ÇARŞI VE MAHALLE BEKÇİLERİ KANUNUNUN CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 2, 1089 - 1122, 20.11.2020

Ozancan Belci

https://doi.org/10.33717/deuhfd.791402

Cited By: 2

Öz

Şehrin asayişinin en küçük yerleşim birimi olan mahallelerden başlayarak
korunması gerektiği düşüncesi ile Osmanlı Devleti’nde ve devamında Türkiye
Cumhuriyeti döneminde çarşı ve mahalle bekçileri görevlendirilmiştir. Türkiye
Cumhuriyeti döneminde ilk olarak mülga 772 Sayılı Çarşı ve Mahalle Bekçileri
Kanunu’na dayanarak görevlendirilen ve genel kolluk kuvvetlerine yardımcı
olan bekçilerin görev ve yetkileri kamuoyunda tartışma konusu olmuş, hatta bazı
yargı kararlarına konu olan uyuşmazlıklar; bekçilerin görev ve yetkilerinin
günümüz koşullarına göre yeniden düzenlenmesi ve tartışmalı hususların açık-
lığa kavuşturulması düşüncesini ortaya çıkarmıştır. Bu amaçla yeni bir Çarşı ve
Mahalle Bekçileri Kanunu hazırlanmış, 18/06/2020 tarihli Resmî Gazete’de ya-
yımlanarak yürürlüğe girmiştir. Çalışmamızda; bahsi geçen kanun ile bekçilere
verilen görev ve yetkiler, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) açısın-
dan değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bekçi, Ceza Muhakemesi, Adlî Kolluk, İdari Kolluk, Kimlik Sorma

Kaynakça

• Aksoy İpekçioğlu, Pervin: “Yakalama ve Gözaltına Alma Koruma Tedbirleri”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 9, Özel Sayı, 2007, ss. 1215-1254.
• Aldemir, Hüsnü: Hürriyeti Kısıtlayan Koruma Tedbirleri Yakalama, Gözaltına Alma, Tutuklama ve Adli Kontrol, Adalet Yayınevi, Genişletilmiş 3. Baskı, Ankara, 2018.
• Ardıçoğlu, M. Artuk: “Türk İdare Hukukuna Yeni Bir Katkı: Erişim Sağlayıcıları Birliği”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 1, 2014, ss. 119-138.
• Atay, Ender Ethem: İdare Hukuku, Gözden Geçirilmiş 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
• Baytaz, Abdullah Batuhan: “6638 s. Kanun ile PVSK ve CMK’da Yapılan Değişikliklerin Değerlendirilmesi”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt:73, Sayı:2, 2015, ss. 29-47.
• Centel, Nur/Zafer, Hamide: Ceza Muhakemesi Hukuku, Beta Yayınları, Yenilenmiş ve Gözden Geçirilmiş 17. Baskı, İstanbul, 2020.
• Çağlayan, Ramazan: İdare Hukuku Dersleri, Güncellenmiş 7. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2019.
• Doğan, Cem: “Eski İstanbul’da Mahalle Bekçisi ve II. Meşrutiyet’te Bekçi Teşkilatının Düzenlenmesi Bağlamında Mahalle Bekçileri Nizamnamesi (1908-1918)”, Osmanlı Mirası Araştırmaları Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 14, Mart 2019, ss. 257-273.
• Dülger, Murat Volkan: Kişisel Verilerin Korunması Hukuku, Hukuk Akademisi Yayınları, İstanbul, 2019.
• Erdağ, Ali İhsan: “Kolluğun ‘Durdurma ve Kimlik Sorma’ Yetkisi (PVSK madde 4/A)”, Ankara Barosu Dergisi, Yıl: 68, Sayı: 2010/4, ss. 37-60.
• Feyzioğlu, Metin: “5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu Hakkında Bazı Tespit ve Değerlendirmeler”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı: 62, 2006, ss. 27-61.
• Gökcen, Ahmet/Balcı, Murat/Alşahin, M. Emin/Çakır, Kerim: Ceza Muhakemesi Hukuku, Dördüncü Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2020. Gözübüyük, Şeref/Tan, Turgut: İdare Hukuku Cilt I Genel Esaslar, Güncelleştirilmiş 12. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2018.
• Gültekin, Sebahattin/Gültekin, Recep: “Toplum Destekli Polislik: Sorun Mu Çözüm Mü?”, Türk İdare Dergisi, Sayı: 470, Mart 2011, ss. 93-112.
• Kocaoğlu, Serhat Sinan: “Susma Hakkı”, Ankara Barosu Dergisi, Sayı: 2011/4, ss. 29-58.
• Özay, İl Han: “Adlî Kolluk - İdarî Kolluk”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt: 71, Sayı: 1, Ocak 2013, (Kolluk), ss. 947- 961.
• Özay, İl Han: “İdarî Kolluk Eylemlerinde Amaç”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt: 45, Sayı: 1-4, Ocak 1981, (Amaç), ss. 315-319.
• Özbek, Veli Özer/Doğan, Koray/Bacaksız, Pınar: Ceza Muhakemesi Hukuku, Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 12. Baskı, Ankara, 2019.
• Öztürk, Bahri/Eker Kazancı, Behiye/Soyer Güleç Sesim: Ceza Muhakemesi Hukukunda Koruma Tedbirleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
• Öztürk, Bahri/Tezcan, Durmuş/Erdem, Mustafa Ruhan/Gezer, Özge Sırma/Saygılar Kırıt, Yasemin F./Alan Akcan, Esra/Tütüncü, Efser Erden/Özaydın, Özdem/Altınok Villemin, Derya/Tok, Mehmet Can: Ana Hatlarıyla Ceza Muhakemesi Hukuku, Ed. Bahri Öztürk, Güncellenmiş 6. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
• Parlar, Ali: İstinaf Sistemi ve Diğer Yeniliklere Göre Ceza Muhakemesi Kanunu El Kitabı, Mevzuat ve İçerik Bakımından Güncellenmiş 3. Baskı, Bilge Yayınevi, Ankara, 2017.
• Roagna, Ivana: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Kapsamında Özel Hayata ve Aile Hayatına Saygı Gösterilmesi Hakkının Korunması - Avrupa Konseyi İnsan Hakları El Kitapları, çev. Ayşe Gül Alkış Schäling, Avrupa Konseyi, Strasbourg, 2012.
• Şahin, Cumhur/Göktürk, Neslihan: Ceza Muhakemesi Hukuku Cilt I, Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 10. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
• Şeker, Güven/Baytun, Uğur: “Geçmişten Günümüze Kent Güvenliğinde Mahalle Ölçekli Güvenlik Uygulamaları: Çarşı Mahalle Bekçiliği”, Polis Akademisi, Tarihten Günümüze Türk Polis Teşkilatı Sempozyumu Kitabı, 2013, ss. 323-350.
• Toroslu, Nevzat/Feyzioğlu Metin: Ceza Muhakemesi Hukuku, 19. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara, 2019.
• Turhan, Faruk: Ceza Muhakemesi Hukuku, Asil Yayın Dağıtım, Ankara, 2006.
• Turhan, Faruk/Aksan, Murat: “Ceza Muhakemesinde Şüphelinin İfadesinin Alınması ve Sorguya Çekilmesine İlişkin Hükümlerin Eleştirel Bir Değerlendirmesi”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: XXIV, Yıl: 2020, Sayı: 2, ss. 289-331.
• Ünver, Yener/Hakeri, Hakan: Ceza Muhakemesi Hukuku Cilt I, 15. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2019.
• Ünver, Yener/Hakeri, Hakan: Ceza Muhakemesi Hukuku Cilt II, 15. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2019.
• Yenisey Feridun/Nuhoğlu Ayşe: Ceza Muhakemesi Hukuku, Güncellenmiş 7. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
• Yenisey, Feridun: Kolluk Hukuku, 2. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2015.
• Yıldız, Ali Kemal: “Ceza Muhakemesi Hukukunda Yakalama ve Gözaltı Koruma Tedbirleri”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 14, Sayı: 1, 2006, ss. 131-214.
• Erman, R. Barış/Özcan, Onur/Yetkin, Erdi/ Börekçi, Eşref Barış/Üzeltürk, Saba Şahika Tahmaz: Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu Teklifi Hakkında Tespit, Düşünce Ve Eleştiriler, Yeditepe Üniversitesi Yayınevi, 2020 https://law.yeditepe.edu.tr/sites/default/files/carsi_ve_ mahalle_bekcileri_kanunu_teklifi_hakkinda_tespit_dusunce_ve_elestiri ler_-_2020_1.pdf, Erişim Tarihi: 25/02/2020.
• Yenisey, Feridun: “Durdurma, Kimlik Sorma, Kimlik Tespiti”, (http://www.caginpolisi.com.tr/eski_sitemiz/69/10-11.htm, Erişim Tarihi: 22/03/2020).