Tarih Öğretmenlerine Göre Türkiye’de Birlik Beraberliğin Güçlenmesi ve Uzlaşı Kültürünün Geliştirilmesi Sürecinde Gerekli Ortak Değerler

Year 2016, Volume: 14 Issue: 32, 103 - 126, 05.12.2016

Kadir Ulusoy

Abstract

Bu çalışma, Türkiye’de birlik ve beraberliğin güçlenmesi ve uzlaşı
kültürünün geliştirilmesi sürecinde hangi değerlerin ortak değer olarak tarih
programlarında yer alması gerektiğini tespit etmek ve mevcut programlardaki değerlerin işlenişi ile ilgili tarih öğretmenlerinin görüşlerini almak amacıyla
yapılmıştır. Araştırma 2016 Haziran ayında 2015 tarih programının incelendiği
140 tarih öğretmeni ile yapılmış betimsel bir çalışmadır. Araştırmada yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır.
Elde edilen bilgilerin değerlendirilmesi için betimsel analiz kullanılmıştır.
Verilerin özgün biçimlerine sadık kalınarak, katılımcıların yazdıklarından ve
dokümanların içeriklerinden doğrudan alıntılar yapılarak veriler elde edilmiştir.
Çalışmanın sonunda; 2015 programında tarih 9. 10. 11 ve 12. sınıflarda okutulmak üzere 10 değere yer verildiği, bu değerlerin hangi sınıf düzeyinde nasıl işleneceği ve hangi konularda hangi yöntemlerle işleneceğine yönelik bir
bilgi verilmediği tespit edilmiştir. Çalışmada tarih öğretmenlerinin 2015 programında yer verilen 10 değerden özellikle “Birlikte Yaşamanın Önemine Duyarlı Olma”, “Vatanseverlik”, “Farklılıklara Saygı”, “Hoşgörü” ve “Empati”
değerlerinin işlenmesinin, öğrencilerin bu değerleri içselleştirmesinin birlik ve
beraberliğin güçlenmesine ve uzlaşı kültürünün oluşmasına katkı sağlayacağını
düşündükleri görülmüştür. Tarih öğretmenleri 2015 programında yer verilen 10
değerin Türkiye’de birlik beraberliğin güçlenmesi ve uzlaşı kültürünün geliştirilmesi için yeterli olmadığını, bu değerlerin yanında 18 değerin daha tarih derslerinde ortak değer olarak okutulması gerektiğini belirtmişlerdir. Bu çalışmaya
göre tarih öğretmenleri “İnsan Haklarına Saygı”, “Aidiyet Duygusu”, “Vatan
ve Bayrak Sevgisi”, “Samimiyet”, “Manevi Değerler (Dini Değerler)” ve “Kültürel Değerler (Örf-Adet Gelenek Görenek vb.) değerlerinin birlik beraberlik
ve uzlaşı kültürü için çok gerekli olduğunu ve özellikle programda olmasını
istediklerini belirtmektedirler. Ayrıca, çalışmaya katılan tarih öğretmenleri, tarih
derslerinde daha planlı, sistemli ve uygulanabilir düzeyde değerler eğitimi işleyişinin olmasını beklemektedirler.

Keywords

Tarih eğitimi, tarih öğretmeni, değer eğitimi, ortak değerler, uzlaşı kültürü, birlik ve beraberlik

History Teachers’ Views on the Common Values Necessary to Strengthen the Unity and Solidarity and Develop a Consensus Culture in Turkey

Abstract

Keywords

History education, history teacher, values education, common values, consensus culture, unity and solidarity

References

• Balcı, A. (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem Teknik ve İlkeler. Ankara: Pegem Akademi.
• Cole, M. (1991). Class Values, Political Values and Education for Equality: A Reply to Dr. B.R. Singh. Cambridge Journal of Education, (21), s. 81-83.
• Demircioğlu, İ. H. ve Tokdemir, M. A. (2008). Değerlerin Oluşturulma Sürecinde Tarih Eğitimi: Amaç, İşlev ve İçerik. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(15), s. 69-88.
• Demircioğlu, İ. H. (2010). Tarih Öğretiminde Öğrenci Merkezli Yaklaşımlar (Genişletilmiş 3. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Demircioğlu, İ. H. ve Demircioğlu, E. (2015). Tarih Eğitimi ve Değerler. R. Turan ve K. Ulusoy (Ed.), Farklı Yönleriyle Değerler Eğitimi (2. Baskı) içinde (s. 269-285). Ankara: Pegem Yayınları.
• Halstead, J. M. (1996). Values and Values Education in Schools.J. M. Halstead ve M. J. Taylor (Ed.), Values in Education and Education in Values içinde (s. 3-4). London: The Falmer Press.
• Howard, R. W. (2005) Preparing Moral Educators in an Era of Standards-Based Reform. Teacher Education Quarterly, 32, s. 43-58.
• Jones, T. M. (2009). Framing the Framework: Discourses in Australia’s National Values Education Policy. Educational Research for Policy and Practice, (8), s. 35-57.
• Kaya, R. (2006). Tarih Eğitimi ve Tarih Bilinci. Çağdaş Eğitim, (330), s. 33-39.
• Kümbetoğlu, B. (2005). Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Lovat, T. (2011). Values Education And Holistic Learning: Updated Research Perspectives. International Journal of Educational Research, (50), s. 148-152.
• MEB (2007). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Ortaöğretim 9. Sınıf Tarih Dersi Programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• MEB (2015). Ortaöğretim Tarih Dersi 9. 10. 11. ve 12. Sınıflar Öğretim Programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• MEB (1971). Tebliğler Dergisi, 18 Ocak 1971, 34(1640).
• Nichol, J. (1996) Tarih Öğretimi (M. Safran, Çev.). Ankara.
• Taylor, M. J.(1994a) Values Education in the UK: A Directory Of Research And Resources. Slough: National Foundation for Educational Research.
• Taylor, M. J. (1994b). Overview of Values Education in 26 European Countries.
• M, Taylor (Ed.), Values Education in Europe: A Comparative Overview of a Survey of 26 Countries in 1993 içinde (s.1-66). Dundee: Scottish Consultative Council on the Curriculum and UNESCO.
• Thornberg, R. (2008). The Lack Of Professional Knowledge in Values Education. Teaching and Teacher Education, (24), s. 1791-1798.
• Turan, R. (1999). Türkiye’de Tarih Öğretiminde Yeni Gelişmeler ve Hedefler. Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), s. 75-82.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H.(2004). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş.
• Ulusoy, K. (2007). Lise Tarih Programında Yer Alan Geleneksel ve Demokratik Değerlere Yönelik Öğrenci Tutumlarının Ve Görüşlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ulusoy, K. (2010). Değer Eğitimi: Davranışçı ve Yapılandırmacı Yaklaşıma Göre Hazırlanan Tarih Programlarında Değer Aktarımı, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), s. 32-51.
• Ulusoy, K. ve Dilmaç, B. (2015). Değerler Eğitimi (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.