İZİNSİZ KAZI VE SONDAJ YAPMA SUÇU (KTVKK m.74/1)

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 1, 501 - 556, 26.05.2022

Seda Yağmur Sümer

https://doi.org/10.33717/deuhfd.1089770

Öz

Kültür ve tabiat varlıkları bakımından önemli bir konuma sahip olan ülkemizde ortak mirasın korunması büyük önem arz etmektedir. Bu nedenle kültür ve tabiat varlıklarının korunması amacı doğrultusunda Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nda (KTVKK) bazı suç düzenlenmelerine yer verilmiştir. Bizler bu çalışmada KTVKK’nun 74. maddesinin birinci fıkrasında düzenlenen ve uygulamada “Definecilik Suçu” veyahut “Tarihi Eser Kaçakçılığı” olarak da anılan İzinsiz Kazı ve Sondaj Yapma Suçu’nu ele alacağız. Özellikle bu suç tipini çalışmanın merkezine alma sebebi uygulamada sıklıkla karşılaşılan fiilleri bünyesinde barındırması ve kanunda yer alan diğer suç tipleriyle yakın bir ilişkisinin olmasıdır. Nitekim bu yaygın uygulama ve yakın ilişki birçok teorik tartışmaya ve uygulama sorununa neden olmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İzinsiz Kazı, Sondaj, Definecilik, Kültür Varlığı, Tabiat Varlığı

Kaynakça

• Artuç, Mustafa: Özel Ceza Yasaları Pratik Kitap, 3. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2020.
• Bacaksız, Pınar: “Türk Ceza Hukuku’nda Teşebbüs ve İştirak”, Ceza Hukuku Dergisi, Sayı:26, Aralık 2014, s. 249-252.
• Bal, Nimet: “Selmanlı Tümülüsü Kurtarma Kazısı”, Müze Çalışmaları ve Kurtarma Kazıları Sempozyumu, 14-17 Kasım 2013 Adana, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Yayınları, https://kvmgm.ktb.gov.tr/Eklenti/31925,muzecalis22.pdf?0, s.337-349.
• Ceylan, Ümit: “Taşınır Kültür ve Tabiat Varlıkları Kaçakçılığı Suçu (Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu m.32, 68)”, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2008.
• Cinemre, Okan: “2012 Yılı Akyurt – Kalaba Tümülüsü Kurtarma Kazısı”, Müze Çalışmaları ve Kurtarma Kazıları Sempozyumu, 14-17 Kasım 2013 Adana, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Yayınları, https://kvmgm.ktb.gov.tr/Eklenti/31925,muzecalis22.pdf?0, 349-365.
• Çelen, Ömer: Bir İştirak Şekli Olarak Yardım Etme (Asli Fail- Yardım Eden Ayrımı), Adalet Yayınevi, Ankara 2020.
• Çolak, Nusret İlker: Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, Güncellenmiş ve Genişletilmiş 2. Bası, XII Levha Yayıncılık, İstanbul 2015.
• Doğan, Koray, “Tehlike Suçu ile Zarar Suçu Arasındaki Suçların İçtimaı Sorunu”, TAAD, Yıl: 5, Sayı: 16 Ocak 2014, s. 1-38.
• Eröksüz, Can: Arkeolojik Sit Alanları, Adalet Yayınevi, Ankara 2018.
• Ersoy, Uğur: “Ceza Hukukunun Gri Alanı: Tehlike Suçları”, TAAD, Yıl: 11, Sayı: 41 Ocak 2020, s. 27-64.
• Göktürk, Neslihan: Fikri İçtima (Suçların İçtimaı), Adalet Yayınevi, Ankara 2013.
• Güleç, Sesim Soyer: “Türk Ceza Kanunu’nda Haksızlık Yanılgısı (m. 30/4)”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 10, Sayı 1, 2008, s. 59-91.
• Günay, Erhan: Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yasasındaki Suçlar, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2018.
• Hakeri, Hakan: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 22. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2019.
• Kanadoğlu, Sabih: Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, Güncellenmiş ve Genişletilmiş 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2007.
• Kanbur, Mehmet Nihat: “Kültür ve Tabiat Varlıklarının Yurt Dısına Çıkarılma Yasagına Muhalefet Suçu (KvTVKK m.32 ve m.68)”, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir 2007.
• Katoğlu, Tuğrul: Ceza Hukuku ve Kültür Varlıkları, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2017.
• Koca, Mahmut/Üzülmez, İlhan: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 12. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2019. Köken, Enes: Kültür&Tabiat Varlığı/ Define Kavramları ile İzinsiz Araştırma, Kazı ve Sondaj Yapmak Suçları, Adalet Yayınevi, Ankara 2020.
• Özbek, Veli Özer/Doğan, Koray/Bacaksız, Pınar: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Yayınevi, Ankara 2020.
• Özdemir, Adil: Sondaj Tekniğine Giriş, 2. Baskı, Mattek Matbaacılık, Ankara 2009.
• Özkepir, Ramazan/Hürmüz, Peyman: İçtihatlı Özel Ceza Kanunları, Adalet Yayınevi, Ankara 2017.
• Sancakdar, Oğuz: Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları Hukuku (Teorik ve Uygulamalı Bir Yaklaşım), Güncellenmiş 2. Bası, Seçkin Yayınevi, Ankara 2012.
• Sancakdar, Oğuz/Yağcı, Pınar/Taşyıldız, Şükür/Çırak, Ezgi: Kültür ve Tabiat Varlıkları Hukuku, Adalet Yayınevi, Ankara 2021.
• Sözüer, Adem: “Türk Ceza Kanunu’nda Öngörülen Mazeret Sebeplerine İlişkin Soru ve Cevaplar”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt:18, Sayı:2, 2014, https://dergipark.org.tr/tr/pub/ahbvuhfd/issue/48103/608287, s. 230-233.
• Ülgen, Mert: “Kültür ve Tabiat Varlıklarının Ticareti ve Yurt Dışına Çıkarılması Suçları (KTVKK m. 67/2, 67/3, m. 68)”, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2019.
• Yağcı, Ali/Taş, Rabia/Kılıç, Tuğçe: (Açıklamalı-İçtihatlı) Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, Adalet Yayınevi,