Kanser Hastalarında, Semptom Kontrolü Ve Tamamlayıcı Ve Alternatif Tıp Kullanımı *

Yıl 2015, Cilt: 8 Sayı: 2, 67 - 76, 01.05.2015

Kerime Öğüt Düzen Medet Korkmaz

Öz

Giriş: Kanser tedavisinde temel amaç kanser semptomlarının tümüyle yok edilmesi, tam başarılı tedavi, hastanın beklenen yaşam süresini kansere ilişkin semptomlardan kurtulmuş olarak sürdürmesi, semptomların azaltılması, yaşam süresinin bir miktar uzatılması ve daha kaliteli bir yaşam sürmesidir. Amaç: Bu çalışma, kanser hastalarının semptom kontrolü ve tamamlayıcı ve alternatif tıp kullanım durumlarını incelemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı tipte planlanan araştırmanın örneklemini Süleyman Demirel Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Onkoloji Kliniklerinde ve Ayaktan Kemoterapi Ünitesinde Eylül 2011- Şubat 2012 tarihleri arasında tedavi gören 153 kanser hastası oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama araçları olarak; Kişisel Bilgi Formu, Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Yaklaşımları Ölçeği ve Nightingale Semptom Değerlendirme Ölçeği kullanılmıştır. Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 55.2±12.7 olup, %57.5.’i kadın, %42.5’i erkektir. TAT yöntemini kullanan hastaların oranı %14.3’dür. Hastalardan hiç birisi TAT yöntemine kendi bilgilerine dayanarak başvurmamıştır. NSDÖ skorları hastaların cinsiyetleri hariç olmak üzere diğer sosyo demografik özelliklerine göre önemli değişiklik göstermemektedir (p>0.05). NSDÖ ve TAT ölçeklerinin genel skorları arasında anlamlı bir korelâsyon saptanmamıştır (p>0.05) Sonuç: Örneklemimizdeki TAT kullanan hasta sayısı literatüre göre düşüktür. TAT yöntemine başvuran hastaların kullandıkları yöntemi doktor ve hemşireleriyle paylaşmadıkları saptanmıştır. TAT kullanım durumunu ortaya çıkarabilecek çalışmalara gereksinim vardır.

Anahtar Kelimeler

Kanser, semptom kontrolü, tamamlayıcı ve alternatif tıp.

Symptom Control in Cancer Patients, and Use of Complementary and Alternative Medicine

Öz

Background: The main aim in cancer treatment is to clear off cancer symptoms, successful cure totaly, to keep on estimated life duration of
patient without cancer symptoms, to decrase the symptoms, to prolong the life duration a bit, and to live more qualified. Objectives: This
study was carried out in order to determine the situations of symptom control, and use of complementary and alternative medicine in cancer
patients. Methods: The sample consists of 153 cancer patients who both accepted to attend the study and have been treated at Süleyman
Demirel University Research and Education Hospital, Oncology Research and the Ambulatory Chemotherapy Unit between September, 2011
and February, 2012. As the data collection tools, personal information form, Complementary and Alternative Medicine Approaches Scale,
and Nightingale Symptom Assessment Scale were used in the research. Results: The patients’ age average is 55.15±12.70, %57.5 were
female and %42.5 were male. The rate of patients using CAM method was 14.3%. None of the patients applied CAM methods on their
knowledges. NSDÖ scores don’t change according to other sociodemografic characterictis except patiens sex (p>0.05). Any important
correlation wasn’t determined between general scores of NSAS and CAM (p>0.05). Conclusion: Number of patients who use of CAM
methods in our sample is less than literature. It was determined that patients using CAM didn’t share the method, which they used, with their
doctors and nurses. Detailed scientific studies on CAM usage status needs to be done.

Anahtar Kelimeler

Cancer, symptom control, complementary and alternative medicine.

Kaynakça

• Akdemir, N. (2011) Kanser ve hemşirelik bakımı. İçinde: İç Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı. Akdemir: N, Birol L, Editörler. (Geliştirilmiş 3. Baskı, p. 246-304). Sistem Ofset, Ankara.
• Akyürek, S., Önal, C., Kurtman, C. (2005) Akciğer Kanserli Hastalarda Alternatif Tedavi Kullanımı. Türk HematolojiOnkoloji Dergisi; 15: 73-77.
• Algıer, L., Hanoğlu, Z., Özden, G., Kara, F. (2005) The Use of complementary and alternative (non-conventionel) medicine in cancer patients in turkey. European Journal of Oncology Nursing, Volume 9: 138-146.
• Aslan, E.F., Olgun, N. (2010) Onkoloji. İçinde: Dâhili ve cerrahi hastalıklarda bakım. Karadakovan. A., Aslan, E.F., Editörler. Adana: Nobel Kitabevi, p. 189-276.
• Bilge, Z. (2010) Kanserli hastaların tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini kullanımı. Yayınlanmamış Tıpta Uzmanlık Tezi, Dicle Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır, Türkiye.
• Can, G., Aydiner, A. (2011) Development and validation of the nightingale symptom assessment scale (N-SAS) and predictors of the quality of life of the cancer patients in Turkey. European Journal of Oncology Nursing; 15: 3-11.
• Can, G., Demir, M., Erol, Ö., Aydiner, A. (2012) A comparison of men and women’s experiences of chemotherapy-induced alopecia, European Journal of Oncology Nursing, xxx (p. 1- 6).
• Can, G., Erol, O., Aydiner, A., Topuz, E. (2011) Nonpharmacological interventions used by cancer patients during chemotherapy in Turkey. European Journal of Oncology Nursing; 15: 178-184.
• Can, G., Erol, O., Topuz, E., Aydiner, A. (2009) Quality of life and complementary and alternative medicine use among cancer patients in Turkey. European Journal of Oncology Nursing; 13(4): 287-294.
• Ceylan, S., Hamzaoğlu, O., Kömürcü, S., Beyan, C., Yalçin, A. (2002) Survey of the use of complementary and alternative medicine among Turkish cancer patients. Complementary Therapies in Medicine; 10(2): 94-99.
• Gözüm, S., Tezel, A., Koç, M. (2003) Complementary Alternative Treatments Used by Patients With Cancer in Eastren Turkey. Cancer Nursing; (26-3): 231-236.
• Işıkhan, V., Borazan, E., Kömürcü, S., Özer, A., Arpacı, F., Öztürk, B., ve ark. (2003) Alternative therapies used by cancer patients. XV. National Cancer Conference Abstract Book. Antalya.
• Işıkhan, V., Kömürcü, S., Özet, A., Arpacı, F., Ozturk, B. Ve ark. (2005) The Status of Alternative Treatment in Cancer Patients in Turkey. Cancer Nursing; 28-5: 355-362.
• Kaptan G, Dedeli Ö. (2012) Temel İç Hastalıkları Hemşireliği. 1.Baskı, İstanbul: Oray Basım.
• Kav, S., Hanoğlu, Z., Algıer, L. (2008) Türkiye’de kanserli hastalarda tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerinin kullanımı: literatür taraması. Uluslararası HemotolojiOnkoloji Dergisi; 18(1): 32-38.
• Malak, T.A, Karayurt, Ö., Demir, E., Yümer, A.S. (2009) Complementary and Medicine in Cancer Patients-Analysis of Influencing Factors in Turkey. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention; 10: 1083-1088.
• Oksel, E., Şişman, N (2009). Diabetes Mellitus’lu Hastaların Kullandıkları Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavi Yöntemleri. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi; 25(3): 27-36.
• Özçelik, H., Fadıloğlu, Ç. (2009) Kanser Hastalarının Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavi Kullanım Nedenleri. Türk Onkoloji Dergisi; 24(1): 48-52.
• Samur, M., Bozcuk, H.S., Kara, A., Savas, B. (2002) Factors associated with utilization of nonproven cancer therapies in Turkey. Supportive Care in Cancer; 5(6): 452-458.
• Scott, J.A, Kearney, N., Hummerston, S., Molassiotis, A. (2005) Use of complementary and alternative medicine in patients with cancer: A UK survey. European Journal of Oncology Nursing; 9: 131-137.
• Shen, J., Andersen, R., Albert, P., Wenger, N., Glaspy, J., Cole, M., ve ark. (2002) Use of complementary/alternative therapies by women with advanced-stage breast cancer. BMC Complementary and Alternative Medicine; 2(8).
• Şenuzun, F. (2006) Semptom Yönetimi. İçinde: Kanser ve Palyatif Bakım. Uyar M, Uslu R, Yıldırım KY, Editörler. (p. 133-160), İzmir, Meta Basım.
• Şıra, F.S., (2007) Kemoterapi alan onkoloji hastalarında semptomların degerlendirilmesi, Hemşirelik Programı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, Türkiye.
• Taş, F., Karagöl, H., Üstüner, Z., Yazar, A., Can, G., ve ark. (2003) Prevalence and indicators of complementary and alternative therapies used by cancer patients in Turkey. XV. National Cancer Congress Abstract Book. Antalya.
• Topuz, E. (Ed.). (2005) Kanserde Alternatif ve Tamamlayıcı Tıp (Bilimsel Yaklaşım). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Kanser Daire Başkanlığı, Türkiye Kanser İnsidansları, (Erişim: 28 Ocak 2013).
• http://kanser.thsk.gov.tr/index.php/daire-faaliyetleri/kanseristatistikleri.html Uğurluer, G., Karahan, A., Şahin, H.A. (2007) Ayaktan Kemoterapi Ünitesinde Tedavi Alan Hastaların Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Uygulamalarına Başvurma Sıklığı ve Nedenleri. Van Tıp Dergisi; 14(3): 68-73.
• Ünsar, S., Fındık, Y.Ü., Kurt, S., Özcan, H. (2007) Kanserli Hastalarda Evde Bakım ve Semptom Kontrolü. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi; 2(5): 89-106.