AİLE YAPISI BAĞLAMINDA AİLE İÇİ ŞİDDETİN, KADINLARIN MADDE BAĞIMLILIĞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Year 2024, Volume: 26 Issue: 3, 1339 - 1370, 15.09.2024

Işık Öztürk , Nilüfer Özcan

https://doi.org/10.16953/deusosbil.1420750

Abstract

Madde bağımlılığı geçmişte de günümüzde de toplumsal sağlığı etkileyen ciddi bir sosyal problem olarak önümüze çıkmaktadır. Özellikle madde bağımlılığı çalışmalarında kadınların kendilerini saklamaları bizi kadınlarla konuşmaya, onları daha görünür kılmaya itmiştir. Çalışmanın merkezinde aile kurumunun ve kadınların olması bu çalışmanın özgün değerini oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı, aile yapısının, aile içi iletişimin, ailedeki şiddetin kadın madde bağımlılığında nasıl bir rol oynadığının incelenmesidir. Çalışma, Ege Üniversitesi Madde Bağımlılığı, Toksikoloji ve İlaç Bilimleri Enstitüsü’nde(AMATEM) ayakta tedavi gören 10 madde bağımlısı kadın ile görüşülen nitel bir çalışmadır. Çalışmanın deseni, örnek olay desenidir. Çalışma bulguları, aile yapısının ve aile içindeki şiddetin kadın madde bağımlılığında ciddi bir rol oynadığını ortaya çıkarmaktadır. Kadınların hem ana-baba ailesinden hem de evlenip yeni kurdukları ailelerinden önemli derecede etkilendikleri görülmektedir. Olumsuz ebeveyn tutumları ve hem doğdukları ailede hem de kendi kurdukları ailede şiddetin varlığı, kadınları madde bağımlılığına yönlendiren ailesel etkenler olarak belirlenmiştir. Sosyolojide madde bağımlılığı çalışmalarının az olması nedeniyle ve daha çok madde bağımlılığı çalışmalarının doğa bilimlerinde ele alınması nedeniyle bu çalışma sosyoloji literatürüne katkı yapmayı hedeflemiştir.

Keywords

Madde Bağımlılığı, Kadın, Aile Yapısı, Şiddet

Supporting Institution

YEŞİLAY

THE EFFECT OF DOMESTIC VIOLENCE WITHIN THE FAMILY STRUCTURE ON WOMEN’S SUBSTANCE ADDICTION

Abstract

Substance addiction remains a serious social problem that has significantly impacted public health both in the past and in contemporary times. Particularly in substance abuse studies, the fact that women hide themselves has pushed us to talk to women and make them more visible. The uniqueness of this study lies in its focus on the family institution and women. The objective is to examine the role of family structure, communication within the family, domestic violence in female substance addiction. This study is a qualitative research conducted with 10 female substance addicts receiving outpatient treatment at the Ege University Institute of Substance Addiction, Toxicology, and Pharmaceutical Sciences (AMATEM). The research design follows a case study pattern. Findings indicate that family structure and domestic violence significantly influence female substance addiction. Women seem profoundly affected by both their parental family and the families they form through marriage. Negative parental attitudes and the presence of violence in both their natal and established families have been identified as familial factors leading women toward substance addiction. Given the scarcity of sociological studies on substance addiction and the dominance of natural science perspectives in such research, this study aims to contribute to sociological literature.

Keywords

Substance Addiction, Women, Family Structure, Violence

References

• Abaylı, S. (2021). Madde Bağımlılığı Olan ve Olmayan Ergenlerde Algılanan Baba Tutumları ve Babalarındaki Kumar Oynama Davranışının İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Gaziantep.
• Abbey, A., Zawacki, T., Buck, P.O., Clinton, A.M. & McAuslan, P. (2004). Sexual assault and alcohol consumption: What do we know about their relationship and what types of research are still needed? Aggression and Violent Behavior, 9 (3), 271-303. https://doi.org/10.1016/S1359-1789(03)00011-9
• Abrahams, N., Jewkes, R., Laubscher, R. & Hoffman, M. (2006). Intimate partner violence: Prevalence and risk factors for men in Cape Town, South Africa. Violence and victims, 21 (2), 247-264. https://doi.org/10.1891/vivi.21.2.247
• Ağaçhanlı, R. (2016). Opioid Tedavisindeki Kadın Hastalar ile Opioid Kullanım Bozukluğu Olmayan Kadınların Cinsel İşlev Bozukluğu ve Travmatik Yaşantılar Açısından Karşılaştırılması. (Yayımlanmamış Tıpta Uzmanlık Tezi). Bakırköy Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul.
• Al-Badayneh, D. M. (2012). Violence Against Women In Jordan. Journal of family violence. 27 (5), 369-379. https://doi.org/10.1007/s10896-012-9429-1
• Allen, M. (1992). Exposure to Pornography and Acceptance of Rape Myths: A Research Summary Using Meta-Analysis. Journal of communication. 45 (1), 5-26. https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.1995.tb00711.x
• Almış B. H., Kütük, E. K., Gümüştaş, F. & Çelik, M. (2018). Kadınlarda Ev İçi Şiddet İçin Risk Faktörleri ve Ev İçi Şiddete Uğrayan Kadınlarda Ruhsal Bozulmanın Belirleyicileri. Nöropsikiyatri Arşivi. 55 (1), 67-72. https://doi.org/10.29399/npa.19355
• Altınay, A. G. & Arat, Y. (2008). Türkiye’de Kadına Yönelik Şiddet. 2. Baskı. İstanbul: Punto Baskı Çözümleri.
• Anderson, C. A. & Bushman, B. J. (2001). Effects of violent video games on aggressive behavior, aggressive cognition, aggressive affect, physiological arousal, and prosocial behavior: A meta-analytic review of the scientific literature. Psychological science, 12 (5), 353-359. https://doi.org/10.1111/1467-9280.00366
• Aromäki, A. S., Haebich, K. & Lindman, R. E. (2002). Age as a modifier of sexually aggressive attitudes in men. Scandinavian Journal of Psychology, 43 (5), 419-423. https://doi.org/10.1111/1467-9450.00310
• Arpacı, F. & Tokyürek, Ş. (2012). Boşanmış Bireylerin Yeniden Evlilik Konusundaki Görüşlerinin İncelenmesi. Akademik Bakış Dergisi, (31), 1-15. dx.doi.org/10.28949/bilimname.396376
• Arslan, H. (2016). Ankara İli Polatlı İlçesindeki Ailelerin Sosyoekonomik Düzeyleri ve Aile İçi İlişkiler Temelinde 13-18 Yaş Gençlerde Madde Bağımlılığı. (Yüksek Lisans Tezi). Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Başkale, H. & Sözer, A. (2015). Eşinden/Partnerinden Şiddet Gören Kadınların Şiddet Algısı ve Mağduriyet Nedenleri. TAF Preventive Medicine Bulletin, 14 (6).
• Başlar, A. (2023). Antidepresan Kullanımı. https://altiustupsikoloji.com/yazilar/bilimselicerik-5381/ (Erişim Tarihi: 14. 02. 2024).
• Barongan, C. & Hall, G. C. N. (1995). The influence of misogynous rap music on sexual aggression against women. Psychology of women Quarterly, 19 (2), 195-207.
• Baysan Arabacı, L. B., & Uygun, T. (2022). Şiddet Uygulayan ve Şiddet Uygulanan Bireylerin Özellikleri. Hemşirelik Bilimi Dergisi, 5 (1), 38-46. https://doi.org/10.54189/hbd.948973
• Bircan, S. (2011). Madde Bağımlısı Olan ve Olmayan Ergenlerin Benlik Saygıları, Algıladıkları Ebeveyn Kabul Reddi ve Çocuk Yetiştirme Stillerinin Karşılaştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). Kara Harp Okulu, Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bircan, S. & Erden, G. (2011). Madde Bağımlılığı: Aile ile İlgili Olası Risk Faktörleri, Algılanan Ebeveyn Kabul-Reddi ve Çocuk Yetiştirme Stilleri. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi. 18 (3), 211-222.
• Bogdan, R. & Biklen, S. K. (1997). Qualitative Research For Education. Boston MA: Allyn & Bacon.
• Bozkurt, O. (2015). Madde Bağımlısı Bireylerin Bağımlılık Süreçlerinde Ailenin Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Campbell D. (2017). NHS prescribed record number of antidepressants last year. The Guardian. www.theguardian.com/society/2017/jun/29/nhs-prescribed-record-number-of-antidepressants-last-year (Erişim Tarihi: 14. 02. 2024).
• Canel, A. N. (2007). Ailede Problem Çözme, Evlilik Doyumu ve Örnek Bir Grup Çalışmasının Sınanması. (Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Chen, W., Propp, J., Delara, E. & Corvo, K. (2011). Child Neglect And Its Association With Subsequent Juvenile Drug and Alcohol Offense. Child and Adolescent Social Work Journal. 28 (4), 273-290. doi 10.1007/s10560-011-0232-2
• Cheng, T. C. & Lo, C. C. (2009). The Roles of Parenting and Child Welfare Services In Alcohol Use By Adolescents. Children and Youth Services Review. 32 (1), 38-43. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2009.06.014
• Collins, J. J., Kroutil, L. A., Roland, E. J. & Moore-Gurrera, M. (1997). Issues in the linkage of alcohol and domestic violence services. Recent Developments in Alcoholism. Alcohol and Violence-Epidemiology Neurobiology Psychology Family Issues, 13, 387-405. https://doi.org/10.1007/0-306-47141-8_20
• Covington, S. S. (2008). Women and Addiction: A Trauma-Informed Approach. Journal of Psychoactive Drugs. 40 (5), 377-385. https://doi.org/10.1080/02791072.2008.10400665
• Crean, R. D., Crane, N. A. & Mason, B. J. (2011). An Evidence-Based Review of Acute And Long-Term Effects of Cannabis Use On Executive Cognitive Functions. Journal of Addiction Medicine. 5 (1), 1–8. doi: 10.1097/ADM.0b013e31820c23fa
• Creswell, J. W. (2017). Araştırma Deseni, Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları. (Çev. Selçuk Beşir Demir). Ankara: Eğiten Kitap Yayıncılık.
• Creswell, J. W. (2019). Nitel Araştırmacılar İçin 30 Temel Beceri. (Çev. Hasan Özcan). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çataloğlu, B. (2011). Madde Kullanan ve Kullanmayan Ergenlerin Psikolojik Sağlamlık ve Aile İşlevleri Açısından Karşılaştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Demir, N. (2019). Birey, Toplum, Bilim: Sosyoloji Temel Kavramlar. Ankara: Doruk Kitabevi.
• Dikeçligil, B. (1997). Bir analiz modeli denemesi: 'Sosyal yapı' ve ‘toplumsal yapı’. Yeni Türkiye Dergisi, Türk Dünyası Özel Sayı, 647-667.
• Erbay, E., Oğuz, N., Yıldırım, B. & Fırat, E. (2016). Alkol ve Madde Bağımlılığı Olan Bireylerin Başa Çıkma Tutumları. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20 (3), 597-609.
• Ersoy, Ö. (2015). Kahramanmaraş İl Merkezindeki Lise Son Sınıf Öğrencilerinde Madde Bağımlılığı ve Etkileyen Faktörler. (Tıpta Uzmanlık Tezi). Çukurova Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Adana.
• Ertaş, A. G. (2022). 18-25 Yaş Arası Genç Erişkinlerin Madde Bağımlılığı ile Algılanan Ebeveyn Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Ettorre, E. (1992). Women And Substance Use. USA: The Macmillan Press.
• EUROPOL (2021). Serious And Organized Crime Threat Assessment SOCTA. https://www.europol.europa.eu/ (Erişim Tarihi: 07. 11. 2021).
• Evcin, U. (2011). Lise Gençlerinin Vakit Geçirdiği Ortamların Madde Kullanımı Davranışı Üzerindeki Etkileri: Bayrampaşa Örneklemi. (Yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi, Adli Tıp Enstitüsü, İstanbul.
• Evren E. C., Saatçioğlu Ö., Evren B., Yapıcı A. & Açmak D. (2003). Alkol Kullanım Bozukluğunda Cinsiyet Farklılığı: Yatan Hasta Verilerinin İncelenmesi. Bağımlılık Dergisi. 4 (3), 96-100.
• Giacomazzi, A. L. & Smithey, M. (2001). Community Policing And Family Violence Against Women: Lessons Learned From A Multiagency Collaborative. Police Quarterly, 4 (1), 99122.https://doi.org/10.1177/109861101129197761
• Gjersing, L. & Brettville-Jensen, A. L. (2014). Gender Differences In Mortality And Risk Factors In A 13-Year Cohort Study of Street-Recruited Injecting Drug Users. BMC Public Health. 14 (440), 1-11. https://doi.org/10.1186/1471-2458-14-440
• Gordon, T. (2012). Etkili Anne-Baba Eğitimi. İstanbul: Profil Yayıncılık.
• Greenfield, S. F. (2016). Treating Women With Substance Use Disorders, The Women’s Recovery Group Manual. New York: The Guilford Press.
• Greenfield, S. F., Brooks, A. J., Gordon, S. M., Green, C. A., Kropp, F., McHugh, R. K. & Miele, G. M. (2007). Substance Abuse Treatment Entry, Retention, And Outcome In Women: A Review of The Literature. Drug And Alcohol Dependence. 86 (1), 1-21. https://doi.org/10.1016/j.drugalcdep.2006.05.012
• Gurr, T. R. (1973). The Revolution. Social-Change Nexus: Some Old Theories And New Hypotheses. Comparative Politics. 5 (3): 359-392.
• Güler, N., Tel, H. & Tuncay, F. Ö. (2005). Kadının Aile İçinde Yaşanan Şiddete Bakışı. CÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 27 (2), 51-56.
• Gürsu, O. (2018). Madde bağımlılığı ve din: HİGED Örneği. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 5 (1), 37-54. 10.15805/addicta.2018.5.1.0006
• Hançerlioğlu, O. (1986). Toplumbilim Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Havaçeliği Atlam, D. & Yüncü, Z. (2017). Üniversitesi Öğrencilerinde Sigara, Alkol, Madde Kullanım Bozukluğu ve Ailesel Madde Kullanımı Arasındaki İlişki. Klinik Psikiyatri. 20, 161-170
• Heise, L. (1993). Violence Against Women: The Hidden Health Burden. World Health Statistics Quarterly. 46 (1), 78-85.
• Hiebert-Murphy, D. & Woytkiw, L. (2000). A model for working with women dealing with child sexual abuse and addictions: The Laurel Centre, Winnipeg, Manitoba, Canada. Journal of Substance Abuse Treatment, 18 (4), 387-394. https://doi.org/10.1016/s0740-5472(99)00075-6
• Jêdrzejczak, M. (2005). Family and Environmental Factors of Drug Addiction Among Young Recruits. Military Medicine. 170 (8), 688–690. https://doi.org/10.7205/milmed.170.8.688
• Kahraman, Z. (2011). Bir Evlilik ve Aile Hayatı Eğitim Programının Evli Kadınlarda Evlilik Uyumuna ve Aile Sistemine Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kaplan, B. & Aksel, E. Ş. (2013). Ergenlerde Bağlanma ve Saldırganlık Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Nesne Psikoloji Dergisi, 1 (1), 20-49. doi:10.7816/nesne-01-01-02
• Karadeniz, H. (2019). Feminist Edebiyat Eleştirisi ve Hatice Bilen Buğra'nın Mal Sahibi Adlı Hikâyesinin İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (2), 284-298. https://doi.org/10.31592/aeusbed.589693
• Karakaş, S. A. & Ersöğütçü, F. (2016). Madde Bağımlılığı ve Hemşirelik. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 3 (2), 133-139. https://doi.org/10.17681/hsp.34389
• Katz, R. S. (2000). Explaining Girls' And Women's Crime And Desistance In The Context of Their Victimization Experiences: A Developmental Test of Revised Strain Theory And The Life Course Perspective. Violence against women. 6 (6), 633-660. doi:10.1177/10778010022182065
• Kayagan, M. (2019). Madde Bağımlılığı ile Çocukluk Çağı Travmatik Yaşantılar Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Kemal Temel, M. (2019). Modern Psikososyoklinik Gelişmelerin Eseri “Antidepresan Kullanım Bozukluğu:” Tıp Etiğince Sorun Teşkil Eden Bir Olgu. Anatolian Clinic the Journal of Medical Sciences, 24 (3), 206-216.
• Konuş, B. (2019). Madde Bağımlılığı Tedavisi Gören Bireylerde Çocukluk Çağı Travmalarının Erken Dönem Uyumsuz Şemalar Üzerine Etkisi: Öz Şefkatin Aracı Rolü Üzerine Bir İnceleme. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kurupınar, A. (2012). Ortaöğretim Öğrencilerinde Görülen Madde Bağımlılığı Alışkanlığı ve Yaygınlığı: Bartın İli Örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kutlu, Y. (2011). Kadının Madde Kullanımı ve Bağımlılığı. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2 (2), 90-94.
• Laçin, H. (2022). Genç Yetişkinlerde Ailede Çocukluk Çağı Travması ve Benlik Saygısının Madde Bağımlılığı ile İlişkisi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Learmonth, A. (2016). Antidepressant usage reaches record levels. The National. www. thenational. scot/news/14903946. Antidepressant_usage_reaches_record_levels (Erişim Tarihi: 15. 02. 2024).
• Moreh, S. & O’Lawrence, H. (2016). Common Risk Factors Associated With Adolescent And Young Adult Depression. Journal of Health And Human Services Administration. 39 (2), 283–310.
• Moses, J. & Knutsen, T. (2020). Bilmenin Yolları-Toplumsal ve Siyasal Araştırmalarda Rakip Metodolojiler. (Çev. İlbaşı K. ve Ersöz E.B.). İstanbul: Küre Yayınları.
• Naçar, M., Baykan, Z., Poyrazoğlu, S. & Çetinkaya, F. (2009). Kayseri İlinde İki Sağlık Ocağı Bölgesi'nde Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 8 (2), 131-138.
• Neuman, W. L. (2006). Toplumsal Araştırma Yöntemleri-Nicel ve Nitel Yaklaşımlar II. (Çev. Sedef Özge). Ankara: Yayınodası Yayınları.
• Neuman, W. L. (2014). Toplumsal Araştırma Yöntemleri-Nicel ve Nitel Yaklaşımlar I. (Çev. Sedef Özge). Ankara: Yayınodası Yayınları.
• Oğuz, F. & Özçelik, A. D. Ö. (2018). Ergenlerde Algılanan Anne Baba Tutumu ile Madde Bağımlılığı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11 (58), 535-543.
• Okamoto, S. K., Helm, S., Po’a-Kekuawela, K., Chin, C. I. H. & Nebre, L. R. H. (2009). Community Risk and Resiliency Factors Related To Drug Use of Rural Native Hawaiian Youth: An Exploratory Study. Journal of Ethnicity in Substance Abuse. 8 (2), 163–177. https://doi.org/10.1080/15332640902897081
• Owusu Adjah, E. S. & Agbemafle, I. (2016). Determinants of Domestic Violence Against Women In Ghana. BMC Public Health. 16 (1), 1-9. https://doi.org/10.1186/s12889-016-3041-x
• Ozankaya, Ö. (1986). Toplumbilim. Ankara: Tekin Yayınları.
• Öngel Atar, A., Yalçın, Ö., Uygun, E., Çiftçi Demirci, A. & Erdoğan, A. (2016). Madde Kullanım Bozukluğu Olan Ergenlerde Aile İşlevlerinin, Çift Uyumunun ve Anne Baba Tutumunun Değerlendirilmesi. Nöropsikiyatri Arşivi. 53 (1), 38-44.
• Özcan Demir, N. (2006). Ailedeki Madde Bağımlılığının Ergenin Sapmış Davranışlara Yönelmesindeki Etkisi: Lise Son Sınıf Gençliği Örneği. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 23 (1), 119-129.
• Özcan Demir, N., Görgün Baran, A. & Ulusoy, D. (2007). Aile Bireylerindeki Ruhsal Bozuklukların Ergenler Üzerine Etkisi: Lise Son Sınıf Gençliği Örneği. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 24 (2), 155-163.
• Özerkmen, N. & Gölbaşı, H. (2012). Toplumsal Bir Olgu Olarak Şiddet. Akademik Bakış Dergisi. 28, 1-19.
• Özmen, F. & Kubanç, Y. (2013). Liselerde Madde Bağımlılığı-Mevcut Durum ve Önerilere İlişkin Okul Müdürleri ve Öğretmenlerin Bakış Açıları. Electronic Turkish Studies. 8 (3).
• Öztürk, S. (2006). Aile İçi İletişimin Ergenin Duygusal Sağlığına Etkisi Keçiören İlçesi Örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özyurt, B. C. & Deveci, A. (2011). The Relationship Between Domestic Violence And The Prevalence of Depressive Symptoms In Married Women Between 15 And 49 Years of Age In A Rural Area of Manisa, Turkey. Turkish Journal of Psychiatry. 22 (1), 1-6.
• Payne, D. & Wermeling, L. (2009). Domestic Violence And The Female Victim: The Real Reason Women Stay. Journal of Multicultural, Gender And Minority Studies. 3 (1), 1-6.
• Perucci, C. A., Davoli, M., Rapiti, E., Abeni, D. D. & Forastiere, E. (1991). Mortality of Intravenous Drug Users In Rome: A Cohort Study. American Journal of Public Health. 81 (10), 1307–1310. https://doi.org/10.2105/ajph.81.10.1307
• Petin, B. (2014). Denetimli Serbestlik Kapsamında Madde Bağımlılığı İçin Tedaviye Yönlendirilen Olguların Algıladıkları Aile Desteğinin Tedaviye Etkisi ve Ailelerinde Psikiyatrik Tanı Varlığı. (Tıpta Uzmanlık Tezi). Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İzmir.
• Pettiway, L. E. (1997). Workin'It: Women Living Through Drugs And Crime. Philadelphia: Temple University Press.
• Polat, G. (2014). Madde Bağımlılığı Tedavisinde Sosyal Hizmet Mesleği. Okmeydanı Tıp Dergisi, 30 (2), 143-148. doi:10.5222/otd.supp2.2014.143
• Poole, N. & Dell, C. A. (2005). Girls, Women and Substance Use. Canadian Centre on Substance Abuse.
• Rädiker, S. & Kuckartz, U. (2020). Açık Uçlu Anket Sorularının MAXQDA ile Adım Adım Analizi. (Çev. Sinem Toraman). Berlin: MAXQDA Press.
• Regier, D. A., Farmer, M. E., Rae, D. S., Locke, B. Z., Keith, S. J., Judd, L. L. & Goodwin, F. K. (1990). Comorbidity of Mental Disorders With Alcohol And Other Drug Abuse: Results From The Epidemiologic Catchment Area (ECA) Study. Jama. 264 (19), 2511-2518.
• Saldana, J. (2019). Nitel Araştırmacılar İçin Kodlama El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Salomon, A., Bassuk, S. S. & Huntington N. (2002). The Relationship Between Intimate Partner Violence and The Use of Addictive Substances In Poor and Homeless Single Mothers. Violence Against Women, 8 (7), 785-815. doi:10.1177/107780102400388489
• Sardoğan, M. E. & Karahan, T. F. (2005). The Effect of Human Relation Skill Training Program For Married Couples On The Level of Marital Adjustment of Married Couples. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 38 (2), 89-102. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000117
• Semahegn, A. & Mengistie, B. (2015). Domestic Violence Against Women And Associated Factors In Ethiopia; Systematic Review. Reproductive Health. 12 (1), 1-12. https://doi.org/10.1186/s12978-015-0072-1
• Seyfeli, E. B. (2021). Yetişkinlerde Madde Bağımlılığı ile Çocukluk Çağı Travmaları ve Bağlanma Stilleri Arasındaki İlişki. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Singh, V. A. S., Thornton, T. & Tonmyr, L. (2011). Determinants of Substance Abuse In A Population of Children and Adolescents Involved With The Child Welfare System. International Journal of Mental Health and Addiction. 9, 382-397. doi:10.1007/s11469-011-9320-y
• Sommers, I. & Baskin, D. R. (1997). Situational or Generalized Violence In Drug Dealing Networks. Journal of Drug Issues. 27 (4), 833-850. https://doi.org/10.1177/002204269702700411
• Sümer, N., Gündoğdu Aktürk, E. & Helvacı, E. (2010). Anne-Baba Tutum ve Davranışlarının Psikolojik Etkileri: Türkiye’de Yapılan Çalışmalara Toplu Bakış. Türk Psikoloji Yazıları. 13 (25), 42-59.
• Tarhan, N. (2011). Son Sığınak Aile. İstanbul: Nesil Yayınları.
• Taşdemir Avşar, S. (2017). Şiddet Gören Kadınların Sığınmaevlerine Erişimini Engelleyen Etmenler. Fe Dergi. 9 (1), 134-150. https://doi.org/10.1501/Fe0001_0000000183
• T.C Sağlık Bakanlığı Sağlık Yatırımları Genel Müdürlüğü. (2022). Amatem ve Çematem Projeleri. https://sygm.saglik.gov.tr/TR,32548/amatem-ve-cematem-projeleri.html.Update (Erişim Tarihi: 13. 02. 2024).
• Tektaş Soy, İ. (2019). Madde Bağımlılığı Tanısı Almış Bireylerde Benlik Saygısı ve Sosyal Dışlanma Algıları Arasındaki İlişki. (Yüksek Lisans Tezi). Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• Tezcan, M. (2012). Sosyolojiye Giriş. 7. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Toprak Ergönen, A., Biçen, E. & Ersoy, G. (2020). COVID-19 Salgınında Ev İçi Şiddet. Adli Tip Bülteni, 25 (özel sayı), 48-57.
• Turk, R., Çelik, S. S., Çetin, M. & Soydan, G. (2017). Experiences And Views of Married Women About Domestic Violence. International Journal of Nursing Practice. 23 (4), 1-8. https://doi.org/10.1111/ijn.12543
• Tuten, M. & Jones, H. E. (2003). A Partner's Drug-Using Status Impacts Women's Drug Treatment Outcome. Drug And Alcohol Dependence. 70 (3), 327-330. https://doi.org/10.1016/s0376-8716(03)00030-9
• Türk Dil Kurumu. (2019). “Şiddet”. https://sozluk.gov.tr (Erişim Tarihi: 22.07.2022).
• Ulusoy, D. (2006). Gençlerin Sapmış Davranışlara Yönelmelerinde Etiketlenmenin Etkisi: Lise Son Sınıf Gençliği Örneği. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 23 (2), 21-31.
• Ulusoy, D., Özcan Demir, N. & Görgün Baran, A. (2005). Parçalanmış aile ve gençlerde sapmış davranışlar: lise son sınıf gençliği örneği. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 22 (2).
• UNODC (2021). Drug Markets Trends: Cannabis Opioids-World Drug Report. 3 Booklet. United Nations: United Nations Publication. (Erişim tarihi: 31 08. 2022).
• UNODC (2021). Drug Market Trends: Cocaine Amphetaminetype Stimulants-World Drug Report. 4 Booklet. United Nations: United Nations Publication. (Erişim Tarihi: 31. 08. 2022).
• UNODC (2022). Global Overview of Drug Demand And Drug Supply-World Drug Report. 2 Booklet. United Nations: United Nations Publication. (Erişim tarihi: 18. 01. 2022).
• Utma, S. (2019). Bilgi Çağında İletişim Olgusu ve “İletişimsizlik” Becerisi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 6 (2), 263-274.
• Uysal, Z. Ç. (2019). Üniversite Öğrencilerinde Alkol ve Madde Kullanımının Anne-Baba Tutumu, Benlik Saygısı ve Sosyal Destek ile İlişkisinin İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ünal, B. & Gülseren, L. (2020). COVID-19 Pandemisinin Görünmeyen Yüzü: Aile İçi Kadına Yönelik Şiddet. Klinik Psikiyatri Dergisi, 23, 89-94. doi: 10.5505/kpd.2020.37973
• Wall, A. E. & Kohl, P. L. (2007). Substance Use In Maltreated Youth: Findings From The National Survey of Child and Adolescent Well-Being. Child Maltreatment. 12 (1), 20-30. https://doi.org/10.1177/1077559506296316
• Whitfield, D. (2014). A Stepping Stone To Recovery: A Qualitative Study Of Women Who Successfully Completed Residential Substance Abuse Treatment. (Unpublished Doctoral Thesis). California School Of Professional Psychology, America.
• Wills, T. A. & Yaeger, A. M. (2003). Family Factors And Adolescent Substance Use: Models And Mechanisms. Current Directions In Psychological Science, 12 (6), 222– 226. https://doi.org/10.1046/j.0963-7214.2003.01266.x
• Wilsnack, S. C., Vogeltanz, N. D., Klassen, A. D. & Harris, T. R. (1997). Childhood sexual abuse and women's substance abuse: national survey findings. Journal of studies on alcohol, 58 (3), 264-271. https://doi.org/10.15288/jsa.1997.58.264
• WHO (2004). International Statistical Classification of Diseases And Health Related Problems ICD-10. https://www.who.int/standards/classifications/classification-of-diseases (Erişim Tarihi: 20.07.2022).
• Yalman, E. (2019). Ebeveyn ve Akran İlişkilerinin Genç Kızlarda Madde Kullanımına Etkisi. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 4 (2), 372-391. https://doi.org/10.21733/ibad.536682
• Yaman, Ö. M. (2014). Uyuşturucu Madde Bağımlısı Gençlerin Aile İçi İlişkilere Yönelik Görüşleri: Esenler-Bağcılar Örneği. Addicta: The Turkish Journal on Addictions. 1 (1), 99-132.
• Yavuzer, H. (1988). Ana-Baba ve Çocuk, Ailede Çocuk Eğitimi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yıldırım, S. (2017). Kadına Yönelik Şiddet ve Ataerkillik. Bildiriler Kitabı-II (10-13 Mayıs 2017) Bildirileri içinde (ss.193- 216), Düzenleyen İlmi Etüdler Derneği ve Muş Alparslan Üniversitesi.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yüksel, A. H. (2005). Sözsüz İletişim-Din Hizmetlerinde İletişim ve Halkla İlişkiler. Eskişehir: Açıköğretim Fakültesi Yayını.
• Yüksel, B. C. (2020). The Evalution of Substance Use Characteristics and Psychosocial Factors In Individuals With Early and Late Onset Substance Use Disorder. (Yüksek Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.