TÜRKİYE EKONOMİSİNDE FİNANSALLAŞMA VE FİYAT İSTİKRARI İLİŞKİSİNİN ANALİZİ: 2003-2019 DÖNEMİ

Yıl 2021, Cilt: 22 Sayı: 2, 167 - 184, 18.07.2021

Mehriban Heydarova Oytun Meçik

https://doi.org/10.31671/doujournal.973004

Öz

Bu çalışmada Türkiye ekonomisinde finansallaşma ve fiyat istikrarı ilişkisi araştırılmıştır. Finansallaşma göstergeleri ile fiyat endeksi arasındaki ilişki ARDL sınır testi ile analiz edilmektedir. Değişkenler teorik bilgiler ve literatürden hareketle belirlenmiştir. Analiz 2003-2019 dönemi fiyat endeksi, sermaye piyasası kapitalizasyonu, banka varlıklarında yer alan menkul değerler toplamı, doğrudan yabancı yatırımlar, portföy yatırımları, krediler ve mevduatlar verilerini içermektedir. Bulgulara göre, uzun dönemde fiyat endeksi banka varlıklarında yer alan menkul değerler toplamını, doğrudan yabancı yatırımları ve portföy yatırımlarını negatif etkilemektedir. Mevduatlar ve krediler arasında ise pozitif ilişki vardır. Kısa dönem analizinde sermaye piyasası kapitalizasyonu ile fiyat endeksi arasında negatif ve anlamlı ilişki söz konusudur. Buna göre, Türkiye ekonomisinde finansallaşma fiyat istikrarını etkilemektedir.

Anahtar Kelimeler

Finansallaşma, Türkiye Ekonomisi, Fiyat İstikrarı

Kaynakça

• Afşar, M. ve Meçik, O. (2013). Finansallaşma süreci ve sonuçları: G8 ülkeleri örneği. EY International Congress on Economics I, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Akel, V. ve Gazel, S. (2014). Döviz kurları ile BİST sanayi endeksi arasındaki eşbütünleşme ilişkisi: Bir ARDL sınır testi yaklaşımı. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 44, 23-41. https://doi.org/10.18070/euiibfd.57171
• Akkemik, K. A. ve Özen, Ş. (2014). Macroeconomic and ınstitutional determinants of financialisation of non-financial firms: Case of Turkey. SocioEconomic Review, 12, 71-98. https://doi.org/10.1093/ser/mwt006
• Assa, J. (2012). Financialization and its consequences: the OECD experience. Finance Research, 1(1), 35-39.
• Bilgili, F., Düzgün, R. ve Uğurlu, E. (2007). Büyüme, doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve yurt içi yatırımlar arasındaki etkileşim. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(2), 127-152.
• Busse, M. ve Hefeker, C. (2007). Political risk, institutions and foreign direct investment. European Journal of Political Economy, 23(2), 397-415.
• Denk, O. ve Cournède, B. (2015). Finance and ıncome ınequality in OECD countries. OECD Economics Department, Working Papers, No. 1224, OECD Publishing, Paris, 1-41.
• Dökmen, G. ve Aysu, A. (2010). Hükümet istikrarının doğrudan yabancı yatırımlar üzerindeki etkisi: Gelişmekte olan ülkelere ilişkin ampirik bir çalışma. Journal of Yasar University, 18(5), 3028-3037.
• Dunhaupt, P. (2017). Determinants of labour’s income share in the era of financialisation. Cambridge Journal of Economics, 41(1), 283-306.
• Epstein, G. (2005). Financialization and the world economy. Cheltenham, UK and Northampton, MA, USA: Edward Elgar.
• Greenspan, A. (2001). Opening remarks. achieving price stability: A symposium sponsored by the Federal Reserve Bank of Kansas. Erişim adresi https://www.kansascityfed.org/publicat/sympos/1996/pdf/s96green.pdf.
• Gujarati, D. N. ve Porter, D. C. (2012). Temel ekonometri. İstanbul: Literatür Yayıncılık. Gujarati, D. N. (2004). Basic econometrics (Fourth ed). NewYork: The McGraw-Hill Companies.
• Kaplan, C., Özmen, E. ve Yalçın, C. (2006). The determinants and implications of financial asset holdings of non-financial firms in Turkey: An emprical investigation. The Central Bank of the Republic of Turkey. Research and Monetary Policy Department Working Paper, No:06/06, 1-48.
• Korkmaz, T. (2013). Portföy yönetimi. M. Başar (Ed.), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi. Kus, B. (2012). Financialisation and income inequality in OECD nations: 1995-2007. The Economic and Social Review, 43(4), 477-495.
• Meçik, O. ve Afşar, M. (2014). OECD ülkelerinde finansallaşma süreci ve etkileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(3), 1-21.
• Orhangazi, Ö. (2008). Keynesgil finansal düzenlemelerden finansallaşmaya: İktisat literatürü ve ABD ekonomisinin finansallaşmasına tarihsel bir bakış. ODTÜ Gelişme Dergisi, 35(1), 154-155.
• Özşahin, Ş. (2011). Türkiye ekonomisinde finansal liberalizasyon ve ekonomik büyüme etkileşiminin ARDL yöntemi ile analizi. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(23), 379-413.
• Pesaran, M. H. ve Shin, Y. (1997). An autoregressive distributed lag modelling approach to cointegration analysis. Erişim adresi http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.153.3246&rep=rep1&type=pdf.
• Phillips, K. (1993). Boiling point republicans democrats and the decline of middle class prosperity. New York: Random House.
• Sakarya, Ş. ve Akkuş, H. (2018). BİST-100 ve BİST sektör endeksleri ile VIX endeksi arasındaki ilişkisinin analizi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21 (40), 351-373. https://doi.org/10.31795/baunsobed.492470
• Tang, K. ve Xiong, W. (2012). Index investment and the financialization of commodities. Financial Analysts Journal, 68(6), 54-74.
• Tang, T. C. (2003). Japanese aggregate ımport demand function: Reassessment from the ‘bounds’ testing approach. Japan and World Economy, 15, 419-436.
• Tarı, R. (2011). Ekonometri (7. baskı). Kocaeli: Umuttepe Yayınları. Tellalbaşı, I. ve Kaya, F. (2013). Financialization of Turkey industry sector. International Journal of Financial Research. 4(3), 127-143.
• Tunalı, H. ve Özdemir, O. (2017). Türkiye’de finansallaşmanın emek payı üzerindeki etkisi üstüne bir deneme. İktisat Fakültesi Mecmuası, 67(1), 57- 116.
• Üzar, U. (2014). Türkiye’de finansallaşma ve ekonomik büyüme ilişkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.