DOĞU EGE ADALARININ SİLAHLANDIRILMASI SORUNU

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 2, 1729 - 1758, 26.11.2024

Tayfur Yumuşak

https://doi.org/10.33717/deuhfd.1480095

Öz

Yapılan çeşitli andlaşmalarla doğu Ege adalarının gayrı askeri statü altına alınması kararlaştırılmıştır. Bu statü, Türkiye’nin güvenliğini sağlama amacıyla getirilmiştir. Buna rağmen Yunanistan, 1964 yılından bu yana adaları silahlandırmakta ve uluslararası hukuktan doğan yükümlülüklerini ihlal etmektedir. Bu durum Türkiye ile Yunanistan arasındaki ilişkilerin gerilmesine ve Ege denizindeki suların ısınmasına neden olmaktadır. Türkiye’nin uluslararası hukuk kapsamında haklı olan davasını anlatması ve uluslararası kamuoyu oluşturması gerekmektedir. Bununla birlikte uluslararası andlaşmalarla tesis edilen gayrı askeri statü şartını ihlal eden eylemleri saldırı kabul ederek meşru savunma kapsamında gereken tedbirleri alması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Doğu Ege Adaları, Gayrı Askeri Statü, Uluslararası Andlaşmaların İhlali, Yunanistan - Türkiye tezleri, Çözüm Önerileri.

THE PROBLEM OF ARMİNG THE EAST AEGEAN SEA

Öz

With the various agreements made, it was decided to put the eastern Aegean islands under a non-military status. This status was brought in order to ensure the security of Turkiye. Despite this status, Greece has been arming the islands since 1964 and is violating its obligations under international law. This situation causes tension between Turkiye and Greece and the warming of the waters in the Aegean Sea. Turkiye needs to explain its just cause within the scope of international law and create an international public opinion. However, actions that violate the non-military status requirement established by international treaties must be accepted as an attack and necessary measures must be taken within the scope of self-defence.

Anahtar Kelimeler

Eastern Aegean Islands, Non-Military Status, The Violation of International Treaties, Türkiye – Greece theses, Solution Offers.

Kaynakça

• Kitaplar Acer, Yücel/Kaya, İbrahim: Uluslararası Hukuk Temel Ders Kitabı, Seçkin, Ankara 2021.
• Başeren, Sertaç Hami: Ege Sorunları, Tüdav Yayınları, İstanbul 2003.
• Bölükbaşı, Deniz: Turkey and Greece: The Aegean Disputes: a Unique Case in International Law, Cavendish Publishing, Great Britain 2004.
• Ertürk, Yaşar: Adalar(Ege) Denizinde Türk-Yunan Mücadelesi, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul 2007. Gündüz, Aslan: Milletlerarası Hukuk, Savaş Yayınevi, Ankara 2018.
• Gözenç, Selami: Avrupa Ülkeler Coğrafyası, Çantay Kitabevi, İstanbul 1995.
• Pazarcı, Hüseyin: Doğu Ege Adalarının Askerden Arındırılmış Statüsü, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları A.Ü.S.B.F Yayın Yüksekokulu Basımevi, Ankara 1986.
• Pazarcı, Hüseyin: Türk Dış Politikasının Başlıca Sorunları, Turhan Kitabevi, Ankara, 2015.
• Reçber, Kamuran: Uluslararası Hukuk, Dora Yayınları, Bursa 2014.
• Toluner, Sevin: Limni Adasının Hukuki Statüsü ve Montreux Boğazlar Konvansiyonu, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Münasebetler Araştırma ve Uygulama Merkezi, İstanbul 1987.
• Makaleler Acer, Yücel: “Doğu Ege Adalarının Silahlandırılması ve Egemenlik Tartışması: Türkiye İçin Yeni Bir Hukuki Yol”, Kriter Dergisi Cilt 6, Sayı 66, 2022, erişim için bkz. Doğu Ege Adalarının Silahlandırılması ve Egemenlik Tartışması: Türkiye İçin Yeni Bir Hukuki Yol, Dosya / Savunma ve Güvenlik Yücel Acer | Kriter Dergi (Erişim Tarihi: 07.05.2024).
• Acer, Yücel, “Yunanistan’ın Gerginlik Politikası ve Hukuki Çarpıtmalar”, SETA Analiz, Sayı 376, 2022, s. 7-17.
• Altuncuoğlu, Neslihan: “Uluslararası Antlaşmalar Işığında Ege Adaları Sorunu”, History Studies, Cilt 4, Sayı 4, 2012, s. 1-13.
• Avar, Yusuf/Lin, Yu Chou: “Aegean Disputes Between Turkey and Greece: Turkish and Greek Claims and Motivations in the Framework of Legal and Political Perspectives”, International Journal of Politics and Security, Cilt 1, Sayı 1, 2019, s. 57-70.
• Bonavita, Mauro: “Contemporary Strategies And Conflicts In The Aegean Sea Region”, Opinion Documents, Sayı 39, 2019, s. 1-36.
• Çelikkol, Oğuz, A./Karabel, Sibel: “Türkiye-Yunanistan İlişkileri ve Denizden Kaynaklanan Uluslararası Sorunlar”, Bilge Strateji, Cilt 9, Sayı 16, 2017, s. 13-31.
• Değdaş, Ulaş Can: “Uluslararası Hukukta Önleyici Meşru Müdafaa Hakkı”, Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 1, Sayı 6, 2018, s. 21-40.
• Halhallı, Ozan Emin: “Rusya Federasyonu ve Ukrayna Çatışmasının Uluslararası Hukuk Açısından Kısa Bir Analizi”, Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (NEÜHFD), Cilt 5, Sayı 2, 2022, s. 442-464.
• Hayta, Necdet: “İkinci Dünya Savaşı Yıllarında Ege Adaları Sorunu”, Atatürk Araştırmaları Dergisi, 1996, s. 817-847.
• İnan, Yüksel/Acer, Yücel: “Aegean Disputes”, Foreign Policy Institute, 2004, s. 125-157.
• İnce, Fuat: “Lozan Barış Antlaşması ve Ege Adaları”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı 53, 2013, s. 101-128.
• Karadağ, Ulaş: “Birleşmiş Milletler Antlaşması’na Göre Meşru Müdafaa Hakkı”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 7, Sayı 2, 2016, s. 171-186.
• Mercan, Muhammed Veli/Farımaz, Halis Esad: “Ege’de Türk-Yunan Geriliminin Kavramsal Haritası ve Tarafların Tezleri”, İNSAMER Rapor, Sayı133, 2021 s. 1-26.
• Pratt, Martin/Schofield, Clive: ‘The Imia/Kardak Rocks Dispute in the Aegean Sea’, Boundary and Security Bulletin, Cilt 4, Sayı 1, 1996, s. 62-69.
• Schmitt, Michael N.: “Aegean Angst: A Historical and Legal Analysis of the Greek-Turkish Dispute”, Roger Williams University Law Review, Cilt 2, Sayı 1, 1996, s. 15-56.
• Toluner(a), Sevin: “Objektif Hukuki Durum Yaratan Andlaşmalar” Kavramı Gerekli Midir?”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, Cilt 25, Sayı 1-2, 2005, s. 519-580.
• Yüksel, Cüneyt/Singil, Nesrin: “Uluslararası Hukukta Gayri Askeri Statü ve Doğu Ege Adaları’nın Askerileştirilmesi Sorunu”, Public and Private International Law Bulletin, Cilt 43, Sayı 2, 2023, s. 447-489.
• Tezler Bulut, Serkan: Türkiye-Yunanistan Arasında Ege Sorunu ve AB Üyelik Sürecine Etkisi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2010.
• Cömert, İbrahim: Önleyici Meşru Müdafaa ve Uluslararası Hukuktaki Yeri, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Çankaya 2006.
• Çetin, Burak: Birleşmiş Milletler Andlaşmasında Kuvvet Kullanma Yasağının İstisnası Olarak Bireysel Meşru Müdafaa Hakkının İncelenmesi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2006.
• Çullu, Fatih: Uluslararası Güvenlik ve Terörizm Programı Uluslararası Çatışma Hukukuna Göre Önleyici Meşru Müdafaa Doktrinin Gelişimi ve Örnek Olay İncelemesi, Milli Savunma Üniversitesi Alparslan Savunma Bilimleri ve Milli Güvenlik Enstitüsü Müdürlüğü Güvenlik Araştırmaları Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2022.
• Dağ, Akın: Birleşmiş Milletler Antlaşması Kapsamında Bireysel Meşru Müdafaa Hakkı Örnek Olay İsrail-Filistin Çatışması, Ege Üniversitesi Sosyal Bölümler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İzmir 2014.
• Karğın, Şahin: Ege Adalarının Hukuksal Statüsü Ege Sorunları, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2010.
• Nuhiç, Hazir: Uluslararası Hukuk ve Birleşmiş Milletler Kararları Çerçevesinde Saldırı Kavramı, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2010.
• Turan, Cem: Türk-Yunan İlişkileri ve Ege Sorunları, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2016.
• Mahkeme Kararları Uluslararası Adalet Divanı: Birleşmiş Milletler Hizmetinde Yaşanan Yaralanmaların Tazmini, (11.4.1949), Latest developments | Reparation for Injuries Suffered in the Service of the United Nations | International Court of Justice (icj-cij.org) (Erişim Tarihi: 07.05.2024).
• Uluslararası Adalet Divanı: “Gabcikovo – Nagymaros Davası (Macaristan /Slovakya)”, (25.9.1997), 7377.pdf (icj-cij.org) (Erişim Tarihi: 24.6.2024).
• Birleşmiş Milletler Kararları Birleşmiş Milletler Genel Kurulu: “Saldırının Tanımlanması”, 3314 (XXXIX) Karar, 14 Aralık 1974 Tarih, United Nations General Assembly Resolution 3314 (XXIX) (umn.edu) (Erişim Tarihi: 24.6.2024).