos, Brian C. Wilson. Leiden: Brill, 2002
• James, George Alfred, Interpreting Religion, Washington: The Catholic University of America Press, 1995
• Leeuw, Gerardus Van der, Religion in Essence and Manifestation, New York: Harper&Row, 1963
• Mauss, Marcel, Sosyoloji ve Antropoloji, Ankara: Doğu Batı, 2005
• Nıelsen, Donald A. “Transformations of Society and the Sacred in Durkheim’s Religious Sociology”, The Blackwell Companion to Sociology of Religion, ed., Richard K. Fenn, Madlen: Blackwell Pub., 2003
• Nısbet, Robert A., The Sociology of Durkheim, Oxford University Press, 1974
• Otto, Rudolf, The Idea of the Holy, Oxford Bookshelf, 1936.
• Pals, Daniel Seven Theories of Religion, Oxford: Oxford University Press, 1996
• Phılıps, D.Z. Religion and Hermeneutic of Contemplation,: Cambridge University Press, 2001
• Pıckerıng, W.S.F., Durkheim’s Sociology of Religions, Lutterworth Press, 2009
• Smıth, Wilfred Cantwell, Believing-A Historical Perspective, Oxford : Oneworld, 1998
• Strenskı, Ivan, Thinking About Religion, Oxford: Blackwell, 2006 , Contesting Sacrifice, Chicago: The University of Chicago Press, 2002
• Subaşı, Necdet, “’Kutsal Tarihin’ Dini Sosyolojisi”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi İlahiyat Fakül- tesi Dergisi, Sayı: 3, Yıl : 2000.
• Syrotınskı, Michael, Defying Gravity, Albany: State University of New York Press, 1998
• Turner, Bryan, Religion and Social Theory, London: Sage Publications, 1991
• Vergote, Antoine, “Kutsal”, Ç.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt: 2, sayı: 2, Temmuz- Aralık, 2002 ııı