Hemşirelik Son Sınıf Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeylerinin Belirlenmesi

Yıl 2015, Cilt: 8 Sayı: 1, 3 - 11, 01.02.2015

Mahinur Durmuş İskender Ayişe Karadağ

Öz

Giriş: Hemşirelik mesleği kritik karar vermeyi gerektirir. Bu nedenle hemşirelerin eleştirel düşünme becerisine sahip olması gerekir. Amaç:
Bu çalışma, hemşirelik son sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme düzeylerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı tipte
olan araştırma, 2011-2012 Eğitim-Öğretim Yılı Bahar Döneminde, Türkiye’nin farklı bölgelerinde bulunan yedi üniversitede öğrenim gören
ve araştırmaya katılmayı kabul eden 553 son sınıf hemşirelik öğrencileri ile yapılmıştır. Veriler, Öğrenci Tanıtıcı Özellikler Formu ve
Kaliforniya Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği (KEDEÖ) kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde; sayı, yüzdelik hesapları, t
testi, tek yönlü varyans analizi ve Tukey testi, kullanılmıştır. Bulgular: Son sınıf hemşirelik öğrencilerinin eleştirel düşünme puan ortalaması
X=193.87 ± 23.019 olup düşük düzeydedir. Öğrencilerin KEDEÖ alt ölçek puan ortalamalarından sadece analitiklik alt ölçeği puan
ortalaması orta düzeyde (45.03 ± 7.105), doğruyu arama alt ölçeği 24.25 ± 5.167, açık fikirlilik alt ölçeği 36.98 ± 9.099, sistematiklik alt
ölçeği 20.35 ± 3.733, kendine güven alt ölçeği 28.20 ± 5.465, meraklılık alt ölçeği 39.07 ± 7.047 puan olup düşük düzeydedir. Araştırmada,
aile yapısının ve baba eğitim düzeyinin öğrencilerin eleştirel düşünme düzeylerini olumlu yönde etkilediği saptanmıştır. Sonuç: Hemşirelik
öğrencilerinin eleştirel düşünme düzeyleri düşük bulunmuştur

Anahtar Kelimeler

Eleştirel Düşünme, Hemşirelik Öğrencileri, Hemşirelik Eğitimi

Determining of Critical Thinking Level of Last Year Nursing Students

Öz

Background: The nursing profession requires critical decision-making. Therefore, nurses must have the ability to think critically.
Objective: This study was carried out to determine the critical thinking levels of final year nursing students. Method: This descriptive study
was conducted in 2011-2012 Academic Year Spring Semester, with 553 final year nursing students who were studying in seven universities
in different regions of Turkey and who agreed to participate in the study. The data were collected with Student Descriptive Characteristics
Form and the California Critical Thinking Disposition Inventory (CCTDI). Numbers, percentage calculations, t test, one-way variance
analysis and Tukey's test were used in the assessment of the data. Results: Findings gained through the study show that the mean score of
final year nursing students’ critical thinking is x= 193.87 ± 23.019, which is low. Of the students’ mean CCTDI sub scale scores, only the
analytical subscale score is at a moderate level (45.03 ± 7.105). Search for truth subscale mean score is 24.25 ± 5.167, open-mindedness
subscale score 36.98 ± 9.099, being systematic subscale mean score 20.35 ± 3.733, self-confidence subscale score 28.20 ± 5.465, 39.07 ±
7.047 curiosity subscale score 39.07 ± 7.047, which are low. The study shows that family structure and educational level of the father have
an effect on critical thinking levels of students. Conclusion: As a result, nursing students' critical thinking level is low.

Anahtar Kelimeler

Critical Thinking, Nursing Students, Nursing Education.

Kaynakça

• Akbıyık, C. Seferoğlu, S. (2006). Eleştirel düşünme eğilimleri ve akademik başarı. Çukurova Üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi, 3(32), 90-99.
• Caroll-Johnson, R.M. (2001). Learning to think. Nursing Diagnosis, 12(2), 43-44.
• Dil (Coşkun) S. (2001). Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara, Türkiye.
• Dirimeşe E. (2006). Hemşirelerin ve Öğrenci Hemşirelerin Eleştirel Düşünme Eğilimlerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İzmir, Türkiye.
• Halpern, D.F. (2003). Thoughts and knowledge: An ıntroduction to critical thinking. (3rd ed.). New Jersey- London: Lawrence Erlbaum Associates.
• Hicks, F. D., Merrit, S., L. Elstein, A. S., (2003) Critical thinking and clinical decision making in critical care nursing: a pilot study. Heart and Lung, 32(3), 169-180.
• İpşiroğlu, Z. (2002). Düşünme korkusu: Düşünmeyi öğrenme ve öğretmenin temelleri. (4. Baskı). İstanbul: Papirus Yayınevi. Jones, J. H., Morris, L.V., (2007). Evaluation of critical thinking skills in an associate degree nursing program. Teaching and Learning in Nursing, 2(4), 109-115.
• Karadağ, A., Aştı, T. (2012). Hemşirelik esasları “Hemşirelik bilim ve sanatı”. (1. Baskı). İstanbul: Akademi basın ve yayıncılık.
• Kaya, H. (1997). Üniversite öğrencilerinde eleştirel akıl yürütme gücü. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul, Türkiye.
• Kökdemir, D. (2003). Eleştirel düşünme ve bilim eğitimi. PİVOLKA, 2(4), 3-5.
• Lipman, M. (2003). Thinking in Education. Cambridge: Cambridge University.
• Myrick, F. (2002). Preceptorship and crirical thinking in nursing education. Journal Nursing Education, 42(4), 154-163.
• ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Klavuzu (İnternet). Erişim: 09.08.2011. http://www.osym.gov.tr/dosya/1-57952/h/2011tablo4- 2172011.pdf.
• Öztürk, N., Ulusoy, H. (2008). Lisans ve yüksek lisans hemşirelik öğrencilerinin eleştirel düşünme düzeyleri ve eleştirel düşünmeyi etkileyen faktörler. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 1(1), 15-23.
• Sarıoğlu, Ö. (2009). Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesinde Çalışan Yoğun Bakım Ve Servis Hemşirelerinin Eleştirel Düşünme Eğilimlerinin Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Bolu, Türkiye.
• Shin, K. R., Lee, J. H., Ha, J. Y., Kim, K. H., (2006). Critical thinking dispositions in baccalaurate nursing students. Journal Advanced Nursing, 56(2), 182-189.
• Şengül, F. (2010). Hemşirelik Eğitim Modellerinin Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Eğilimlerine Etkisi: Çok Merkezli Çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Adana, Türkiye.
• Şenturan, L., Alpar, Ş. (2008). Hemşirelik öğrencilerinde eleştirel düşünme. Cumhuriyet Üniversitesi. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(1), 22-30.
• Twiari, A., Lai, P., So, M., Yeun, K. A. (2006). Comparison of the effects of problem-based learning and lecturing on the development of students critical thinking. Medical Education, 40(6), 547-554.
• Walsh, C. M., Hardy, R. C. (1999). Dispositional differences in critical thinking related to gender and academic major. Journal Nursing Education, 38(4), 149-155.
• Yeh, M. L., Chen, H. (2003). Comparison affective dispositions toward critical thinking across Chinese and American baccalaureate nursing students. Journal of Nursing Research, 2003, 11(1), 39-45.
• Yılmaz (Doğan), E.(2010). Hemşirelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeyleri Ve Kitap Okuma Alışkınlığına İlişkin Tutumları. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara, Türkiye.
• Yörükoğlu, A. (1989). Değişen toplumda aile ve çocuk. (3.Baskı). İstanbul: Özgür Yayın Dağıtım.
• Yörükoğlu, A. (1998). Çocuk ruh sağlığı. 23. Baskı. İstanbul: Özgür Yayın Dağıtım.
• Zaybak, A. Khorshid, L. (2006). Ege üniversitesi hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin eleştirel düşünme düzeylerinin incelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 22(2), 137-146.