Hemşirelik Fakültesi Öğrencilerinin Öz Etkililik Düzeyinin Cinsiyet Açısından İncelenmesi

Yıl 2015, Cilt: 8 Sayı: 2, 95 - 100, 01.05.2015

Sevgi Kızılcı Hatice Mert Özlem Küçükgüçlü Tuğba Yardımcı

Öz

Giriş: Öz-etkililik; bireyin, yaşamıyla ilgili olaylar üzerinde etkili olabilmesi için, gerekli olan etkinlikleri başlatabileceğine ve sonuç alabileceğine olan inancı olarak tanımlanmaktadır. Güçlü bir öz-etkililik inancı, başarı ve iyilik durumunu arttırır. Amaç: Çalışmanın amacı, hemşirelik fakültesi öğrencilerinin öz-etkililik düzeylerinin cinsiyete göre incelenmesidir. Yöntem: Tanımlayıcı ve karşılaştırmalı nitelikte olan bu çalışmanın örneklemini Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi’ne devam eden 266 kadın, 81 erkek olmak üzere 347 öğrenci oluşturmuştur. Çalışmanın verileri; sosyo-demografik özellikler anketi ve Öz-Etkililik-Yeterlik Ölçeği ile toplanmış, yüzde dağılımları, t testi, ANOVA ve Tukey testi kullanılarak değerlendirilmiştir. Çalışmanın yapılabilmesi için Dokuz Eylül Üniversitesi Girişimsel (İnvaziv) Olmayan Klinik Araştırma Değerlendirme Komisyonu’ndan izin ve öğrencilerden çalışmaya katılmayı kabul ettiğine ilişkin yazılı onam alınmıştır. Bulgular: Çalışmada, hemşirelik öğrencilerinin toplam öz-etkililik puan ortalaması kadınlarda 91.17±11.88, erkeklerde 87.98 ± 14.45 olarak belirlenmiştir ve aradaki fark istatistiksel olarak anlamlı değil (p=.072). Öğrencilerin ölçek alt gruplarından olan davranışa başlama puanının kız öğrencilerde daha yüksek olduğu görülürken (p=.003), davranışı sürdürme, davranışı tamamlama ve engellerle mücadele puanları her iki cinsiyette benzerdir. Sonuç: Çalışmada, kız öğrencilerin öz-etkililik puan ortalamaları, erkek öğrencilere göre daha yüksek bulunmuştur. Erkek ve kız öğrencilerin öz-etkililik düzeylerinin bilinmesinin eğitimde uygulanacak stratejilerin geliştirilmesine ve öz-etkililik düzeylerinin yükseltilmesine katkıda bulunacağı düşünülmüştür.Anahtar Kelimeler: Öz-etkililik, Hemşirelik Öğrencileri, Cinsiyet.

Anahtar Kelimeler

Öz-etkililik, Hemşirelik Öğrencileri, Cinsiyet

Examination of Self-Efficacy Levels of Nursing Faculty Students in Terms of Gender

Öz

Background: Self-efficacy is defined as the belief of individual about starting and continuing the activities, which are required to be effective upon the incidents of life. Objectives: The objective of the study is to examine the self-efficacy levels of nursing faculty students, in terms of gender. Methods: The sample of this discriptive and comparative study is consisted of 266 female, 81 male and totally 347 students, who attend Dokuz Eylül University Faculty of Nursing. The data of the study were collected with the Self-Efficacy Scale and sociodemographic characteristics questionairre, were analyzed with the percentage, t test, ANOVA and Tukey test. To conduct the study, the approval was received from the Non-Invasive Clinical Research Assestment Commission of Dokuz Eylul University and participants. Results: In the study, the self-efficacy point average of females was determined as 91.17±11.88, it was determined as 87.98±14.45 for males and the difference was found to be insignificant (p=.072). The subscales of self efficacy points, starting the behaviours and continuing the behaviours, are higher in female students from males (p=.003), the points of completing the behaviours and struggling against the obstacles are similar for both genders. Conclusion: In the study, self-efficacy point averages were found higher in female students than males. The conduct of studies for understanding the reasons of male students’ lower self-efficacy levels than female students, it thought to be support the interventions that increase this groups’self-efficacy beliefs

Anahtar Kelimeler

Self-efficacy, Nursing Students, Gender.

Kaynakça

• Akbulut, E. (2006). Müzik öğretmeni adaylarının mesleklerine ilişkin özyeterlik inançları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (2), 24–33.
• Aksayan, S. & Gözüm, S. (1998). Olumlu sağlık davranışlarının başlatılması ve sürdürülmesinde öz etkililik algısının önemi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2, 35-42.
• Bandura, A. (1994). Self-efficacy. In V.S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of human behavior (vol. 4, pp.71-81) New York: Academic Press.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: W.H. Freeman and Company.
• Bray, C., Nash, K., Robin, D. & Froman, R. (2003). Vali-dation of measures of middle schoolers’ self-efficacy for physical and emotional health, and academic tasks. Research in Nursing & Health, 26(5), 376–386.
• Britner, S. L. (2008). Motivation in high school science students: A comparison of gender differences in life, physical, and earth science classes. Journal of Re-search in Science Teaching, 45(8), 955–970.
• Doni Y. N., Şimşek, Z., Gürses, G. & Özer, M. S. (2009). Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin öz-etkililik ye- terlik düzeyleri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4(12), 21- 34.
• Cerezo, N. (2004). Problem based learning in the middle school: A research case study of the perceptions of at risk females. Research in Middle Level Education Online, 27(1), 1-13.
• Çevik, D. B. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının müzik öğretimi özyeterlik düzeylerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 145-168.
• Dunlap, J. C. (2005). Problem-based learning and self efficacy: How a capstone course prepares students for a profession. Educational Technology Research and Development, 53(1), 65-85.
• Gözüm, S. & Aksayan, S. (1999). Öz Etkililik-yeterlik ölçeğinin Türkçe formunun güvenirlik ve geçerliliği. Atatürk Üniver- sitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2(1), 21-34.
• Kaptan, F. & Korkmaz, H. (2002). Probleme dayalı öğrenme yaklaşımının hizmet öncesi fen öğretmenlerinin problem çöz- me becerileri ve öz yeterlik inanç düzeylerine etkisi. V. Ulu- sal Fen ve Matematik Eğitimi Kongresi (Kongre Kitabı). Ankara, 16-18 Eylül, 291.
• Karadağ, E., Derya A. Y. & Ucuzal, M. (2011). Sağlık yüksek- okulu öğrencilerinin öz etkililik-yeterlik düzeyleri. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 4(1), 13-20.
• Özmenteş, G. & Özmenteş S. (2008). Çalgı eğitiminde müzik yeteneğine ilişkin özyeterlik ve kişisel özellikler arasındaki ilişkiler. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (24), 92–100.
• Risemberg, R. & Zimmerman, B. J. (1992). Self-regulated learning in gifted students. Roeper Review, 15(2), 98-101.
• Schwarzer, R. & Fuchs, R. (1996). Self-efficacy and health behaviors. In Conner M. & Norman P. (Eds.), Pre-dicting Health Behavior: Research and Practice with Social Cognition Models. (pp.163-196) Buckingham, UK: Open University Press.
• Sherer, M., Maddux, J., Mercandante, B., Prentice-Dunn, S., Jacobs, B. & Rogers, R. (1982). The self efficacy scale: construction and validation. Psychological Reports, 51: 663- 671.
• Turan, S. & Demirel, Ö. (2009). Probleme dayalı öğrenmeye iliş- kin tutum ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 34 (152), 1-13.
• Yaman, S. & Yalçın, N. (2005). Fen eğitiminde probleme dayalı öğrenme yaklaşımının problem çözme ve öz yeterlik inanç düzeylerinin gelişimine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 229-236.
• Yiğitbaş Ç & Yetkin A. (2003). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin öz etkililik yeterlik düzeyinin değer- lendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 7, 6-13.
• Zengin, N. (2007). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinde öz-etkililik yeterlilik algısı ve klinik uygulamada yaşanılan stresle iliş- kisinin incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(1), 49-57.