School Psychological Counselors’Experinces Related to Peer Bullying: A Qualitative Study

Year 2024, Issue: 61, 2436 - 2454, 27.09.2024

Emine Benli , Ali Özdemir

https://doi.org/10.53444/deubefd.1474880

Abstract

School Psychological Counselors’Experinces Related To Peer Bullying: A Qualitative Study

Purpose: The main purpose of this research is to explore the experiences of school counselors about peer bullying cases they encounter in schools.
Method: Phenomenology (phenomenology) design, one of the qualitative research designs, was used. The data were obtained using a semi-structured interview form. Sample saturation has been reached in the study group and there are 9 participants. Criterion sampling and snowball sampling methods were used to determine the study group. The data obtained were analyzed using descriptive analysis and content analysis.
Findings: The themes obtained in the findings of the research and the sub-themes created under the themes are as follows: In the theme of the attitude of the psychological counselor, sub-themes of emotion, thought and behavior were obtained. In the theme of exploring prevention and intervention activities, the sub-themes of healthy communication, conflict management, psychological support and guidance were obtained. In the theme of cooperation, the themes of not assuming responsibility and being open to stakeholders were obtained. In the theme covering the attitudes of school counselors towards peer bullying encountered in schools, it was found that they experienced emotions such as compassion, anger and sadness in the emotion sub-theme; in the thought sub-theme, they were willing to offer help to students; in the behavior sub-theme, they carried out awareness-raising activities on the factors underlying the behaviors of students. In the theme of prevention and intervention activities, free time activities and psychoeducation activities are carried out in the sub-theme of establishing healthy communication about peer bullying. In the psychological support sub-theme, techniques such as peer mediation and classroom counselor activities are applied. In the sub-theme of the theme of cooperation, in the sub-theme of not assuming responsibility, it was found that the stakeholders saw the cases of peer bullying only as the responsibility of the guidance service, and in the sub-theme of being open to stakeholders, it was found that it was necessary to provide psychoeducation by involving the family in the process and to develop a common understanding against bullying by the school.
Conclusion: This study reveals findings that will help psychological counselors, school administrators, teachers and other stakeholders to develop effective peer bullying prevention and intervention programs.
Originality: When the literature was examined, it was found that there was no study that used a combination of content analysis and descriptive analysis to examine the experiences of school counselors in intervening in peer bullying. This study is considered to be of unique value in terms of addressing the attitudes of school counselors towards peer bullying, the prevention and intervention studies they implement, and the essence of their experiences in cooperation with other stakeholders.

Keywords

Peer bullying, psychological counselor, phenomenology, qualitative study.

Okul Psikolojik Danışmanlarının Akran Zorbalığına İlişkin Deneyimleri: Nitel Bir Çalışma

Abstract

Okul Psikolojik Danışmanlarının Akran Zorbalığına İlişkin Deneyimleri: Nitel Bir Çalışma

Amaç: Bu araştırmanın amacı, okullarda çalışan psikolojik danışmanların, okullarda karşılaştıkları akran zorbalığı vakaları ile ilgili deneyimlerini keşfetmektir.
Yöntem: Nitel araştırma desenlerinden fenomenoloji (olgubilim) deseni kullanılmıştır. Verilere yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak ulaşılmıştır. Çalışma grubunda örneklem doyumuna ulaşılmış, 9 katılımcı bulunmaktadır. Çalışma grubunun belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme ve kartopu örnekleme yöntemleri kullanılmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz ve içerik analizi kullanılarak çözümlenmiştir.
Bulgular: Araştırmanın bulgularında elde edilen temalar ve temaların altında oluşturulan alt temalar şu şekildedir: Psikolojik danışmanın tutumu temasında, duygu, düşünce ve davranış alt temaları elde edilmiştir. Önlemeye ve müdahaleye yönelik çalışmaları keşfetme temasında sağlıklı iletişim kurma ve çatışma yönetme ile psikolojik destek ve rehberlik alt temaları elde edilmiştir. İşbirliği temasında ise sorumluluk yüklenmeme ve paydaşlığa açık olma temaları elde edilmiştir. Katılımcı okullarda karşılaştıkları akran zorbalığına ilişkin tutumlarını kapsayan temada, duygu alt temasında şefkat, öfke, üzüntü gibi duygular yaşadıkları; düşünce alt temasında öğrencilere yardım sunma isteğinde oldukları; davranış alt temasında öğrencilerin davranışlarının temelinde yatan etkenlere dair öğrencilerde farkındalık geliştirme çalışmaları yaptıklarına ulaşılmıştır. Önleme ve müdahaleye yönelik çalışmalar temasında, akran zorbalığını sağlıklı iletişim kurma alt temasında serbest zaman etkinlikleri ve psikoeğitim çalışmaları yapılmaktadır. Psikolojik destek alt temasında akran arabuluculuğu, sınıf rehber etkinlikleri gibi teknikler uygulanmaktadır. İş birliği temasının sorumluluk yüklenmeme alt temasında, akran zorbalığı vakalarına yönelik yapılan çalışmalarda paydaşların akran zorbalığı vakalarını yalnızca rehberlik servisinin sorumluluğunda görmesine dair, paydaşlığa açık olma alt temasında ise aileyi sürece katarak psikoeğitim sunma ve zorbalığa karşı okulca ortak anlayış geliştirmenin gerekliliğine dair bulgular elde edilmiştir.
Sonuç: Bu araştırma, psikolojik danışmanların, okul yöneticilerinin, öğretmenlerin ve diğer paydaşların içinde bulunduğu, etkili akran zorbalığı vakalarını önleme ve müdahale programları geliştirmelerine yardımcı olacak bulgular ortaya koymaktadır.
Özgünlük: Bu araştırmanın okul psikolojik danışmanlarının akran zorbalığına ilişkin tutumlarını, uyguladıkları önleme ve müdahaleye yönelik çalışmaları, diğer paydaşlarla iş birliği noktalarındaki deneyimlerinin özünü konu alması bakımından özgün değer taşıdığı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Akran zorbalığı, psikolojik danışman, fenomenoloji, olgu bilim.

Keywords

Akran zorbalığı, psikolojik danışman, fenomenoloji, olgu bilim.

References

• Arslan, E. (2022). Nitel araştırmalarda geçerlilik ve güvenilirlik. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (51), 395-407. Doi: https://doi.org/10.30794/pausbed.1116878
• Arslan, N., & Akın, A. (2016). Çözüm odaklı kısa süreli grupla psikolojik danışmanın lise öğrencilerinin akran zorbalığına etkisi. Sakarya University Journal of Education, 6 (1), 72-84. Doi: http://dx.doi.org/10.19126/suje.62580
• Ateşeyan, Y., Ateşeyan, K., Ateşeyan, H., & Yılmaz, H. (2023). Akran Zorbalığında Bilinçli Farkındalık: Akran zorbalığı. Sağlık Bilimleri ve Klinik Araştırmaları Dergisi, 2 (1). Doi: https://doi.org/10.5281/zenodo.7866628
• Ayas, T., Pişkin, M. (2011). Lise öğrencileri arasındaki zorbalık olaylarının cinsiyet, sınıf düzeyi ve okul türü bakımından incelenmesi. Elementary Education Online, 10 (2), 550-568. Doi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/90661
• Aydoğan, İ., Gündoğdu, F.B. (2006). Kadın Öğretim Elemanlarının Boş Zamanlarını Değerlendirme Etkinlikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, Yıl: 2006/2, 217–232. Doi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/219361
• Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır?. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388. Doi: https://doi.org/10.31592/aeusbed.598299
• Cowie, H., & Colliety, P. (2016). Who cares about the bullies?. Pasta oral Care in Education, 34(1), 24-33. https://eric.ed.gov/?id=EJ1089537
• Creswell, J. W. (2013). Steps in conducting a scholarly mixed methods study. Discipline-Based Education Research Group.
• Creswell J. W. (2017). Eğitim araştırmaları nicel ve nitel araştırmanın planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi. Edam Yayınları.
• Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. Siyasal Kitabevi.
• Çarkıt, E., Bacanlı, F. (2020). Okullarda akran zorbalığı: Öğretmen görüşlerine göre nitel bir çalışma. OPUS International Journal of Society Researches, 15 (24), 2545-2583. Doi: https://doi.org/10.26466/opus.644848
• Demir, E., & Mertol, H. (2021). Sosyal destek üzerine bir müdahale programının etkililiği: akran arabuluculuğu programı. Uluslararası Eğitimde Yenilikçi Yaklaşımlar Dergisi. Vol. 5 (2), 205-217. Doi: https://doi.org/10.29329/ijiape.2021.363.1
• Donat, M., Knigge, M. & Dalbert, C. (2018). Being a good or a just teacher: Which experiences of teachers’behaviour can be more predictive of school bullying? Aggress. Behav. 44, 29–39. Doi: https://doi.org/10.1002/ab.21721
• Fakirullahoğlu A.M.M. (2022). Çocukların aile işlevselliği algıları ile zorbalığa yönelik tutumları arasındaki ilişkide stresin aracı rolü. (Tez No. 727595) [Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=ZXSMJ-Ovs1lEk9u5lN4ryA&no=B8SZ2pqxD6UsLgl9ePm5oQ
• Genç, G. (2007). Genel liselerde akran zorbalığı ve yönetimi. (Tez No. 226994) [Doktora tezi, İnönü Üniversitesi] Yükseköğretim Kurulu Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=xlLuTJjfAheAoX5wuRN_qg&no=vIGvZg5dlQCkXs0_0ErY9A
• Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1982). Epistemological and methodological bases of naturalistic inquiry. Educational Communication and Technology Journal, 30 (4), 233-252. Doi: https://doi.org/10.1007/BF02765185
• Hanani, A. A. K. (2018). Filistin’de lise öğrencileri arasındaki akran zorbalığının incelenmesi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Kirk, J. & Miller, M. L. (1986). Reliability and validity in qualitative research. Beverly Hills: Sage Publications.
• LeComple, M. D., & Goetz, J. P. (1982). Problems of reliability and validity in ethnographic research. Review of Education Research, 52(1), 31-60.
• Leininger, M. (1994). Evaluation criteria and critique of qualitative research studies. J.M. Morse (Ed.), Critical Issues in Qualitative Research Methods (s.95-115). Newbury Park, CA: Sage.,
• Lincoln, Y., & Guba, E. (1985). Naturalistic inquiry: Establishing Trustworthiness. Sage.
• Pişkin, M. (2002). Okul zorbalığı, tanımı, türleri, ilişkili olduğu faktörler ve alınabilecek önlemler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, (2), 531- 562.
• Olweus, D. (1993). Bullies on the playground: The role of victimization. Children on playgrounds: Research perspectives and applications, 85-128. https://psycnet.apa.org/record/1993-98114-003
• Olweus, D., & Solberg, C. (2018). Bullying among children and young people Information and guidance for parents. Pedagogig Forum.
• Özbek, Ö. Y., Taneri, P. O. & Akduman, N. (2020). Bibliyoterapi ve yaratıcı drama temelli akran zorbalığını önleyici öğrenci programı geliştirme çalışması, EF0150. (Yayımlanmamış bilimsel araştırma raporu). (Proje no: EF150219b08). Çankırı Karatekin Üniversitesi, Türkiye.
• Özyeşil, Z., Arslan, C., Kesici, Ş., & Deniz, M. E. (2011). Bilinçli farkındalık ölçeği’ni Türkçeye uyarlama çalışması. Eğitim ve Bilim, 36 (160). http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/697/271
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB), (2022). Akran Zorbalığı. https://orgm.meb.gov.tr/www/akran-zorbaligi/icerik/2085
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (2019). Genişletilmiş bir kaynak kitap: Nitel veri analizi. S. Akbaba Altun ve A. Ersoy (Çev. Ed.). Pegem Yayınları.
• Morkan Şahin, M. & Aral, N. (2023). Ergenlerin akran zorbalığı algıları ile öğretmenlerin akran zorbalığına ilişkin tutumlarının incelenmesi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(3), 1106-1122. Doi: https://doi.org/10.33206/mjss.1159316
• Nicholas, D. B., Globerman, J., Antle, B. J., McNeill, T., & Lach, L. M. (2006). Processes of meta study: A study of psychosocial adaptation to childhood chronic health conditions. International Journal of Qualitative Methods, 5(1), 1-10. Doi: https://doi.org/10.1177/160940690600500105
• Nickerson A. (2017). Preventing and ıntervening with bullying in schools: a framework for evidence-based practice. School Mental Health. Doi: https://doi.org/10.1007/s12310-017-9221-8
• Salmivalli, C. (2010). Bullying and the peer group: A review. Aggression and Violent Behavior, 15 (2), 112-120. Doi: https://doi.org/10.1016/j.avb.2009.08.007
• Scarpaci, R.T. (2006). Bullying: Effective strategies for its prevention. Kappa Delta Pirecord. 42, 170-174. Doi: https://doi.org/10.1080/00228958.2006.10518023
• Taştan, N. (2004). Çatışma çözme ve akran arabuluculuğu eğitimi programlarının ilköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin çatışma çözme ve akran arabuluculuğu becerilerine etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Toksöz, L. (2021). Japon eğitim sisteminde çözüm bekleyen bir sorun “Zorbalık”. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 17 (1), 31-46. Doi: https://doi.org/10.17244/eku.873124
• Ültay, E., Akyurt, H., & Ültay, N. (2021). Sosyal bilimlerde betimsel içerik analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 188-201. Doi: https://doi.org/10.21733/ibad.871703
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (10. Baskı). Seçkin Yayıncılık. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/63326
• Yin, R. K. (2017). Durum çalışması araştırması uygulamaları. İ. Günbayı (Çev.). Ankara: Nobel
• Yosep, I., Hikmat, R., Mardhiyah, A., Hazmi, H., & Hernawaty, T. (2022). Method of nursing interventions to reduce the incidence of bullying and its impact on students in school: a scoping review. Healthcare. 10(10). Doi: https://doi.org/10.3390/healthcare10101835