TÜRK SİNEMASI’NDA YUNUS EMRE VE ESERLERİ

Year 2021, TÜRK KÜLTÜRÜNÜ MAYALAYANLAR: YUNUS EMRE, HACI BEKTAŞ VELİ, AHÎ EVRAN ÖZEL SAYISI, 291 - 321, 31.12.2021

Mehmet Işık Dilaver Bayındır

https://doi.org/10.21054/deuifd.1051834

Abstract

Büyük sanatçılar ve düşün insanları genellikle büyük değişim ve dönüşümlerin yaşandığı kaos dönemlerinde ortaya çıkarlar. Yunus Emre de Anadolu’da böylesi değişim dönüşümlerin yaşandığı bir dönemde yaşamış ve halkın anlayabileceği sade bir dille söylediği şiirleriyle Anadolu halkının gönlünde taht kurmuştur. Türk kültür ve sanat hayatındaki ağırlığına karşın Türk sinemasının Yunus Emre’ye hak ettiği değeri verdiğini söylemek zordur. Bu çalışmada Yunus Emre’yi konu alan uzun metraj filmler incelenmiştir.
Yapılan inceleme neticesinde başlangıcından bu yana Türk sinemasında doğrudan Yunus Emre’nin hayatını konu alan dört uzun metraj filmin çekildiği, bu filmlerin olay örgüsü ve anlatı yapısı olarak büyük ölçüde birbirlerine benzedikleri; merak öğesini tetikleyecek, heyecan hissi uyandıracak bir anlatı yapısına sahip olmadıkları; olay örgülerinin seyirciyi içerisinde çekecek şekilde örülemediği., dramatik yönlerinin zayıf olduğu, karakterlerin çoğu zaman yapay kaldığı dolayısıyla Yunus Emre’nin hayatını, eserlerini ve fikirlerini gelecek nesillere ve insanlığa duyurabilmek için daha nitelikli filmlerin ve belgesellerin çekilmesine ihtiyaç bulunduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.

Keywords

Yunus Emre, sinema, belgesel, film, tasavvuf

References

• Akyüz, Metin. “Karşılaştırmalı Edebiyat Açısından Necip Fazıl’ın Yunus Emre Tiyatrosu İle Nihat Asyalı’nın Yunus Diye Göründüm Tiyatrosunun İncelenmesi”, Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5/4 (2017), 880-887.
• Ayvazoğlu, Beşir. “Her Dem Yeni Dirlikte: Cumhuriyet Sonrası Yunus Emre Yorumları”, Yunus Emre, ed. Ahmet Yaşar Ocak, 379-444, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayını, 2012
• Dorsay, Atilla. Sinemamızın Umut Yılları: 1970-80 Arası Türk Sinemasına Bakışlar, İstanbul, İnkılâp Kitabevi, 1989.
• Gölpınarlı, Abdülbaki, “Yunus mu Yalan Söylüyor Yoksa Oratoryo mu?” Yığın Dergisi, (1 Aralık 1946), 6-7.
• Güleç, Elif Sanem - Güleç, İbrahim Şevket. Oratoryolarımız, İstanbul: Yalın Yayınları, 2019. Evren, Burçak. Türk Sinema Sanatçıları Ansiklopedisi, İstanbul: Film-San Vakfı Yayınları, 1983.
• Hülagu, Ayhan. “Yunus'un Sinema Yolculuğu” (12 Ocak 2014), Tarihistan, https://www.tarihistan.org/yunus-un-sinema-yolculugu/6901/
• Harmancı, Abdullah ve Tuna Uysal. “Necip Fazıl Kısakürek ve Nezihe Araz’ın Yunus Emre Oyunlarının Karşılaştırılması”, X. Uluslararası Yunus Emre Sevgi Bilgi Şöleni Bildirileri (06-08 Mayıs 2010), haz. Erdoğan Boz, 407-422. Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi, 2011.