MÖHUK DIŞINDA DÜZENLENEN TANIMA VE TENFİZ KURALLARI

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 1, 357 - 395, 22.05.2020

Sercan Ecemiş

https://doi.org/10.33717/deuhfd.704847

Öz

Yabancı kararların hukukumuzda hüküm ve sonuç doğurmaları için kural
olarak 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında
Kanunun aramış olduğu şartların yerine getirilmiş olması gerekmektedir. Bu
kanuna göre, yabancı kararın tanınması ve tenfiz edilebilmesi için ilgili kararın
öncelikle bir mahkeme tarafından verilmiş olması gerekmektedir. Dolayısıyla
yabancı idari kararların tanınması ve tenfizi kural olarak mümkün değildir.
Bununla birlikte hukukumuzda aile hukukuna ilişkin yabancı idari kararların
tanınması ve tenfizine imkan tanıyan birtakım düzenlemeler mevcuttur. Çalışmamızda
da öncelikle MÖHUK’a göre tanıma ve tenfiz prosedürü anlatılacak olup,
arından ilgili düzenlemeler incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Nüfus Hizmetleri Kanununa göre tanıma, Mavi kartlıların boşanma kararları, Yabancı kararın tescili, Yabancı idari karar, tanıma

Kaynakça

• Akıncı, Ziya: Milletlerarası Tahkim, 5. Baskı, İstanbul 2020.
• Akil, Cenk: “Türkiye Barolar Birliği Disiplin Kurulu Kararları Işığında Avukatın Görevini Özenle Yerine Getirme Yükümlülüğü”, Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 2, S. 1, Ankara 2012, s. 1-10.
• Aygül, Musa: Yabancı Mahkeme ve Hakem Kararlarının Tanınması ve Güncel Gelişmeler, (editör: Balkar-Bozkurt, Süheyla), İstanbul 2018, s. 3-20.
• Ayhan-İzmirli, Lale: “Nüfus Hizmetleri Kanunu Madde 27/A Çerçevesinde Yabancı Ülkelerde Verilen Boşanma Kararlarının İdari Yoldan Tanınması”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 22 S. 4, 2018 s. 67-126.
• Çelikel, Aysel/Erdem, Bahadır; Milletlerarası Özel Hukuk, 15. Bası, İstanbul 2017.
• Demir-Gökyayla, Cemile: Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizde Kamu Düzeni, Ankara 2001.
• Doğan, Vahit: Milletlerarası Özel Hukuk, 5. baskı, Ocak 2019.
• Ekşi, Nuray: Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi, İstanbul 2013.
• Ertaş, Şeref: “Yabancı İlamların Tanınması ve Tenfizi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Kudret Ayiter Armağanı, C. 3 S. 1-4, 1987, s. 365-438.
• Giray, Faruk Kerem: “Tenfize İlişkin Üç Soru: Tenfize Konu Yabancı İlamın Hukuk Devletinden Sadır Olması Gerekir Mi? Arabuluculuk Netecesinde Yapılan Sulh Anlaşması Tenfiz Edilebilir Mi? Yabancı Mahkemeden Sadır Ödeme Emri Kararı Tenfiz Edilebilir Mi?” Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, C. 39, S. 2, 2019, s. 609-643.
• Gözler, Kemal: “Yorum İlkeleri”, Anayasa Hukukunda Yorum ve Norm Somutlaşması, Ankara, KHP ve TBB Ortak Yayını, 2013, s. 15-119.
• Huysal; Burak: “Nüfus Hizmetleri Kanunu Kapsamında Yabancı Boşanma Kararlarının Doğrudan Tescili”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, Cilt 37, S. 2, 2017, s. 473-507.
• Nomer, Ergin: Milletlerarası Usul Hukuku, 2. baskı, İstanbul 2018.
• Nomer, Ergin: Devlet Hususi Hukuku, 22. Bası, İstanbul 2017. (DHH)
• Özdemir-Kocasakal, Hatice: Doğrudan Uygulanan Kurallar ve Sözleşmeler Üzerindeki Etkileri, İstanbul 2001.
• Özel, Sibel: “Ülkelerarası Evlat Edinme”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Ata Sakmar’a Armağan, 2011/1, İstanbul 2012, s. 609-618.
• Özkan, Işıl/Tütüncübaşı, Uğur: Uluslararası Usul Hukuku, Ankara 2017.
• Ruhi, Ahmet Cemal: 1958 tarihli New York Sözleşmesi Çerçevesinde Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi, İstanbul 2019.
• Sevgili-Gençay, Fatma Didem: “Adsız Düzenleyici İşlemlerin Normlar Hiyerarşisindeki Yeri”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 63, S. 2, 2014, s. 397-417.
• Şanlı, Cemal: Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları, Beşinci Baskı, İstanbul 2013.
• Şanlı, Cemal/Esen, Emre/Ataman-Figanmeşe, İnci: Milletlerarası Özel Hukuk, 6.Bası, İstanbul 2018.
• Şensöz, Ebru: “Çocukların Korunması ve Ülkelerarası Evlat Edinme Konusunda İşbirliğine Dair 1993 Tarihli La Haye Sözleşmesi Uyarınca Yabancı Adli ve İdari Evlat Edinme Kararlarının Doğrudan Tanınması ve Kontrol Usulü”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi C. 10, S. 2, 2011, s. 179-233.
• Şensöz, Ebru: “Türkiye’nin Tarafı Olduğu Bazı Milletlerarası Sözleşmeler Çerçevesinde Doğrudan Tanıma Usulü”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10. Yıl’a Armağan, C. 11, S. 22, 2012, s. 389- 444. (Doğrudan tanıma)
• Şensöz-Malkoç, Ebru: Aile Hukukuna İlişkin Yabancı Kararların Tanınması, 2017.
• Tarman, Zeynep Derya/Önay, Işık: “Milletlerarası Evlat Edinme Hukukunda Kamu Düzeni Engeli”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 60, S. 2, Ankara 2011 s. 331-365.
• Tarman, Zeynep Derya: Milletlerarası Özel Hukuk El Kitabı, 2. Bası, İstanbul 2019.
• Tütüncübaşı, Uğur: Yabancı Çekişmesiz Yargı Kararlarının Türk Hukukunda Tanınması, Ankara 2014. (Tanıma)
• Tütüncübaşı, Uğur: “Yabancı Kararların Türk Hukukunda Tanınması Konusunda 690 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Düzenlenen Yenilikler”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 19, S. 2, İzmir 2017, s. 103-127.