Kentler ve kent makroformları dönemsel değişken dinamiklerden etkilenen, form arayış sürecinde sürekli bir değişim içinde olan ve bu değişim sonucunda da kendini sürekli yenileyen ve geliştiren canlı organizmalardır. Bu bağlamda kent formları, dış sınır çizgileri ile kentlerin kültürel, ekonomik ve sosyolojik yapıları hakkında bilgi vermektedirler. Ayrıca kent makroformları kentlerin okuma ve incelenmesinde planlayıcı ve tasarımcılara yardımcı olan bir kavram olarak da karşımıza çıkmaktadırlar. Kentler çevresel (iklim, coğrafya, topoğrafya), fiziksel (kent planlamaları, yapı adası düzenlemeleri, yapılaşma düzeni) ve sosyo-ekonomik (nüfus, kültür, yönetim biçimi) faktörlerin etkisinde kent mekânlarına ve dinamiklerine bağlı olarak çeşitli formlarda gelişme göstererek büyümektedirler. Bu doğal dinamiklere ek olarak kentlerin gelişimini etkileyen diğer bir etken ise deprem, sel, heyelan, kasırga ve tsunami gibi doğal afetlerdir. Kentin gelişimini etkileyen bir doğal afet olarak depremler, kentlerin sadece fiziksel görünümünü etkilemekle kalmayıp aynı zamanda o kentte yaşayan insanların psikososyal yapılarını, kültürlerini, ekonomik durumlarını ve yasayış biçimlerini de etkilemektedirler.
Düzce kentinin hem stratejik bir konumda olması itibariyle hem de 1999 yılında geçirmiş olduğu depremler nedeniyle Düzce kenti ve kent makroformunun tarihsel gelişimi çalışmada incelenecek çalışma alanı olarak belirlenmiştir. Bu çalışmada kentsel değişim ve dönüşüm bağlamında kent makroformunun gelişimi kent planlamalarının tarihsel süreci içerisinde ele alınarak incelenmiştir. Düzce kent makroformu; kentsel gelişimde ve kent formunun şekillenmesinde etkili olan ve belediyenin ilk imar planı olarak bilinen1987 planı, deprem sonrası durumun analiz edilmesine olanak tanıyan 2001 yılına ait plan ve şu an halen kullanılmakta olan 2016 yıllına ait imar planları üzerinden üç dönem şeklinde irdelenmiştir. Çalışmanın materyalleri imar durumları, haritalar ve hava fotoğraflarından oluşmaktadır. Araştırmada kent makroformunun geçirdiği değişim ve dönüşüm süreçlerinin bu materyaller üzerinden incelenmesi ise çalışmanın yöntemini oluşturmaktadır.
Çalışma sonucunda; deprem öncesi, deprem sonrası ve mevut duruma ait üç farklı dönemin imar planları incelenmiş ve kentsel süreçlere bağlı olarak özgün kent formunun ve değişen kentsel dokunun nasıl ortaya çıktığı ortaya konulmuştur. Ayrıca kentin var olan karakterinin, fiziksel ve kültürel formunun oluşum ve değişim dinamikleri belirlenmiştir.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Engineering |
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | July 31, 2020 |
Published in Issue | Year 2020 Volume: 8 Issue: 3 |