Öz
Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinden itibaren çeşitli ayaklanma faaliyetleri içerisine giren Nasturiler (Nesturiler), Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin ilk dönemlerinde, özellikle devletin kendi lehine çözmek için uğraş verdiği Musul meselesinin görüşüldüğü sırada patlak vermesi, ülkeyi ciddi manada sıkıntıya soktu. Bütün bunlarla beraber, meselenin dışa yansıması da hesaba katılırsa uluslararası bir politika halini aldı. Çünkü İngiltere, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin bir iç meselesi olan Nasturi isyanına dışarıdan müdahale ederek Türkiye’yi Musul konusunda ikna edebilme düşüncesindeydi. Nihayetinde bu amacında da başarı sağlayabildi. Bu çalışmada Bitlis Milletvekili Yusuf Ziya Bey’in Nasturi İsyanı sırasında yapmış olduğu faaliyetleri incelenmiştir. Mecliste Musul meselesi görüşülürken Yusuf Ziya Bey’in kayda değer bir ayrılıkçı politika takip etmediği saptanırken, daha sonradan Nasturi İsyanı’nın içerisinde yer almıştır. Nasturi İsyanının bastırılması sırasında yakalandı ve yargılandığı Divan-ı Harp’te idama mahkûm edildi.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Meray, Seha L. (2001), Lozan Barış Konferansı: Tutanaklar-Belgeler, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
- Natali, Denise (2009), Kürtler ve Devlet, Irak, Türkiye ve İran’da Ulusal Kimliğin Gelişmesi, Avesta Yayınları, İstanbul.
- Nikitine, Basil (1964), “Nestûriler”, İslam Ansiklopedisi, C. IX, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, s. 207-212.
- Öke, Mim Kemal (1992), Belgelerle Türk-İngiliz İlişkilerinde Musul ve Kürdistan Sorunu 1918-1926, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara.
Öz
The Nestorians have been involved in various rebellion activities since the last periods of the Ottoman Empire. Especially in the first period of the Republic of Turkey, when the state was trying to resolve in the Mosul issue on its behalf, the Nestorian rebellion broke out causing a serious problem for the state. Along with all these, if the external reflection of the issue is taken into account, it has become an international policy. Because the UK tried to support this rebellion as an intervention to internal matter of the Republic of Turkey, with this it tried to convince Turkey about Mosul issue. Ultimately, it was able to achieve this goal. In this study, the activities of Bitlis Deputy Yusuf Ziya Bey during the Nestorian Rebellion were examined. It was determined that Yusuf Ziya Bey did not follow a separatist policy while the Mosul issue was being discussed in the Assembly, while he was later involved in the Nestorian Rebellion. He was caught during the suppression of the Nestorian Rebellion and sentenced to death in the Court Martial.
Anahtar Kelimeler
Nestorians Mosul Issue Yusuf Ziya Bey Nestorians, Mosul Issue, Yusuf Ziya Bey
Kaynakça
- Meray, Seha L. (2001), Lozan Barış Konferansı: Tutanaklar-Belgeler, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
- Natali, Denise (2009), Kürtler ve Devlet, Irak, Türkiye ve İran’da Ulusal Kimliğin Gelişmesi, Avesta Yayınları, İstanbul.
- Nikitine, Basil (1964), “Nestûriler”, İslam Ansiklopedisi, C. IX, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, s. 207-212.
- Öke, Mim Kemal (1992), Belgelerle Türk-İngiliz İlişkilerinde Musul ve Kürdistan Sorunu 1918-1926, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Mart 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Sayı: 27 |
Dicle University
Journal of Social Sciences Institute (DUSBED)