BibTex RIS Cite

EMÎR MU‘İZZÎ DÎVÂNINDA TERKEN HÂTUN

Year 2018, Issue: 18, 17 - 44, 01.01.2018

Abstract

Büyük Selçuklu Devleti sarayında Meliküşşü‘arâ unvanıyla yarım asrı aşkın bir sürede bulunan Emîr Mu‘izzî , Selçuklu tarihi ve kültürü açısından önemli bir şahsiyettir. Sultan Alp Arslan’ın şairi olan babası Burhânî sayesinde çocukluğundan itibaren saray çevresinde yaşayan Mu‘izzî’nin 19.000 beyit civarındaki dîvânı, bilhassa Melikşâh öl. 485/1092 , Berkyâruk öl. 498/1104 , Muhammed Tapar öl. 511/1118 ve Sencer öl. 552/1157 gibi Selçuklu sultanları, vezirler, emîrler ve devlet adamları için yazılmış şiirlerden oluşmaktadır. Onun şiirlerinde Selçuklu geleneğinin, Türk kimliğinin ve onların dinî tercihlerinin izlerini görmek mümkündür. Bunların yanı sıra Mu‘izzî’nin, dîvânda adına övgüde bulunduğu şahsiyetlerden biri de Sultan Sencer’in ve Sultan Muhammed’in anneleri Terken Hâtun’dur öl. 487/1094 . Mu‘izzî’nin dîvânında ve düşünce dünyasında Terken Hâtun’un ne şekilde yer aldığını tespite çalışmak birçok açıdan anlam yüklüdür. Bir yandan Mu‘izzî’nin, Terken Hâtun’un hangi özellikleri ve yönleri dolayısıyla eserine dâhil ettiği hakkında sonuçlara ulaşılabilecek ve öte yandan Terken Hâtun’un edebî ve tarihî metinlerdeki varlığı hakkında bilgiler elde edilebilecektir. Bu bağlamda Mu‘izzî’nin Terken Hâtun methiyelerindeki beyanları ve bilgileri, bu alanda yapılan çalışmalara katkı sağlayacaktır

References

  • Bezer, G. Ö. (2011), “Terken Hatun”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (40, s. 510), İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Dihhudâ, A. E. (1999), Lugatnâme, C I-XV, Tahran: İntişârât-i Dânişgâh-i Tahrân.
  • Mu‘izzî, (1389 hş./2010), Dîvân-i Emîr Mu‘izzî, tsh. ‘Abbâs İkbâl Âştiyânî, Tahran: İntişârât-i Esâtîr.
  • Mu‘izzî, (1362 hş./1984), Kulliyât-i Dîvân, mukaddime ve tsh. Nâsır-i Heyyirî, Tahran: Neşr-i Merzbân.
  • Mu‘izzî, (1393 hş./2014), Kulliyât-i Dîvân-i Emîr Mu‘izzî-i Nîşâbûrî, önsöz, tashih ve açıklamalar Muhammed Rızâ Kanberî, Tahran: İntişârât-i Zevvâr.

TERKEN HĀTUN IN THE DĪWĀN OF AMĪR MO‘EZZĪ

Year 2018, Issue: 18, 17 - 44, 01.01.2018

Abstract

Amīr Mo‘ezzī , who was on duty with the title as Maliku’s-shu‘arā in Great Seljuk Palace for more than half a century is an important figure in the history and culture of Seljuks. Thanks to his father, Burhānī, who was Sultan Alp Arslan’s poet, Mo‘ezzī lived around the palace and has a dīwān with 19.000 verses especially consisting of poems written for Seljuk sultans and statesman such as Meliksah d. 485/1092 , Barkyaruk d. 498/1104 , Mohammed Tapar d. 511/1118 and Sancar d. 522/1157 since his childhood. It is possible to find the traces of Seljuk tradition, Turkish identity and their religious preferences. Apart from these figures, another figure that Mo‘ezzī praises in his dīwān is Terken Hātun Terken Lady d. 487/1094 who is the mother of Sultan Sancar and Sultan Mohammed. It is of great importance to study how Terken Hātun takes a place in Mo‘ezzī’s Dīwān and thought. On one hand some inferences can be gained in terms of characteristic features of Terken Hātun that Mo‘ezzī selected to include in his work, on the other hand information can be gained about the existence of Terken Hātun in literary and historic texts. In this context, statements and information given by Mo‘ezzī about the praises of Terken Hātun will contribute to the studies in this field

References

  • Bezer, G. Ö. (2011), “Terken Hatun”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (40, s. 510), İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Dihhudâ, A. E. (1999), Lugatnâme, C I-XV, Tahran: İntişârât-i Dânişgâh-i Tahrân.
  • Mu‘izzî, (1389 hş./2010), Dîvân-i Emîr Mu‘izzî, tsh. ‘Abbâs İkbâl Âştiyânî, Tahran: İntişârât-i Esâtîr.
  • Mu‘izzî, (1362 hş./1984), Kulliyât-i Dîvân, mukaddime ve tsh. Nâsır-i Heyyirî, Tahran: Neşr-i Merzbân.
  • Mu‘izzî, (1393 hş./2014), Kulliyât-i Dîvân-i Emîr Mu‘izzî-i Nîşâbûrî, önsöz, tashih ve açıklamalar Muhammed Rızâ Kanberî, Tahran: İntişârât-i Zevvâr.
There are 5 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Research Article
Authors

Gökhan Gökmen This is me

Publication Date January 1, 2018
Published in Issue Year 2018 Issue: 18

Cite

APA Gökmen, G. (2018). EMÎR MU‘İZZÎ DÎVÂNINDA TERKEN HÂTUN. Doğu Araştırmaları(18), 17-44.
AMA Gökmen G. EMÎR MU‘İZZÎ DÎVÂNINDA TERKEN HÂTUN. DA. January 2018;(18):17-44.
Chicago Gökmen, Gökhan. “EMÎR MU‘İZZÎ DÎVÂNINDA TERKEN HÂTUN”. Doğu Araştırmaları, no. 18 (January 2018): 17-44.
EndNote Gökmen G (January 1, 2018) EMÎR MU‘İZZÎ DÎVÂNINDA TERKEN HÂTUN. Doğu Araştırmaları 18 17–44.
IEEE G. Gökmen, “EMÎR MU‘İZZÎ DÎVÂNINDA TERKEN HÂTUN”, DA, no. 18, pp. 17–44, January 2018.
ISNAD Gökmen, Gökhan. “EMÎR MU‘İZZÎ DÎVÂNINDA TERKEN HÂTUN”. Doğu Araştırmaları 18 (January 2018), 17-44.
JAMA Gökmen G. EMÎR MU‘İZZÎ DÎVÂNINDA TERKEN HÂTUN. DA. 2018;:17–44.
MLA Gökmen, Gökhan. “EMÎR MU‘İZZÎ DÎVÂNINDA TERKEN HÂTUN”. Doğu Araştırmaları, no. 18, 2018, pp. 17-44.
Vancouver Gökmen G. EMÎR MU‘İZZÎ DÎVÂNINDA TERKEN HÂTUN. DA. 2018(18):17-44.

Derginin yayın dili Türkçe, Arapça, Farsça, Urduca ve İngilizcedir. Yabancı dildeki yazıların yayımlanması, Yayın Kurulu'nun onayına bağlıdır. Dergiye gönderilecek yazıların, Türk Dil Kurumu'nun yazım kurallarına uygun olması gerekmektedir. Türkçede yaygın kullanılan yabancı kelimelerin dışındaki kelimelerin Türkçe karşılığının kullanılmasına özen gösterilmelidir. Farklı yazı tipi kullananların, kullandıkları yazı tiplerini de göndermeleri gerekmektedir. Makalelerin özetleri 250 kelimeyi aşmamalıdır. Yazılarda resim, çizim veya herhangi bir görsel anlatım varsa; bunların en az 300 dpi çözünürlükte taranması ve kullanıldığı metindeki adları ile kaydedilerek gönderilmesi gerekmektedir. Yayımlanan yazıların sorumlulukları yazı sahiplerine aittir. Yazılar, A4 sayfa boyutuna göre 25 sayfayı geçmemelidir. Ancak geniş kapsamlı yazılar, Yayın Kurulu’nun onayıyla seri halinde ya da derginin eki şeklinde de yayımlanabilir. 

Yazım kuralları ve sayfa düzeni
- Yazılar MS Word ya da uyumlu programlarda yazılmalıdır. Yazı karakteri Times New Roman, 12 punto ve tek satır aralığında olmalıdır.
- Sayfa, A4 dikey boyutta; üst, alt ve sağ kenar boşluğu 2,5 cm; sol kenar boşluğu 3 cm olarak düzenlenmelidir.
- Paragraf aralığı önce 6 nk, sonra 0 nk olmalıdır.
- Yazının başlığı koyu harfle yazılmalı, konunun içeriği ile uyumlu olmalıdır.
- Makalelerin Türkçe ve İngilizce özetleri 250 kelimeyi aşmamalıdır. 3 ila 5 kelimeden oluşan anahtar kelime/keywords yer almalıdır. Makalenin Türkçe ve İngilizce başlıklarına yer verilmelidir. Yayım dili Arapça, Farsça veya Urduca olan makalelerde Türkçe ve İngilizce özet istenmektedir.
- Başlıklar koyu harfle yazılmalıdır. Uzun yazılarda ara başlıkların kullanılması okuyucu açısından yararlı olacaktır.
- İmla ve noktalamada makalenin veya konunun zorunlu kıldığı durumlar dışında Türk Dil Kurumu’nun İmla Kılavuzu dikkate alınmalıdır.
- Metin içinde vurgulanmak istenen yerlerin “tırnak içinde” gösterilmesi yeterlidir.
- Birden çok yazarlı makalelerde makale ilk sıradaki yazarın ismiyle sisteme yüklenmelidir. Birden sonraki yazarların isimleri sistem üzerinde diğer yazarlar kısmında belirtilmelidir.

Kaynak gösterme
- Doğu Araştırmaları Dergisi sayfa altı dipnot veya APA 6.0 kaynak gösterimini kabul etmektedir.
- Bir eserin derleyeni, tercüme edeni, hazırlayanı, tashih edeni, editörü varsa kaynakçada mutlaka gösterilmelidir.
- Elektronik ortamdaki kaynaklarda yazarı, çalışmanın başlığı ve yayın tarihi belli olanlar kullanılmalıdır.
- Metin içinde atıf yapılmayan kaynaklar kaynakçada gösterilmemelidir.
- Kaynakça makalenin sonunda yazarların soyadlarına göre alfabetik olarak düzenlenmelidir.


Doğu Araştırmaları Dergisi
Index Islamicus Uluslararası dizini, SOBİAD (Sosyal Bilimler Atıf Dizini) ve ASOS indeksleri tarafından taranmaktadır.