A Gap in Teachers' Professional Work: Ethical Sensitivity

Year 2024, Issue: 62, 3480 - 3502, 30.12.2024

Tuba Turhan , Nejat İra

https://doi.org/10.53444/deubefd.1518091

Abstract

Ethics is the knowledge of what to do or not to do, what is desirable or undesirable in the behaviour of individuals. Ethics, which is concerned with what makes the behaviour of human beings morally worthy or unworthy, is based on different principles. The education of these principles contributes to the ethical behaviour of individuals and helps them to exhibit ethically sensitive behaviours. This study aims to determine the status of teachers' receiving in-service training on ethical sensitivity and their behaviours towards professional ethical principles and to reveal their ethical sensitivity. The research was designed qualitatively. The data were collected using a semi-structured interview form prepared by the researchers. According to the research results, the teachers associated the concept of ethics with morality. In addition, the participants were ethically sensitive about professional development, student health and safety, working hours, and the use of institutional resources for personal purposes. However, it was found that they experienced ethical dilemmas on issues related to receiving gifts, giving private lessons and requesting donations or aid. It may be useful to provide teachers with in-service training on professional ethics. These trainings will eliminate ethical dilemmas. These trainings will contribute greatly to developing teachers' ethical sensitivity.

Keywords

Ethical sensitivity, professional training, teacher

Öğretmenlerin Mesleki Çalışmalarında Bir Boşluk: Etik Duyarlılık

Abstract

Etik kavramı, bireylerin davranışlarında neyin yapılıp yapılmayacağının, hangisinin istenip istenmeyeceğinin bilinmesidir. Kişilerin davranışlarını ahlaki olarak değerli veya değersiz yapanla ilgilenen kavram, çeşitli ilkelere sahiptir. Bu ilkelerin eğitimi, bireylerin etik davranışlar göstermelerine katkı sağlarken, etik anlamda duyarlı davranışlar sergilemelerine de yardımcı olur. Bu çalışmanın amacı öğretmenlerin etik duyarlılık ile ilgili hizmet içi eğitim alma durumlarını ve buna bağlı olarak mesleki etik ilkelere yönelik davranışlarını belirlemek, etik duyarlılıklarını ortaya koymaktır. Bu amaçla nitel olarak tasarlanan araştırmada veriler, araştırmacıların hazırlamış olduğu yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenler etik kavramını ahlak kavramı ile ilişkilendirmişlerdir. Ayrıca katılımcıların mesleki gelişim, öğrenci sağlığı ve güvenliği, mesai ve ders saatleri, kurum kaynaklarının kişisel amaçlarla kullanılması konularında etik olarak duyarlı davrandıkları fakat hediye alma, özel ders verme ve bağış veya yardım talebi ile ilgili konularda, etik ihlaller yaşadıkları tespit edilmiştir. Öğretmelere yönelik mesleki etik ilkeleri içeren hizmet içi eğitimlerin yapılması, yaşanan bu etik ihlallerin ortadan kalmasını sağlayarak, öğretmenlerin etik duyarlılıklarının gelişimine büyük katkısı olacaktır.

Keywords

Etik duyarlılık, mesleki çalışma, öğretmen

References

• Akbaba, A. (2020). İş ve Meslek Ahlakı/Etiği. Ş. Ada ve F. Silman (Ed.), Eğitimde ahlak ve etik içinde (s. 21-35). Pegem Akademi.
• Akhan, N. E. & Öztürk, A. (2022). Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının mesleki gelişimine bir katkı: öğretmenlik meslek etiği. Turkish Journal of Educational Studies, 9(1), 47-68. doi:https://doi.org/10.33907/turkjes.773606
• Altınkurt, Y. & Yılmaz, K. (2012). Öğretmen adaylarının öğretmenlerin mesleki etik dışı davranışlar ile ilgili görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(22), 113-128.
• Arslan, Namlı, N. (2017). Sınıf öğretmenlerinin mesleki etik ilkelerine uyma düzeyleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(49), 389-395. doi:https://doi.org/10.17719/jisr.2017.1590
• Ashaf, H., Hosseinnia, M. & Domsky, GH., J. (2017). EFL teachers’ commitment to professional ethics and their emotional intelligence: A relationship study. Cogent Education, 4(1). doi:https://doi.org/10.1080/2331186X.2017.1298188
• Aydın, İ. (2022). Yönetsel, mesleki ve örgütsel etik (9. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Aydın, İ. (2021). Eğitim ve öğretimde etik (11. Baskı). Pegem Akademı̇ Yayıncılık.
• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231-274.
• Beden, A., Yağcı, Z., Akalın, H. & Keskin, H., G. (2024). Küresel anlamda etik kavramı ve öğretmenlik mesleği etik ilkeleri. Ulusal Eğitim Dergisi, 4(1), 342–353.
• Beyaz, H. & Manolova Yalçın, O. (2021). Etik, etik ilkeler ve kurallar, meslek etiği etik ve hukuk ilişkisi. A. İLĞAN (ed.), Eğitimde ahlak ve etik içinde (s. 26-46). Pegem Akademi
• Bıyıklar, B. (2019). Belediyelerde kurumsal etik kültürünün oluşmasında hizmet içi eğitimin rolü. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi.
• Bülbül, S. (2019). İngilizce öğretmenlerinin öğretmenlik meslek etiği farkındalık düzeyleri. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Calder, G. (2015). Competence, ethical practice and professional ethics teaching. Ethics and Social Welfare, 9(3), 297-311. doi: https://doi.org/10.1080/17496535.2015.1031263
• Çelebi, N. & Akbağ, M. (2012). Genel liselerde çalışan öğretmenlerin etik davranışlarını belirlemeye yönelik bir araştırma. International Online Journal of Educational Sciences, 4(2), 425-441.
• Coşkun, B. & Çelikten, M. (2020). Öğretmenlik meslek etiği üzerine bir inceleme. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(21), 686-710. doi:https://doi.org/10.26466/opus.666967
• Coşkun, N. (2016). Eğitim fakültesi öğrencilerinin ve öğretim elemanlarının öğretmenlik meslek etiği değerlerine ilişkin görüşleri: Mesleki etik değerlerin kazanımı sürecinde örtük program. [Yayınlanmamış doktora tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi.
• Damanabi, S., Behshid, M., Moradi, Z. & Ghaderi-Nansa, L. (2024). The impact of professional ethics case-based learning on the ethical sensitivity of health information technology students. Perspevtives in Health Information Management, 21(1).
• Dewi, I., G., A., A., P. & Dewi, P., P. (2018). Big five personality, ethical sensitivity, and performance of auditors. International Research Journal of Management, IT & Social Sciences, 5(2), 195-209.
• Doğaner, S. & Özbek, O. (2019). Beden Eğitimi öğretmeni adaylarının mesleki etik ilkelere ve öğretmenliğe yönelik tutumlarına ilişkin görüşleri. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(1), 197-208. doi:https://doi.org/10.33689/spormetre.526089
• Ehrich, L. C., Kimber, M., Millwater, J., & Cranston, N. (2011). Ethical dilemmas: a model to understand teacher practice. Teachers and Teaching, 17(2), 173–185. https://doi.org/10.1080/13540602.2011.539794
• Erdemli, Ö. & Güner Demir, T. (2018). Öğretmenlik meslek etiği açısından hediye alma: örnek olay ekseninde değerlendirme. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 611-637. doi:http://dx.doi.org/10.23891/efdyyu.2018.81
• Ergin, İ., Akseki, B. & Deniz, E. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin hizmet içi eğitim ihtiyaçları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(42), 55-66.
• Erkuş, A. (2021). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci (7. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Eryılmaz, E. (2022). Öğretmenlerin etik duyarlılık ve iş doyumları düzeyleri arasındaki ilişki. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Akdeniz Üniversitesi.
• Gholami, K., Kuusisto, E. & Tirri, K. (2014). Is ethical sensitivity in teaching culturally bound? Comparing Finnish and Iranian teachers’ ethical sensitivity. Compare: A Journal of Comparative and International Education, 45(6), 886–907. doi: http://dx.doi.org/10.1080/03057925.2014.984588
• Güven, B. & Saydam, S. (2024). Öğretmenlerin meslek etik algılarının incelenmesi. Çağdaş Uygulamalı Bilimler Dergisi, 2(1), 16–25.
• Güzel, H., Özdöl, M. F. & Oral, İ. (2010). Öğretmen profillerinin öğrenci motivasyonuna etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (24), 241-253.
• Hanhimäki, E. & Tirri, K. (2009). Education for ethically sensitive teaching in critical incidents at school. Journal of Education for Teaching, 35(2), 107–121. doi:https://doi.org/10.1080/02607470902770880
• Kalantari, S., Jouybari, L., Sanagoo, A., Hekamt Afshar, M. & Nouhi, E. (2017). A comparison of the views of nursing students and clinical educators on students’ ethical sensitivity. J Research Health, 7(1) :647-652. doi:https://doi.org/http://dx.doi.org/10.18869/acadpub.jrh.7.1.647
• Karataş, S., Caner, M., Kahyaoğlu, R. B. & Kâhya, S. (2019). Öğretmen adaylarının gözünden etik öğretmen ve öğretmenlik meslek etiği dersi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(1), 29-49. doi:http://dx.doi.org/10.14689/issn.2148-2624.1.7c1s.2m
• Kasımoğlu, N. (2020). Etik ve eğitim (1. Baskı). Anı Yayıncılık.
• Kaşıkcı Yavuz, İ. & İra, N. (2023). Ortaokul öğretmenlerinin öğretmenlik mesleğinde etik dışı davranışlara ilişkin görüşleri. International Journal of Su-Ay Development Association (IJOSDA), 2(2), 55-73.
• Kavandi H, Marashi M, Hashemi J & Safaei M. (2019). Analyzing ethical sensitivity: developing on student-teacher education. Iranian journal of educational Sociology, 2(1), 134-142. doi:http://dx.doi.org/10.29252/ijes.2.1.134
• Kıranlı Güngör, S. & Atalay, B. (2018). Anadolu Liselerinde görev yapan öğretmenlerin meslek etiğine ilişkin görüşleri. Kastamonu Education Journal, 26(5), 1751-1764. doi:https://doi.org/10.24106/kefdergi.3055
• Kuusisto, E., Tirri, K. & Rissanen, I. (2021). Finnish Teachers’ ethical sensitivity. Education Research International, 1-10. doi: https://doi.org/10.1155/2012/351879
• Matoğlu, E. (2023). Okul psikolojik danışmanlarının kullandıkları etik karar verme modellerine göre etik kararlarının incelenmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Kırıkkale Üniversitesi.
• Metin, O. & Ünal, Ş. (2022). İçerik analizi tekniği: İletişim bilimlerinde ve sosyolojide doktora tezlerinde kullanımı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 273-294. doi:https://doi.org/10.18037/ausbd.1227356
• Milli Eğitim Bakanlığı Etik Komisyonu, (2021, 10 Ekim). Eğitimciler için mesleki ilkeler. https://etik.meb.gov.tr/www/egitimciler-icin-mesleki-etik-ilkeler/icerik/10
• Narvaez, D. (2001). Nurturing Character in the middle school classroom. Minnesota Department of Children, Families and Learning & the University of Minnesota. https://cee.nd.edu/curriculum/documents/intrblkt.pdf
• Ottekin Demirbolat, A. & Aslan, H. (2014). İlk ve ortaokul öğretmenlerinin etik duyarlılıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Sinop ili örneği). Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(Özel sayı 1), 187-206.
• Özen, F. (2017). Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adayı öğrencilerin zamanla öğretmenlik meslek etiği algılarındaki değişme. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13) 381-397. doi:https://doi.org/10.26466/opus.331158
• Özyıldırım, G. (2018). Öğretmen adaylarının özyeterlik inançlarının sınıf yönetiminde etik duyarlık düzeylerine etkisi. [Yayınlanmamış doktora tezi]. Akdeniz Üniversitesi.
• Patton, M., Q. (2018). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri (2. Baskı). Pegem Akademi.
• Pekcan, H. S. (2007). Yalova ili ve çevresinde görev yapan hekimlerin ve hemşirelerin etik duyarlılıkları. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Ronkainen, R., Kuusisto, E., Eisenschmidt, E. & Tirri, K. (2023). Ethical sensitivity of Finnish and Estonian teachers. Journal of Moral Educatıon, 52(2), 172–188. doi: https://doi.org/10.1080/03057240.2021.1960491
• Sherpa, K. (2018). Importance of professıonal ethics for teachers. International Education & Research Journal, 4(3), 16-18.
• Şimşek, S. (2022). Öğretmenlik meslek etiği. Ali Rıza E. ve Selçuk Ş. (ed.). Eğitimde Ahlak ve Etik içinde (s. 39-55). Eğiten Kitap.
• Tirri, K. (2019), Ethical sensitivity in teaching and teacher education. Michael A. P. (ed.). Encyclopedia of Teacher Education. Springer Science+Business Media. https://doi.org/10.1007/978-981-13-1179-6_183-1
• Tosun, H. (2005). Sağlık bakımı uygulamalarında deneyimlenen etik ikilemlere karşı hekim ve hemşirelerin duyarlılıklarının belirlenmesi. [Yayınlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Türk Dil Kurumu. (t.y). Etik içinde Güncel Türkçe Sözlük. Erişim tarihi: Nisan 16, 2024, https://sozluk.gov.tr/
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yochai, K. G. (2018). Do they put up walls? the ethical sensitivity of teachers of english learners in the mainstream classroom. [unpublished doctoral thesis]. ST. John's University.