VASİYETNAME LEHİNE YORUM İLKESİ VE BU İLKENİN TÜRK MEDENİ KANUNU’NA YANSIMALARI

Yıl 2021, Cilt: 23 Sayı: 1, 571 - 605, 24.05.2021

Caner Taşatan

https://doi.org/10.33717/deuhfd.899913

Cited By: 2

Öz

Vasiyetname lehine yorum ilkesi, vasiyetnamenin geçerli veya geçersiz
olarak nitelendirilmesine sebep olacak muhtemel farklı yorumları arasından
birincisinin tercih edilmesi yönündeki kuralı ifade eder. Bu ilke sayesinde iptal
edilmesi olası bir vasiyetname yorum yoluyla ayakta tutulmuş ve böylece mirasbırakanın son arzuları yerine getirilmiş olur. Vasiyetnameyi geçerli olarak nitelendiren birden fazla yorum arasından mirasbırakanın amacını en iyi biçimde
gerçekleştirecek olanının tercih edilmesi de bu ilke kapsamında değerlendirilir.
Vasiyetname lehine yorum ilkesi, bu tür ölüme bağlı tasarrufların yorumlanması
bakımından geçerli olarak kabul edilen irade teorisinin doğal bir sonucudur.
Vasiyetname lehine yorum ilkesinin uygulanabilmesi için mirasbırakanın vasiyetname yapma iradesinin varlığı, vasiyetnamenin farklı biçimlerde yorumlanabilir olması ve mirasbırakanın gerçek iradesinin belirlenebilir olması koşullarının bir arada bulunması gerekir. Vasiyetname lehine yorum ilkesi, Türk
Medeni Kanunu’na hem soyut hem de somut biçimlerde yansımıştır. Sağlararası
işlemler bakımından kesin hükümsüzlük sebebi olarak öngörülen bazı durumların vasiyetnameler bakımından yalnızca birer iptal sebebi olarak kabul edilmesi ve iptal kararının yalnızca taraflar arasında hüküm doğurması, bu ilkenin
soyut ve genel yansımalarıdır. Bunların dışında, vasiyetname lehine yorum
ilkesinin somut ve özel olarak yansıdığı münferit kanun hükümleri de bulunmaktadır. Bu çalışmada vasiyetname lehine yorum ilkesi ve bu ilkenin Türk
Medeni Kanunu’na yansımaları incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ölüme bağlı tasarruf, Vasiyetname, Mirasbırakan, Yorum, Vasiyetname lehine yorum

Kaynakça

• Akkanat, Halil: “El Yazısı ile Vasiyetnamede Vasiyetname Metninin Özellikleri”, Prof. Dr. Hayri Domaniç’e 80. Yaş Günü Armağanı, C. 2, İstanbul, 2001, s. 799-815.
• Aksoy Dursun, Sanem: “Ölüme Bağlı Tasarrufların Yorumuna Dair Bazı Düşünceler”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. LXVI, S. 2, 2008, s. 311-326.
• Antalya, O. Gökhan/Sağlam, İpek: Marmara Hukuk Yorumu, Miras Hukuku, C. III, 4. bs., Ankara, 2019.
• Ayan, Mehmet: Miras Hukuku, 9. bs., Ankara, 2016.
• Baygın, Cem: “Ölüme Bağlı Tasarruflarda Yorum”, Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, C. IV, S. 1-2, 2000, s. 567-594.
• Beck, Alexander: Grundriss des Schweizerischen Erbrechts, 2. Auflage, Bern, 1976.
• Benedikt, Seiler: Die erbrechtliche Ungültigkeit, Zürich, 2017.
• Breitschmid, Peter/Jungo, Alexandra (Hrsg.): Handkommentar zum Schweizer Privatrecht, Erbrecht Art. 457-640 ZGB, 3. Auflage, ZürichBasel-Genf, 2016 (Yazar Adı, CHK-ZGB).
• Çabri, Sezer: Miras Hukuku Şerhi (TMK m. 495-574), C. 1, İstanbul, 2018.
• Çabri, Sezer: Miras Hukuku Şerhi (TMK m. 575-639), C. 2, İstanbul, 2020.
• Demirsatan, Barış: “Boşanmada Ev Hayvanlarının Hukuki Durumu”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XXIV, S. 3, 2020, s. 137-161.
• Druey, Jean Nicolas: Grundriss des Erbrechts, 5. Auflage, Bern, 2002.
• Dural, Mustafa/Öz, Turgut: Türk Özel Hukuku C. IV Miras Hukuku, 15. bs., İstanbul, 2020.
• Eren, Fikret: Türk Medeni Hukukunda Ölüme Bağlı Tasarrufların İptali Davası, Ankara, 1966.
• Eren, Fikret/Yücer Aktürk, İpek: Türk Miras Hukuku, 2. bs., Ankara, 2019.
• Ergüne, Mehmet Serkan: Vasiyetnamenin Yorumu, İstanbul, 2011.
• Escher, Arnold/Escher, Arnold: Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch, III. Band, Das Erbrecht, Erste Abteilung: Die Erben (Art. 457-536), 3. Auflage, Zürich, 1959 (Yazar Adı, ZK-ZGB).
• Escher, Arnold/Escher, Arnold: Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch, III. Band, Das Erbrecht, Zweite Abteilung: Der Erbgang (Art. 537-640), 3. Auflage, Zürich, 1960 (Yazar Adı, ZKZGB). Fahrländer, Karl: Die aussensthende Tatsache in der bundesgerichtlichen Praxis zur Testamentsauslegung, Bern, 1948.
• Gönen, Doruk: El Yazılı Vasiyetname, İstanbul, 2007 (Gönen, Vasiyetname).
• Gönen, Doruk: “Cezai Mirasçılıktan Çıkarmanın Amacı ve Cezai Mirasçılıktan Çıkarmaya Tabi Kişilerin Kapsamı”, Prof. Dr. Hasan Erman’a Armağan, s. 327-340 (Gönen, Cezai).
• Gürpınar, Damla: Artmirasçı Atama, Ankara, 2018.
• Honsell, Heinrich/Vogt, Nedim Peter/Geiser, Thomas (Hrsg.): Zivilgesetzbuch II: Art. 457-977 ZGB und Art. 1-61 SchlT ZGB (Basler Kommentar), 5. Auflage, Basel, 2014 (Yazar Adı, BSK-ZGB).
• İmre, Zahit/Erman, Hasan: Miras Hukuku, 13. bs., İstanbul, 2017.
• İşgüzar, Hasan/Demir, Mehmet / Yılmaz, Süleyman: Miras Hukuku, Ankara, 2018.
• Kılıçoğlu, Ahmet M.: Miras Hukuku, 8. bs., Ankara, 2018.
• Kocayusufpaşaoğlu, Necip: Miras Hukuku, 3. bs., İstanbul, 1987.
• Kren Kostkiewicz, Jolanta/Wolf, Stephan/Amstutz, Marc/Fankhauser, Roland (Hrsg.): ZGB Kommentar Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Orell Füssli Kommentar, Zürich 2016 (Yazar Adı, OFK-ZGB).
• Oğuzman, M. Kemal: Miras Hukuku, 6. bs., İstanbul, 1995.
• Palandt, Otto (Begr.): Bürgerliches Gesetzbuch, 77. neubearbeitete Auflage, München, 2018 (Yazar Adı, Palandt-BGB)
• Picenoni, Vito: Die Auslegung von Testament und Erbvertrag, Zürich, 1955.
• Säcker, Franz Jürgen/Rixecker, Roland/Oetker, Hartmut/Limperg, Bettina (Hrsg.): Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, B. 11, 8. Auflage, München, 2020 (Yazar Adı, MüKo-BGB)
• Serozan, Rona: “Ölüme Bağlı Tasarrufların Yorumuna Değişik Bir Yaklaşım”, Prof. Dr. Halid Kemal Elbir’e Armağan, İstanbul, 1996, s. 425-437.
• Serozan, Rona/Engin, Baki İlkay: Miras Hukuku ve Uygulama Çalışmaları, 5. bs., Ankara, 2018.
• Sirmen, Lale: Türk Özel Hukukunda Şart, Ankara, 1992.
• Weimar, Peter: Berner Kommentar Band/Nr. III/1/1/1, Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Das Erbrecht, Die Erben, Die gesetzlichen Erben, Die Verfügungen von Todes wegen Die gesetzlichen Erben; Die Verfügungsfähigkeit, Die Verfügungsfreiheit, Die Verfügungsarten, Die Verfügungsformen, Art. 457-516 ZGB, Bern, 2009 (Yazar Adı, BKZGB).
• Yağcı, Kürşad: Cezai Mirasçılıktan Çıkarma (Cezai Iskat), İstanbul, 2013.
• Yıldırım, Abdülkerim: Türk Hukukunda Ölüme Bağlı Tasarruflarda Şart ve Mükellefiyetler, Ankara, 2004.