The ‘Exploitation’ As An Issue Of Business Ethics And Its Social Damages; A Religious/Pedagogical Approach

Yıl 2009, Cilt: 9 Sayı: 1, 11 - 33, 01.02.2009

Hüseyin Yılmaz

Öz

The bussiness ethics means to protect the justness in the basis, to make up as a principle the respect to the labor and to predicate the wage adjustment in the business life. For the surviving over a long term, it is fundamental to the social and economical institutions. From the other side, the exploitation holds the first place among the components which have an unfavorable effect on the societal life. These components are the natural attendants of deficit improvements of moralities in bussines issues. To be able to make the society conscious of exploitation, the individiums should be instructed beginning from the younger ages so that the moralities of the business, works and spending must be improved. This article discusses the role of religious education on how to make the community conscious of exploitation and its harms. Also some general informations about business ethics and exploitation have been given.

Anahtar Kelimeler

Bussiness ethics, exploitation, respect to labor, religious education, economical morality

Bir İş Ahlâkı Sorunu Olarak ‘sömürü’ ve Toplumsal Zararları: Dinî/eğitsel Bir Yaklaşım

Öz

İş ahlâkı, iş hayatında doğruluğun esas alınması, emeğe saygının ilke edinilmesi ve ücretlendirmelerde ahlâki ilkelerin gözetilmesi demektir. İş ahlâkı, sosyal ve ekonomik kurumların uzun süre ayakta kalabilmesi açısından önemlidir. İş ahlâkının toplumda tam olarak gelişmemesinin doğal bir sonucu olan ve sosyal hayatı olumsuz etkileyen unsurların başında sömürü gelmektedir. Sömürü karşısında toplumu bilinçlendirebilmek için, başkalarının emeğine saygı prensibi bireylere daha küçük yaşlardan itibaren öğretilmeli, böylece toplumda iş, çalışma ve harcama ahlâkı güçlendirilmelidir. İşte bu makalede iş ahlâkı ve sömürü ile ilgili genel bazı bilgiler verildikten sonra, sömürünün zararları ve sömürüye karşı bireyleri bilinçlendirme konusunda din eğitiminin etkinliği üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

İş ahlâkı, sömürü, emeğe saygı, din eğitimi, ekonomik ahlâk.

Kaynakça

• Abdulhamid, Muhsin, İslâm ve Toplumsal Kalkınma, Terc: Mehmet Çakır, Koba Yay., İstanbul, 1993.
• Arslan, Mahmut, İş ve Meslek Ahlâkı, Siyasal Kitabevi, Ankara, 2005.
• Ay, Ünal, İşletmelerde Etik ve Sosyal Sorumluluk, Nobel Yayınları, Ankara, 2003.
• Bayrak Kök, Sabahat, “Organizasyonel Kurumsallaşmada Bir Değer Boyutu: İş Ahlâkının Kurumsallaşması”, İş, Güç Endüstrileri ve İnsan Kaynakları Der- gisi, Cilt: 8, Sayı: 1, 2006.
• Beşer, Faruk, İslâm’da Sosyal Güvenlik, Diyanet Yayınları, Ankara, 1987.
• Can Aktan, Coşkun, “Meslek Ahlâkı ve Sosyal Sorumluluk”, İş Ahlâkı Dergisi, Cilt: 1, Sayı.1, Mayıs 2008.
• Doğan, Mehmet, Büyük Türkçe Sözlük, İz Yay., İstanbul, 1996.
• Durkheim, Emile, Meslek Ahlâkı, Çev: M. Karasan, MEB Yayınları, İstanbul, 1986.
• Freire, Paulo, Pedagogy of The Oppressed, Trans: Mayra B. Ramos, New York, 1970.
• Gemalmaz, Mehmet Semih, Temel Belgelerde İnsan Hakları, İnsan Hakları Der- neği Yayınları, İstanbul, 1996.
• Gökmenoğlu, Hüseyin Tekin, İslâm’da Şahsiyet Hakları, 2. Baskı, Diyanet Ya- yınları, Ankara, 1997.
• Halil, İmaduddin, Sosyal Adalet, Çev: Said Aykut, Şûle Yayınları, İstanbul, 1993.
• İbn Manzûr, Cemaleddîn Muhammed, Lisânu’l-Arab, Beyrut, 1963.
• Özgener, Şevki, İş Ahlâkının Temelleri, Nobel Yayınları, Ankara, 2004.
• Suyûtî, Abdurrahman b. Ebî Bekr, Camiu’s-Sağîr fî Ehâdîsi’l Beşîri’n-Nezîr, Mı- sır, tsz.
• Şahin, Levent ve Kadir Yıldırım, “İşletmelerde İş Ahlâkı Uygulamaları İçin Genel Çerçeve”, İş Ahlâkı Dergisi, Cilt: 1, Sayı.1, Mayıs 2008.
• Şeker, Mehmet, İslâm’da Sosyal Dayanışma Müesseseleri, 4. Baskı, Diyanet Yayınları, Ankara, 1997.
• Taşkent, Savaş, İnsan Haklarının Uluslararası Dayanakları, İstanbul, 1991.
• Weber, Max, Protestan Ahlâkı ve Kapitalizmin Ruhu, Çev: Zeynep Gürata, Ayraç Yayınevi, Ankara, 1997.
• Yılmaz, Hüseyin, Din Eğitimi ve Sosyal Barış, İnsan Yayınları, İstanbul, 2003.