Sosyolojinin Yöntemine Dair İlk Ders: İlm-i İçtimâ‘a Ait Takrirler

Year 2021, Issue: 19, 169 - 197, 30.06.2021

Çiğdem Özbay

Abstract

Ahmed Midhat imzalı İlm-i İçtimâ'a Ait Takrirler başlıklı kitap, Medresetü’l Mütehassisîn Felsefe Şubesinde okutulan sosyoloji dersine ait notlardan oluşmaktadır. 1331/1915 tarihli bu kitabın, iki önemli sosyoloğun sosyolojide araştırma yöntem ve tekniklerinden bahseden eserlerinden bazı bölümlerin tercümesi olması sosyoloji tarihimiz açısından önem arz etmektedir. 64 sayfa ve tamamlanmamış olsa da E. Durkheim’ın Les Règles de la Méthode Sociologique (1895) ve R. Worms’un Philosophie des sciences sociales: Méthode des sciences sociales (1904) eserlerinden kısımlar içeren bu ders notları ilgi çekicidir. Zira Durkheim’ın eserinin tam çevirisi ilk kez 1943 yılında yapılmıştır ve Worms’un eserinin çevirisi bulunmamaktadır. Bu sebeple uzviyetçi toplum görüşleriyle Osmanlı aydınları arasında tanınan Worms’un Sosyolojide Yöntem kitabından kesitlerin transkripsiyonunu sunmanın faydalı olacağını düşünmekteyiz.

Keywords

İlm-i İçtimâ'a Ait Takrirler, Emile Durkheim, Rene Worms

References

• Ahmed Midhat. (1331), Medresetü’l Mütehassısîn Felsefe Şubesinde Tedris Olunan İlm-i İçtimâ‘a Ait Takrirler, İstanbul: Matbaa-i Amire.
• Durkheim, Emile. (2012), Sosyolojik Yöntemin Kuralları, Çev: Cemal Bâli Akal, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Worms, Rene. (1904), Philisophie des sciences soociales: Méthode des sciences sociales, Paris: V. Grian&E. Briere Libraires-Editeurs.