DANIŞTAY İÇTİHATLARI BİRLEŞTİRME KURULU KARARI SONRASI LİMİTED ŞİRKETLERDEKİ KANUNÎ TEMSİLCİ VE ORTAKLAR ARASINDAKİ SORUMLULUK İLİŞKİSİNDE ORTAYA ÇIKAN SIRA VE RÜCÛ SORUNU

Yıl 2021, Cilt: 23 Sayı: 1, 295 - 313, 24.05.2021

Burak Pınar

https://doi.org/10.33717/deuhfd.899953

Öz

Limited şirketlerde, tüzel kişilikten tahsil edilemeyen kamu alacaklarının
takibinde ortak(ların) ve kanunî temsilcilerin sorumluluğunda sıra hususu,
öteden beri tartışmalı olup iki farklı usul kanununda yani Vergi Usul Kanunu ve
Kamu Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’da, sadece sorumluluk açısından düzenleme öngörülmüştür. Söz konusu düzenlemeler ile şirket ortağı ile
kanunî temsilcisi arasında bir öncelik ve sonralık ilişkisi düzenlenmemiş, bir
boşluk bırakılmıştır. Dolayısıyla her iki usul kanunu sorunu çözen bir düzenleme
içermemektedir. Yargı organları ise farklı görüşlere sahip olarak uyuşmazlıkları
çözmeye çalışmış, sonunda Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu, şirket ortağı
ile kanunî temsilci arasında bir öncelik ve sonralık ilişkisi olmadığı, alacaklı
kamu idaresinin kamu alacağının takip ve tahsilinde dilediğine başvurabileceği
yönünde karar vermiştir. Kararın sorunu çözmediği, tahsil sonrası müteselsil
sorumluluğa dayalı rücu ilişkisinin gündeme geleceği dikkate alındığında,
sorunun müteselsil sorumluluk ilke ve esaslarından yararlanarak çözümünün
mümkün olup olmadığı, kararında yer alan gerekçeler, karşı oylar ve farklı
daire tutumları ile doktrinde konuya ilişkin açıklanan görüşler doğrultusunda
sorumluluğun nitelikleri ve özellikleri ele alınarak incelenmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kamu alacağı, Limited şirket, Kanuni temsilci, Şirket ortağı,, Sorumluluk, sorumlulukta sıra, Öncelik ve sonralık, Kusur sorumluluğu,, Kusursuz sorumluluk

Kaynakça

• Altaş, Soner: Sermaye Şirketlerinin Ortakları ile Kanunî Temsilcilerinin Vergisel Sorumluluğu, Seçkin Yayınevi, Ankara 2019, (Vergisel Sorumluluk).
• Altaş, Soner: “Limited Şirket Ortaklarından Ek Ödeme Talebinde Bulunmanın Koşulları”, Legal Mali Hukuk Dergisi, C. 13, S. 152, 2017 (Ek Ödeme).
• Altaş, Soner: “Limited Şirketin Ödenmeyen Vergi Borçlarına İlişkin Kanunî Temsilciler İle Ortaklar Arasındaki Öncelik Sıralamasında Son Nokta”, Legal Mali Hukuk Dergisi, C. 15, S. 177, 2019 (Vergi Borçlarına İlişkin Son Nokta).
• Arslan, Erdoğan: “Limited Şirket Vergi Borçlarından Ortakların Ödeme Sorumluluğu”, Vergi Dünyası Dergisi, Yıl 39, Sayı 459, 2019, s. 80-99.
• Ayaz, Eslem: Limited Şirketlerde Kanunî Temsilci ve Ortakların Vergisel Sorumlulukları, Seçkin Yayıncılık, 3. Baskı, Ankara 2015 (Sorumluluk).
• Ayaz, Eslem: “Limited Şirketlerde Tahsil Edilemeyen Kamu Alacağından Kanunî Temsilci ve Ortakların Sorumluluklarının Takip Sırası”, Yaklaşım Dergisi, S. 218, Mayıs 2011, s. 284-286 (Takip Sırası).
• Barlass, İrfan: Anonim ve Limited Ortaklıklarda Kanuni Temsilcilerin Vergisel Sorumluluğu, Vedat Kitapçılık, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2006.
• Bahçeci, Barış: Kamu Alacağını Takip Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2019.
• Candan, Turgut: Açıklamalı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun, Dördüncü Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2018 (Kanun).
• Candan, Turgut: Kanuni Temsilcinin Vergi ve Diğer Kamu Alacaklarından Sorumluluğu, 3. Baskı, Maliye ve Hukuk Yayınları, Ankara 2006 (Kanuni Temsilci).
• Coşkun, Mahmut: Açıklamalı-İçtihatlı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun, Seçkin Yayıncılık, Güncellenmiş 3. Baskı, Ankara 2016.
• Çelik, Binnur: Kamu Alacaklarının Takip ve Tahsil Hukuku (Vergi İcra Hukuku), 3. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2018.
• Altaş, Soner: Sermaye Şirketlerinin Ortakları ile Kanunî Temsilcilerinin Vergisel Sorumluluğu, Seçkin Yayınevi, Ankara 2019, (Vergisel Sorumluluk).
• Altaş, Soner: “Limited Şirket Ortaklarından Ek Ödeme Talebinde Bulunmanın Koşulları”, Legal Mali Hukuk Dergisi, C. 13, S. 152, 2017 (Ek Ödeme).
• Altaş, Soner: “Limited Şirketin Ödenmeyen Vergi Borçlarına İlişkin Kanunî Temsilciler İle Ortaklar Arasındaki Öncelik Sıralamasında Son Nokta”, Legal Mali Hukuk Dergisi, C. 15, S. 177, 2019 (Vergi Borçlarına İlişkin Son Nokta).
• Arslan, Erdoğan: “Limited Şirket Vergi Borçlarından Ortakların Ödeme Sorumluluğu”, Vergi Dünyası Dergisi, Yıl 39, Sayı 459, 2019, s. 80-99.
• Ayaz, Eslem: Limited Şirketlerde Kanunî Temsilci ve Ortakların Vergisel Sorumlulukları, Seçkin Yayıncılık, 3. Baskı, Ankara 2015 (Sorumluluk).
• Ayaz, Eslem: “Limited Şirketlerde Tahsil Edilemeyen Kamu Alacağından Kanunî Temsilci ve Ortakların Sorumluluklarının Takip Sırası”, Yaklaşım Dergisi, S. 218, Mayıs 2011, s. 284-286 (Takip Sırası).
• Barlass, İrfan: Anonim ve Limited Ortaklıklarda Kanuni Temsilcilerin Vergisel Sorumluluğu, Vedat Kitapçılık, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2006.
• Bahçeci, Barış: Kamu Alacağını Takip Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2019.
• Candan, Turgut: Açıklamalı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun, Dördüncü Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2018 (Kanun).
• Candan, Turgut: Kanuni Temsilcinin Vergi ve Diğer Kamu Alacaklarından Sorumluluğu, 3. Baskı, Maliye ve Hukuk Yayınları, Ankara 2006 (Kanuni Temsilci).
• Coşkun, Mahmut: Açıklamalı-İçtihatlı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun, Seçkin Yayıncılık, Güncellenmiş 3. Baskı, Ankara 2016.
• Çelik, Binnur: Kamu Alacaklarının Takip ve Tahsil Hukuku (Vergi İcra Hukuku), 3. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2018.
• Oğuz, Sefer: “Limited Şirketin Ödenmeyen Kamu Borçlarından Ortakların Sorumluluğunun AYM’nin 5766 Sayılı Kanunun Bazı Hükümlerinin İptal Kararı Işığında Değerlendirilmesi” İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 16, S. 2, 2017, s. 371-394.
• Oktar, S. Ateş; Vergi Hukuku, 13. Baskı, Türkmen Kitabevi, İstanbul 2018.
• Öncel, Mualla/Kumrulu, Ahmet/Çağan, Nami/Göker, Cenker: Vergi Hukuku, Turhan Kitabevi, 28. Bası, Ankara, 2019.
• Pulaşlı, Hasan: Şirketler Hukuku Şerhi, Cilt III, 3. Bası, Adalet Yayınevi, Ankara 2018.
• Saban, Nihal: Vergi Hukuku, 9. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul 2019.
• Şener, Oruç Hami: Yargıtay Kararları Işığında Limited Ortaklıklar Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2015.
• Taşkan, Yusuf Ziya: Vergi Hukuku, 2. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2019.
• Üstün, Ümit Süleyman/Deniz, Muzaffer: “Limited Şirket Ortaklarının Kamu Alacaklarına İlişkin Sorumlulukları ve İtiraz Hakları”, Legal Mali Hukuk Dergisi, C. 14, S. 161, 2018, s. 1505-1528.
• Yaralı, Levent: Limited Şirketin Kamu Borçlarından Müdürlerin ve Ortakların Sorumluluğu: Yaklaşım Yayıncılık, Ankara 2011, (Müdürlerin ve Ortakların Sorumluluğu).
• Yaralı, Levent: “Anonim Şirketin Vergi Borçlarından Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğu”, Vergi Hukukuna Genç Yaklaşımlar, (Editor: Billur Yaltı), Oniki Levha Yayınları, İstanbul 2013, (Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğu).
• Yerlikaya, Gökhan Kürşat: Açıklamalı ve İçtihatlı 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun Şerhi, Oniki Levha Yayıncılık, İstanbul 2012.
• Yılmaz, Kazım: Kamu (Amme) Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Yasa, Ce-Ka Yayınları, Ankara 2006.