Research Article
BibTex RIS Cite

KUTADGU BİLİG’DE GEÇEN İKİ MATEMATİK TERİMİ HAKKINDA: cebr ü muḳābel(e) ve ʿaded ceẕri

Year 2018, Volume: 12 Issue: 23, 159 - 172, 30.11.2018

Abstract

Kutadgu Bilig’in Reşit Rahmeti Arat tarafından yayımlanan neşri (1947) üç yazmaya dayanarak hazırlanmıştır. Arat’ın fişlerinden hareketle talebeleri tarafından hazırlanıp yayımlanan Kutadgu Bilig’in indeksi (1979) ise, eserin metin sorunlarının çözümü için çok değerlidir. Bu indeksin yayımlanmasıyla birlikte Kutadgu Bilig’in metin sorunları kolaylıkla görülebilir olmuştur. Bunun yanında, zamanla dizinde de bazı yanlışlıklara rastlanmıştır. Buna binaen, Kutadgu Bilig’in neşrinin yapılıp dizinin hazırlanmasından bugüne kadar eser üzerine araştırmacılar tarafından yeni okuma, düzeltme önerileri sunulagelmiştir. Bütün amaç, eseri daha anlaşılır kılma çabasıdır. Neşir ve dizindeki sorunlu her kelime hakkında tekrar düşünülmesi eser için önemli bir katkıdır. İncelemelerimiz neticesinde Kutadgu Bilig’in dizininde iki matematik teriminin (cebr ü mukābel(e) ve ʿaded ceẕri) bağlamdan kopuk olarak ele alındığı ve hatalı karşılıklar verildiği görülmüştür. Ayrıca Arat’ın çevirisinde de bu terimlerin yer aldığı beyitlerin örtük bir anlam içerdiği tespit edilmiştir. Bu sebeple, kaleme alınan bu makalede, ilgili iki terim, tarihî arka plan dikkate alınarak açıklanıp dizindeki konumları belirlenecek ve bunun ışığında söz konusu beyitlerin de daha anlaşılır çevirileri bir öneri olarak sunulacaktır.

References

  • İZGİ, Cevat (1997). Osmanlı Medreselerinde İlim, C.I Riyaziyyat, İstanbul: İz Yayıncılık.
  • KAÇALİN, Mustafa S. (2008). Yûsuf Has Hâcib: Kutadgu Bilig, Metin, Kültür ve Turizm Bak. Yay., (e kitap).
  • KALAFAT, Şermin (2015). Câmi’ül-Hisâb (Giriş-İnceleme-Metin-Dizin), Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili Anabilim Dalı, Bursa: Yayımlanmamış Doktora Tezi.
  • KARTALLIOĞLU, Yavuz (2015). Söz Kitabı Türkçe-İtalyanca Sözlük, Bernardo da Parigi, Ankra: TDK Yayınları.
  • KÜÇÜKER, M. (2011). Kutadgu Bilig’de Geçen Muhasebe Terimlerinin Günümüz Muhasebe Terminolojisi Açısından Analizi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, SBE, İşletme ABD, Muhasebe Finansman Bilim Dalı.
Year 2018, Volume: 12 Issue: 23, 159 - 172, 30.11.2018

Abstract

References

  • İZGİ, Cevat (1997). Osmanlı Medreselerinde İlim, C.I Riyaziyyat, İstanbul: İz Yayıncılık.
  • KAÇALİN, Mustafa S. (2008). Yûsuf Has Hâcib: Kutadgu Bilig, Metin, Kültür ve Turizm Bak. Yay., (e kitap).
  • KALAFAT, Şermin (2015). Câmi’ül-Hisâb (Giriş-İnceleme-Metin-Dizin), Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili Anabilim Dalı, Bursa: Yayımlanmamış Doktora Tezi.
  • KARTALLIOĞLU, Yavuz (2015). Söz Kitabı Türkçe-İtalyanca Sözlük, Bernardo da Parigi, Ankra: TDK Yayınları.
  • KÜÇÜKER, M. (2011). Kutadgu Bilig’de Geçen Muhasebe Terimlerinin Günümüz Muhasebe Terminolojisi Açısından Analizi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, SBE, İşletme ABD, Muhasebe Finansman Bilim Dalı.
There are 5 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Language Studies
Journal Section Articles
Authors

Şermin Kalafat This is me

Publication Date November 30, 2018
Published in Issue Year 2018 Volume: 12 Issue: 23

Cite

APA Kalafat, Ş. (2018). KUTADGU BİLİG’DE GEÇEN İKİ MATEMATİK TERİMİ HAKKINDA: cebr ü muḳābel(e) ve ʿaded ceẕri. Dil Araştırmaları, 12(23), 159-172.