ELMALILI HAMDI YAZIR’S RELIGIOS ARGUMAENTS AGAINST POSITIVISM

Year 2015, Volume: 51 Issue: 3, 203 - 229, 01.09.2015

İBRAHİM Coşkun

Abstract

Elmalili Hamdi Yazir
(1878-1942) is one of the
outstanding figures of our
recent time thoughts and
science life. Hamdi Yazir
was an important Islamic
scholar and philosopher
of his time by carrying
out the education and
training activities in the
last years of the Ottoman
Empire and the first terms
of Republic in various
Muslim seminaries
and presenting works
including Commentary
primarily, İslamic Law,
Logic, Philosophy
and Theology. As
a philosopher of
Constitutional Period, he
thought on religious, legal,
social and philosophical
issues and created new
solutions to some of
them in both before the
Republic and the Republic
period. In his works, he
tried to defend the Islamic
faith against the negative
opinions and thoughts by
objective, consistent and
firm scientific evidences.
In this article, we will
evaluate arguments which
Yazir put forward while
defending beliefs of Islam
against positivism, one of
the most important denial
trends of modern era.

Keywords

Muhammed Hamdi Yazir, Positivism, Empirical knowledge, Mechanical universe design, Determinism

ELMALILI HAMDİ YAZIR’IN POZİTİVİZME KARŞI DİNÎ ARGÜMANLARI

Abstract

Elmalılı Hamdi Yazır (1878-1942), yakın dönem
düşünce ve ilim hayatımızın seçkin şahsiyetlerinden
biridir. Hamdi Yazır, Osmanlının son yıllarında ve
Cumhuriyetin ilk dönemlerinde çeşitli medreselerde
yürüttüğü eğitim ve öğretim faaliyetleriyle ve
ortaya koyduğu eserlerle başta Tefsir olmak üzere
Fıkıh, Mantık, Felsefe ve Kelam alanında önemli
bir İslâm âlimi ve yaşadığı döneminin önemli bir
mütefekkiridir. O bir meşrutiyet mütefekkiri olarak
gerek cumhuriyetten önce gerekse cumhuriyet
döneminde dinî, hukukî, ictimaî ve felsefî meseleler
üzerinde düşünmüş bunların bir kısmına yeni
çözümler üretmiştir. Eserlerinde İslam inançlarına
karşı yürütülen menfi görüş ve düşünceleri objektif,
tutarlı ve sağlam bilimsel delillerle savunmaya
çalışmıştır. Biz bu makalemizde Yazır’ın modern
çağın en önemli inkârcı akımlarından biri olan
pozitivizme karşı İslam inançlarını savunurken öne
çıkardığı argümanları değerlendireceğiz.

Keywords

Muhammed Hamdi Yazır Pozitivizm, Empirik Bilgi, Mekanik Evren Tasarımı, Determinizm