Research Article
BibTex RIS Cite

YÛNUS EMRE’NİN ŞİİRLERİNDE YARATILIŞ FİKRİ

Year 2021, , 73 - 88, 31.12.2021
https://doi.org/10.21054/deuifd.1051788

Abstract

Yûnus Emre, İslam tasavvuf düşüncesi çerçevesinden şiirler söylemiş bir şahsiyettir. Dinî gelenek itibariyle “mutasavvıf”, edebî gelenekte de “şair” olarak kabul edilir. Bu iki hususiyetin birleşmesiyle Yûnus Emre, İslamî inanç ve kabulleri şiir diliyle ifade eden bir şahsiyet olarak Türk tasavvuf ve şiir tarihi açısından önemli bir şahsiyettir.
Yûnus Emre şiirlerinde insan, toplum, tabiat, inanç sistemleri gibi konular aracılığıyla vahdaniyetçi bir tasavvuf sistemini anlatmıştır. Muhyiddin-i Arabî’de bir sisteme kavuşan “vahdet-i vücud” anlayışı çerçevesinde “oluş, yaratılış ve vücûd bulma” konularını işleyen Yûnus Emre, şiirlerinde yaratılışın merkezinde bir “cevher”in olduğunu söyler ve her şeyin bu cevherin tezahürü ile ortaya çıktığını söyler. İlk yaratılan insan da Âdem’dir. Yûnus’a göre ilk yaratılan insandır ve diğer mevcudat sonra yaratılmıştır. Yer ve gök yaratılmadan aşk yaratılmış ve mahlûkat da aşk için yaratılmıştır; insan meleklerden önce yaratılmıştır. Çünkü Yûnus Emre’ye göre insan Yaradan’ın mülkünde idi ve onun cevherinden yaratılmıştı; melekler daha sonra yaratılmıştır.
Divan’ında 13 şiirde doğrudan “yaratılış” konusundaki görüşlerini dile getiren Yûnus Emre, pek çok şiirinde de aynı konuya temas etmiştir. Onun şiirlerindeki yaratılış düşüncesinin izini takip ederek, klasik Türk şiirindeki yaratılış düşüncesini ortaya çıkarmak mümkündür; çünkü bu konuda ilk sistematik bilgiyi o vermiştir.

References

  • Mahmud Erol Kılıç, Cağfer Karadaş, Mahmut Kaya, “Muhyiddin ibn Arabi”, TDV İslam Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/ibnul-arabi-muhyiddin (Erişim tarihi: 12 Ağustos 2021)
  • Mustafa Tatçı, Yunus Emre Divanı, Kültür Bakanlığı yayını, Ankara 1990.
Year 2021, , 73 - 88, 31.12.2021
https://doi.org/10.21054/deuifd.1051788

Abstract

References

  • Mahmud Erol Kılıç, Cağfer Karadaş, Mahmut Kaya, “Muhyiddin ibn Arabi”, TDV İslam Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/ibnul-arabi-muhyiddin (Erişim tarihi: 12 Ağustos 2021)
  • Mustafa Tatçı, Yunus Emre Divanı, Kültür Bakanlığı yayını, Ankara 1990.
There are 2 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Religious Studies
Journal Section Articles
Authors

Namık Açıkgöz This is me 0000-0002-0226-7396

Publication Date December 31, 2021
Submission Date December 6, 2021
Published in Issue Year 2021

Cite

ISNAD Açıkgöz, Namık. “YÛNUS EMRE’NİN ŞİİRLERİNDE YARATILIŞ FİKRİ”. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. December 2021. 73-88. https://doi.org/10.21054/deuifd.1051788.

Cited By

YÛNUS EMRE ŞİİRİNDE SİMGE VE SİMGECİLİK
Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature
https://doi.org/10.20322/littera.1264840