SUSAN VREELAND’İN ANLATISINDA BAROK BİR İNCİ: ARTEMİSİA, KENDİNİ YARATAN KADIN

Year 2024, Volume: 11 Issue: 1, 137 - 159, 22.04.2024

Emine Şentürk

Abstract

Bu çalışma, on yedinci yüzyıl Barok dönem kadın ressamı Artemisia Gentileschi’nin yüzyıllar sonra bile etkileyiciliğini koruduğu yaşam öyküsünde ve sanatında kadının izlenen nesne olmaktan çıkıp görenin de görünenin de özne ve/veya nesne olmasına ve olma şekline kendisinin karar verdiği sürecin bir kurmaca ile bütünleşmesini ele almaktadır. Acının ve tutkunun gerçek hayattaki yaşanmışlığının fırça ile tuvale, sözcükler aracılığı ile de kâğıda aktarılması ile sanat tarihi ve yaşam anlatısı birleşir. Makale, Susan Vreeland’in dilimize Artemisia’nın Çilesi olarak çevrilmiş kurmaca yaşam öyküsünde hem kadın hem de kadın sanatçı olarak Artemisia’nın yaşamından bir kesiti tabloları aracılığı ile bir yolculuğa dönüştürmesine odaklanır. Sanatın bir haykırış, ifade, duygularını dile getirme ve kimlik oluşturma olarak kullanılması, Vreeland’in romanında hikâyenin Artemisia’nın açısından anlatılarak kurmaca içinde gerçekliğin etkileyici biçimde sunulmasına dönüşür. Bu noktada da sanatçının tarih yazıcılığına ek olarak yazarın da tarih yazıcılığı görülür. Kurmaca yaşam öyküsünde ayrıca Linda Nochlin’in sorusuna da atıfla Artemisia’nın “büyük sanatçı” olma durumu incelenecektir. Sonuç olarak, bu çalışma, Barok dönemde bir inci gibi parlayan ve ondan önceki kadınların parlamasını sağlayan Artemisia’nın yüzyıllar sonra bir kadın yazar tarafından tekrar görünür kılınmasını incelemektedir.

Keywords

Artemisia, Susan Vreeland, Artemisia’nın Çilesi, özne, kadın sanatçı

BAROCCA IN SUSAN VREELAND’S NARRATIVE: ARTEMISIA, THE WOMAN AS HER SELF-CREATOR

Abstract

This study examines the integration of a fictional narrative with the life story and art of the seventeenth-century Baroque female painter Artemisia Gentileschi, whose impact has endured for centuries. It addresses the shift of a woman from being an object to be seen to being a subject to see, to be, and to be seen. This transition is presented as the choice of the woman herself. The transference of the lived experiences of pain and passion onto paper through the medium of words, in addition to brush strokes on canvas, intertwines art history with life writing. The article focuses on Susan Vreeland’s novel which can be classified as a fictionalised biography, or bio-fiction, The Passion of Artemisia, wherein she transforms a part of Artemisia’s life, both as a woman and a female artist, into a journey through her paintings. Art’s utilization as an expression or articulation of emotions, and formation of identity, compellingly transmutes the fictional reality narrated from Artemisia’s perspective. At this point, the author’s history writing collates with the artist’s history writing. With reference to Linda Nochlin’s inquiry, the novel will also be used to analyse Artemisia’s status as a “great artist.” As the main point, this article examines the reappearance of Artemisia, who shines like a barocca in the Baroque period and paved the way for the sparkle of women who came before her, through the lens of a female writer centuries later.

Keywords

Artemisia, Susan Vreeland, The Passion of Artemisia, subject, woman artist

References

• Banti, A. (2014). Artemisia (I. Saatçioğlu, Çev.). Metis Yayınları.
• Cheney, L. de G. (2000). Lavinia Fontana’s mythological paintings: Art, beauty, and wisdom. Cambridge Scholars Publishing.
• Elçi Akpınar, N. (2016). Görsel ziyafete başkaldırı: Artemisia Gentileschi, “Susanna ve Yaşlılar”. Sanat-Tasarım Dergisi, 7, 15-19. https://dergipark.org.tr/tr/pub/marustd/issue/ 30399/328269
• Erkan, A. (2018). Resim sanatında “Judith ve Holofernes” efsanesine farklı iki yaklaşım (Caravaggio ve Artemisia Gentileschi). İdil, 7(42), 209-215.
• Foucault, M. (2019). Hapishanenin doğuşu: Gözetim altında tutmak ve cezalandırmak (M. A. Kılıçbay, Çev.). İmge.
• Garrard, M. D. (2020). Artemisia Gentileschi and feminism in early modern Europe. Reaktion Books.
• Gørrill, H. (2021). Kadından ressam olmaz: Çağdaş sanatta toplumsal cinsiyet, değerler ve cam tavanlar (E. Berrin Alpay, Çev.). Hayalperest Yayınevi.
• Gouma-Peterson, T. ve P. Mathews. (2020). Sanat tarihinin feminist eleştirisi. A. Antmen (Ed.), Sanat/Cinsiyet: Sanat tarihi ve feminist eleştiri içinde (ss. 13-117). (E. Soğancılar ve A. Antmen, Çev.). İletişim.
• Grant, C. (2022). Sunuş. Linda Nochlin (Yaz.), Neden hiç büyük kadın sanatçı yok? 50. yıldönümü baskısı içinde (ss. 21-29). (A. Antmen, Çev.). Hayalperest Yayınevi.
• Jones, J. (2023). Sanatçıların yaşamları: Artemisia Gentileschi (S. Yüzgüller, Çev.). Hayalperest Yayınevi.
• Kartal Güngör, T. (2018). Fransız besteci Maurice Ravel’in kurmaca ve gerçeklik arasında gidip gelen yaşam öyküsü: Jean Echenoz’un Ravel’i. HUMANITAS – Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 325-338. https://doi.org/10.20304/humanitas.392341
• Kolosov, J. (2007). Still lives and the art of literary portraiture: A conversation with Susan Vreeland. New Writing: The International Journal for the Practice and Theory of Creative Writing, 4(1), 69-78. DOI: 10.2167/new427.0
• Lanone, C. (2016). Pain, paint and popular fiction: The passion of Artemisia by Susan Vreeland. The Infinite Dialogue, 31, 1-13. https://doi.org/10.4000/ebc.12343.
• Lapierre, A. (2000) Artemisia: Ölümsüzlük için düello (N. Işık, Çev.). Güncel Yayıncılık.
• Lee, H. (2009). Biography: A very short introduction. Oxford University Press.
• Longhi, R. (1916). Gentileschi, padre e figlia. Casa Ed. de L'Arte. McCormack, C. (2023). Resimdeki kadın: Kadınlar, Sanat ve Bakışın Gücü (T. Kılıç, Çev.). Düşbaz.
• McCullough, J. (2023). Kan su boya (B. Yaprak, Çev.). Yabancı Yayınları.
• Nochlin, L. (2022). Neden hiç büyük kadın sanatçı yok? 50. yıldönümü baskısı (A. Antmen, Çev.). Hayalperest Yayınevi.
• Novak, J. (2012). Father and daughter across Europe: The journeys of Clara Wieck-Schumann and Artemisia Gentileschi in fictionalised biographies. The European Journal of Life Writing, 1, 41-57. DOI: 10.5463/ejlw.1.14
• Rickerby, H. (2016). Articulating Artemisia: Revisioning the lives of women from history in biographical poetry. Biography, 29(11), 23-33.
• Scarparo, S. (2005). Elusive subjects: Biography as gendered metafiction. Troubador Publishing.
• Shiner, L. (2001). Sanatın icadı: Bir kültür tarihi (İ. Türkmen, Çev.). Sanat ve Kuram.
• The National Gallery. (2020). Past Exhibitions: Artemisia. https://www.nationalgallery.org.uk/exhibitions/past/artemisia
• Vreeland, S. (2007) Artemisia’nın çilesi (D. Kartal, Çev.). Literatür Yayınları.
• Woolf, V. (2022). Kendine ait bir oda (S. Öncü, Çev.). İletişim.