Okul Yöneticilerinin 2024 Öğretmenlik Meslek Kanunu Tasarısına İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi

Year 2025, Issue: 63, 741 - 763, 27.03.2025

Hasan Altuntaş , Tufan Aytaç , Devrim Murat Güzelküçük , Süleyman Aydınoğlu

https://doi.org/10.53444/deubefd.1563518

Abstract

Bu çalışma okul yöneticilerinin 2024 Öğretmenlik Meslek Kanunu (ÖMK) tasarısına ilişkin görüşlerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim deseniyle gerçekleştirilmiştir. Çalışmada veriler, yarı yapılandırılmış görüşme formuyla elde edilmiştir. Yarı yapılandırılmış görüşme formunun oluşturulmasında alan uzmanı üç öğretim üyesi ve üç okul müdürünün görüşü alınmıştır. Çalışmaya 9 okul müdürü, 6 müdür yardımcısı katılmıştır. Çalışmanın verileri içerik analiziyle çözümlenmiştir. Araştırma bulgularına göre Okul Yöneticilerinin ÖMK’ye ilişkin görüşleri; Mesleki Gelişime Etkisi, İş Motivasyonu ve Mesleki Bağlılığa Etkisi, Öğretmen Akademisinin Kuruluşu, Kapsam ve İçerik Açısından Yeterliliği, İdeal bir ÖMK’de Olması Gerekenler, Sosyal Statüye Etkisi, İş Yükü ve Performans Değerlendirmeye Etkisi, Kariyer Yönetimi Üzerine Etkisi, Sosyal ve Ekonomik Haklara Etkisi, İtibara ve Toplumsal Algıya Etkisi olmak üzere 10 tema altında toplanmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre kanunun öğretmenlerin mesleki gelişimini yeterince desteklemediği, performans değerlendirme kriterlerinin objektif olmadığı ve kariyer basamaklarının maddiyata dayalı olarak belirlenmesinin olumsuz sonuçlar doğurabileceği vurgulanmaktadır. Ayrıca, öğretmenlerin özlük haklarının iyileştirilmediği, akademik gelişimlerinin teşvik edilmediği ve iş yüklerinin artabileceği belirtilmiştir. Genel olarak, daha kapsayıcı, akademik gelişimi destekleyen ve öğretmenlerin mesleki bağlılıklarını güçlendiren bir meslek kanunu ihtiyacı öne çıkmaktadır.

Keywords

2024 Öğretmenlik Meslek Kanunu, Görüşler, Okul Yöneticileri

Ethical Statement

Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Sosyal ve Beşerî Bilimler, Bilimsel Araştırma ve Yayın Etik Kurulunun 25.06.2024 tarih ve 2024/07/01 kararı ile etik kurul izin onayı alınmıştır.

Examining The Views Of School Administrators Regarding the 2024 Teaching Proffesion Law Draft

Abstract

This study aims to examine the views of school administrators regarding the 2024 Teacher Profession Law (ÖMK) draft. It has been conducted using qualitative research methods with a phenomenological design. Data were collected through a semi-structured interview form developed with the input of field experts. A total of 9 school principals and 6 assistant principals participated in the study. The obtained data were analyzed using content analysis. The research findings categorized school administrators' opinions on the ÖMK into ten themes: Impact on Professional Development, Work Motivation, Establishment of the Teacher Academy, Adequacy in Scope and Content, Essential Elements of an Ideal ÖMK, Impact on Social Status, Effects on Workload and Performance Evaluation, Impact on Career Management, Effects on Social and Economic Rights, and Impact on Reputation and Social Perception. The results indicate that the law does not sufficiently support teachers' professional development, that the performance evaluation criteria lack objectivity, and that basing career advancement on material factors may lead to negative outcomes. Furthermore, it emphasizes that teachers' personal rights have not been improved, their academic development is not being encouraged, and there is a potential increase in their workload. Overall, there is a prominent need for a more inclusive profession law that strengthens teachers' professional commitment.

Keywords

2024 Teaching Proffesion Law, Views, School Administrators

References

• American Federation of Teachers (AFT). (2016). Becoming a teacher. Received from https://www.aft.org/sites/ default/files/becomingateacher0916.pdf adlı siteden erişildi.
• Akyüz, Y. (1999). 17. yüzyıldan günümüze Türk eğitiminde başlıca düzenleme ve geliştirme çabaları (genel özellikler ve doğrultular). Millî Eğitim Dergisi, 144(03), 14-24.
• Altan, M. Z. ve Özmusul, M. (2022). Geleceğin Türkiye’sinde öğretmen refahı: Öğretmenlik meslek kanununun kayıp parçası. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 24-42.
• Atmaca T. (2020). Öğretmenlerin toplumsal saygınlık ve imajlarına olumsuz etki eden faktörlerin incelenmesi. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 34(1), 152-167.
• Bakırcı, H., Liçen, M. B., & Demiral, U. (2024). Matematik Öğretmenlerinin Öğretmenlik Meslek Kanunu Hakkındaki Görüşleri. Journal of Computer and Education Research, 12(23), 241-264.
• Bakioğlu, A. & Can, E. (2009). Kariyer basamaklarında yükselme sınavının değerlendirilmesi. 18. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı Bildiri Özeti, Ege Üniversitesi, 259, İzmir.
• Binbaşıoğlu, C. (2009). Türk eğitim tarihi. Anı Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (18. baskı). Pegem Akademi.
• Canatan Doğan, N. (2022). Öğretmenlik Meslek Kanunu’na yönelik öğretmen ve yönetici görüşleri (Yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi.
• Creswell, J. W. (2013). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches. Sage Publications.
• Çelikten, M. (2008). Öğretmenlik mesleğinde yeni model arayışları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(19), 207-237.
• Çelikten, M., Şanal, M. &Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 207-237.
• Demir, F. B., Ulukaya Öteleş, Ü., Zırhlı, K. ve Şahin, A. (2023). Öğretmenlik meslek kanununa yönelik öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 144-162.
• Deniz, B. (2009). Kariyer basamakları uygulamasının öğretmen motivasyonuna etkisi (Yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi.
• Elagöz, Z., & Elagöz, M. P. (2023). Öğretmenlik kariyer basamaklarının mesleki gelişim çalışmalarına ilişkin öğretmen görüşleri. Ulusal Eğitim Dergisi, 3(2), 530-547.
• Ergün, M. (1987). Türkiye'de öğretmen yetiştirme çalışmalarının gelişmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 10-18.
• Eurydice (2018). Teaching careers in Europe: access, progression and support. Eurydice Report. Luxembourg: Publications Office of the European Union. Retrieved from https://eacea.ec.europa.eu/ nationalpolicies/eurydice/content/teaching-careers-europe-access-progression-and-support_en
• Fraenkel R.J. & Wallen E.N. (2006). How to design and evaluate research in education. McGraw-Hill.
• Genç, Y. & Balyer, A. (2023). Öğretmenlik meslek kanununa ilişkin okul yöneticisi ve öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Turkish Studies - Education, 18(1), 97-121.
• Göksoy, S., Sağır, M. & Yenipınar, Ş. (2014). Öğretmenlik uygulamasının değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(49), 443-456.
• Gül, İ. & Güngör, C. (2022). Öğretmenlik meslek kanununa ilişkin öğretmen görüşleri. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 1098-1123.
• Hesapçıoğlu, M. (2009). Türkiye’de cumhuriyet döneminde eğitim politikası ve felsefesi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 29(29), 121-138.
• İş, A., & Birel, F. K. (2022). Öğretmenlik meslek kanununa ilişkin öğretmen görüşleri. Electronic Journal of Social Sciences, 21(84). 1967-1990.
• Kaplan, İ., & Gülcan, M. G. (2020). Öğretmen kariyer basamaklarının oluşturulmasına ilişkin görüşlerin incelenmesi: karma yöntem araştırması. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(3), 380-406.
• Karataş, İ. H. (2024). Yeni öğretmenlik meslek kanunu teklifi ve millî eğitim akademisi’nin kurulmasına dair. Okul Yönetimi, 4(1), 1-10.
• MEB. (1973, Haziran 14). Resmî Gazete. Ekim 07, 2024 tarihinde Milli Eğitim Temel Kanunu: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.1739.pdf adresinden alındı.
• Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation. Jossey-Bass.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Sage Publications.
• Oktay, A. (1991). Öğretmenlik mesleği ve öğretmenin nitelikleri. M.Ü. Atatürk eğitim fakültesi eğitim bilimleri dergisi, 3(3), 187-193.
• Öğretmenlik Meslek Kanunu. (2022, 14 Şubat). Resmî Gazete (Sayı: 31750).
• Özdemir, T. Y., & Orhan, M. (2019). Öğretmenlerin öğretmenlik mesleğinin imajı hakkındaki görüşleri. Trakya Eğitim Dergisi, 9(4), 824-846.
• Patten, M.L., & Newhart, M. (2018). Understanding research methods: An overview of the essentials. Taylor & Francis.
• Resmî Gazete. (2005, 13 Ağustos). Öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselme yönetmeliği (Sayı: 25905). Şirin, E. F., Erdoğdu, M., & Mülazımoğlu, O. (2010). Beden eğitimi öğretmenlerinin öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselme sistemine ilişkin görüşleri. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8(2), 57-68.
• Tashakkori, A. & Teddlie, C. (2010). Sage handbook of mixed methods in social & behavioral research. 2nd Ed., Thousand Oaks, CA: Sage
• TEDMEM. (2024). Öğretmenlik Mesleği Kanunu teklifine ilişkin görüş ve değerlendirmeler. Erişim adresi: https://tedmem.org/storage/writes/July2024/a7hHRyAZQKq6dKR8 mY8v.pdf
• Vermunt, J. D. (2014). Teacher learning and professional development. In S. Krolak-Schwerdt, S. Glock, & M. Böhmer (Eds.), Teachers’ professional development: Assessment, training, and learning (pp. 79–95). Sense Publishers.
• Yaman, E. (2024). Öğretmen yetiştirmede yeni bir kuram ve yeni bir model. Journal of Turkic Civilization Studies, 5(1), 1-10.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Seçkin Yayıncılık.