Research Article
BibTex RIS Cite

Abbas el-Akkâd'ın "Ben" Otobiyografisinde Biyografik Sanatsal Yapı Tahlili "Analitik Tanımlayıcı ve Eleştirel Bir Araştırma

Year 2021, Volume: 5 Issue: 2, 165 - 181, 31.12.2021

Abstract

Öz
Bir edebi sanat türü olan otobiyografinin özel bir sanatsal yapısı ve standartları vardır. Edebî bir metni okuyan kişi, bu standartlara dayanarak söz konusu metnin bu edebî türe yakınlığı veya uzaklığı noktasında bir yargıya varabilir. Bu sanat, kimliğini ispatlamak, kökenlerini araştırmak ve özelliklerini tanımlamak için araştırmacıların dikkatine sunulmuştur.
Arap edebî mirasımız otobiyografik edebiyat örnekleri açısından oldukça zengindir. Bunun bir örneği edip Abbas Mahmûd el-Akkâd’ın “Ben” (أنا) başlıklı otobiyografisidir. Adı geçen otobiyografide el-Akkâd şahsî hayatı hakkında birçok farklı yönü okuyucuya sunmuştur. Bu araştırma, el-Akkâd’ın otobiyografisinin biyografik sanatsal yapısını, otobiyografinin kimliğini oluşturan bazı unsurları ve günümüzde de bilinen aktarım yöntemleri açısından tahlil etmeye çalışmaktadır. Bu unsurlardan biri olan “Mîsâk”, yazarın, râvînin ve olayın kahramanının el-Akkâd’ın kendisi olduğuna dair yazar ile okuyucu arasındaki bir anlaşmadır.
Yine bu araştırma el-Akkâd’ın adı geçen otobiyografiyi yazmasındaki etmenleri, kullandığı otobiyografi metodolojisini, gerçeklik ve dürüstlük unsurlarını ne ölçüde içerdiği, itiraf, tebrîr/aklama unsurunu içerip içermediği, yaşam felsefesinin hayatında hangi ölçüde ortaya çıktığı, öyküleyici metin tekniklerini kullanması, zaman ve mekân duygusunun ve alt başlıklarının seçiminin üslubuna nasıl yansıdığını araştırmaktadır. Tüm bu bahsi geçenler, araştırmada “analitik tanımlayıcı” yaklaşımın ve “eleştirel” yaklaşımın kullanılmasını gerektirmiştir.

References

  • 1. عباس، إحسان. فن السيرة لبنان بيروت دار صادر الطبعة الأولى1996.
  • 2. شاكر، تهاني عبد الفتاح. السيرة الذاتية في الآدب العربي فدوى طوقان وجبرا إبراهيم جبرا، وإحسان عباس نموذجا، الأردن، المؤسسة العربية، للدراسات والنشر ، الطبعة الأولى 2002م .
  • 3. العقاد ،عباس محمود. السيرة الذاتية أنا، القاهرة دار نهضة مصر ، الطبعة الثالثة 2005م .
  • 4. العقاد، عباس محمود، عبقرية محمد، لبنان، بيروت المكتبة العصرية دون تاريخ طبعة.
  • 5. الهوارية، عراج: تقاطع النقد والإبداع في الأدب العربي المعاصر، الجزائر رسالة ماجستير، جامعة وهران، كلية الآداب واللغات والفنون، قسم اللغة العربية وآدابها- عام 2011/2012.
  • 6. لوجون، فليب، السيرة الذاتية الميثاق والتاريخ ترجمة عمر حلي، لبنان، بيروت، المركز الثقافي العربي، الطبعة الأولى 1994م.
  • 7. بركة، ناصر. أدبية السير الذاتية في العصر الحديث، بحث في آليات اشتغال النصوص ومرجعياتها الفعلية رسالة دكتوراه الجزائر، كلية الآداب واللغات، جامعة الحاج لخضر-باتنة- عام 2012-2013م.
  • 8. Paul Murray Kendall Article Title: Biography,Website Name: Encyclopaedia Britannica,Publisher: Encyclopaedia Britannica, Inc. Date Published: 10 March 2019, URL: https://www.britannica.com/art/biography-narrative-genre ,Access Date: January 30, 2021.
  • 9. Joseph Epstein Article Title “The Art of Biography”Website Name and Publisher: the wall street Journal, Inc. Date Published: 1. Jan 2016, URL https://www.wsj.com/articles/the-art-of-biography-1451514816 ,Access Date: January 30, 2021.
  • 10. Professor Dame Hermione Lee Article Title: “What is biography?” Website Name:The British Academey Date Published: 7 JUL 2020 , URL: https://www.thebritishacademy.ac.uk/ Access Date: January 30, 2021.

تحليل البناء الفني السيرذاتي في سيرة عباس العقاد الذاتية (أنا) "دراسة وصفيَّة تحليلة ونقدية "

Year 2021, Volume: 5 Issue: 2, 165 - 181, 31.12.2021

Abstract

ملخص:
إن السيرة الذاتية كنوع من أنواع الفن الأدبي لها بناء فني ومعايير خاصة، يحتكم ويرجع إليها للحكم على نص أدبي نثري قربا أو بعدا من هذا الجنس الأدبي، وقد طُرح هذا الفن بين يدي الباحثين جاهدين في إثبات هويته وتأصيله، وتحديد صفاته. وتراثنا الأدبي العربي ذاخر بنماذج من أدب السيرة الذاتية التي تؤكد وجوده كشكل أصيل منه، ومن أمثلة ذلك ما كتبه الأديب عباس محمود العقاد تحت عنوان "أنا" استعرض فيه جوانب عدة من حياته الشخصية، وهذه الورقة البحثية تحاول تحليل البناء الفني السيرذاتي في مؤلفه، من خلال عدة عناصر تشكل هوية السيرة الذاتية وتقنياتها السردية، وذلك من خلال البحث عن (الميثاق) الذي عقده عباس العقاد بينه وبين القارئ، وهل تحقق التطابق بين العقاد ككاتب، وراوٍ، وبطلٍ، ومدى توافر الدوافع الاعتيادية لكتابة السيرة الذاتية، والتي جعلت العقاد يكتب سيرته، ويحاول الوصول إلى المنهجية السيرذاتية لدى العقاد، ومدى تحققها في سيرته، ومدى تحقق عنصر الواقعية والصدق فيها، وكيف ظهرت اعترافاته، وكيف بررها أو نزه نفسه، ويحاول بيان إلى أي درجة ظهرت فلسفته في الحياة في سيرته ، ويحاول بيان أسلوبه السيرذاتي واستخدامه لتقنيات النص السردي، وكيف انعكس إحساسه لعنصري الزمان والمكان واختياره للعناوين الداخلية على أسلوبه السيرذاتي. وقد اقتضى ذلك كله استخدام المنهج (الوصفي التحليلي) والمنهج (النقدي).

References

  • 1. عباس، إحسان. فن السيرة لبنان بيروت دار صادر الطبعة الأولى1996.
  • 2. شاكر، تهاني عبد الفتاح. السيرة الذاتية في الآدب العربي فدوى طوقان وجبرا إبراهيم جبرا، وإحسان عباس نموذجا، الأردن، المؤسسة العربية، للدراسات والنشر ، الطبعة الأولى 2002م .
  • 3. العقاد ،عباس محمود. السيرة الذاتية أنا، القاهرة دار نهضة مصر ، الطبعة الثالثة 2005م .
  • 4. العقاد، عباس محمود، عبقرية محمد، لبنان، بيروت المكتبة العصرية دون تاريخ طبعة.
  • 5. الهوارية، عراج: تقاطع النقد والإبداع في الأدب العربي المعاصر، الجزائر رسالة ماجستير، جامعة وهران، كلية الآداب واللغات والفنون، قسم اللغة العربية وآدابها- عام 2011/2012.
  • 6. لوجون، فليب، السيرة الذاتية الميثاق والتاريخ ترجمة عمر حلي، لبنان، بيروت، المركز الثقافي العربي، الطبعة الأولى 1994م.
  • 7. بركة، ناصر. أدبية السير الذاتية في العصر الحديث، بحث في آليات اشتغال النصوص ومرجعياتها الفعلية رسالة دكتوراه الجزائر، كلية الآداب واللغات، جامعة الحاج لخضر-باتنة- عام 2012-2013م.
  • 8. Paul Murray Kendall Article Title: Biography,Website Name: Encyclopaedia Britannica,Publisher: Encyclopaedia Britannica, Inc. Date Published: 10 March 2019, URL: https://www.britannica.com/art/biography-narrative-genre ,Access Date: January 30, 2021.
  • 9. Joseph Epstein Article Title “The Art of Biography”Website Name and Publisher: the wall street Journal, Inc. Date Published: 1. Jan 2016, URL https://www.wsj.com/articles/the-art-of-biography-1451514816 ,Access Date: January 30, 2021.
  • 10. Professor Dame Hermione Lee Article Title: “What is biography?” Website Name:The British Academey Date Published: 7 JUL 2020 , URL: https://www.thebritishacademy.ac.uk/ Access Date: January 30, 2021.
Year 2021, Volume: 5 Issue: 2, 165 - 181, 31.12.2021

Abstract

Abstract
Autobiography as a literary genre has an artistic structure and special criteria. Whoever traces it in a literary text can judge it near or far from this literary genre, This art has been put into the hands of researchers, striving to prove its identity, originality, and define its qualities.
Our literary heritage is replete with examples of biographical literature that confirm its existence as an authentic form of Arabic literature, Examples include the author Abbas Mahmoud Al-Akkad, who reviewed several aspects of his personal life. This research paper is an attempt to analyze the autobiographical art structure in its author, through several elements that form the identity of the biography and its narrative techniques as it is now known, through the search for (the charter) held by Abbas. And has there been congruence between Akkad as a writer, narrator, and hero? And the extent of the availability of the usual motives for writing a biography, which made Al-Akkad write his biography, And the attempt to reach the biographical methodology of Al-Akkad and the extent of its achievement in his biography, the extent to which the element of realism and truthfulness was achieved in it, how his confessions appeared, and how he justified them or exclaimed himself, and an explanation of the degree to which his philosophy in life appeared in his biography, And trying to explain his biographical style and his use of narrative text techniques, and how his sense of time and space elements and his choice of internal addresses reflected on his biographical style. All this necessitated the use of the "analytical descriptive" approach. And The "critical" curriculum.

References

  • 1. عباس، إحسان. فن السيرة لبنان بيروت دار صادر الطبعة الأولى1996.
  • 2. شاكر، تهاني عبد الفتاح. السيرة الذاتية في الآدب العربي فدوى طوقان وجبرا إبراهيم جبرا، وإحسان عباس نموذجا، الأردن، المؤسسة العربية، للدراسات والنشر ، الطبعة الأولى 2002م .
  • 3. العقاد ،عباس محمود. السيرة الذاتية أنا، القاهرة دار نهضة مصر ، الطبعة الثالثة 2005م .
  • 4. العقاد، عباس محمود، عبقرية محمد، لبنان، بيروت المكتبة العصرية دون تاريخ طبعة.
  • 5. الهوارية، عراج: تقاطع النقد والإبداع في الأدب العربي المعاصر، الجزائر رسالة ماجستير، جامعة وهران، كلية الآداب واللغات والفنون، قسم اللغة العربية وآدابها- عام 2011/2012.
  • 6. لوجون، فليب، السيرة الذاتية الميثاق والتاريخ ترجمة عمر حلي، لبنان، بيروت، المركز الثقافي العربي، الطبعة الأولى 1994م.
  • 7. بركة، ناصر. أدبية السير الذاتية في العصر الحديث، بحث في آليات اشتغال النصوص ومرجعياتها الفعلية رسالة دكتوراه الجزائر، كلية الآداب واللغات، جامعة الحاج لخضر-باتنة- عام 2012-2013م.
  • 8. Paul Murray Kendall Article Title: Biography,Website Name: Encyclopaedia Britannica,Publisher: Encyclopaedia Britannica, Inc. Date Published: 10 March 2019, URL: https://www.britannica.com/art/biography-narrative-genre ,Access Date: January 30, 2021.
  • 9. Joseph Epstein Article Title “The Art of Biography”Website Name and Publisher: the wall street Journal, Inc. Date Published: 1. Jan 2016, URL https://www.wsj.com/articles/the-art-of-biography-1451514816 ,Access Date: January 30, 2021.
  • 10. Professor Dame Hermione Lee Article Title: “What is biography?” Website Name:The British Academey Date Published: 7 JUL 2020 , URL: https://www.thebritishacademy.ac.uk/ Access Date: January 30, 2021.
There are 10 citations in total.

Details

Primary Language Arabic
Subjects Religion, Society and Culture Studies
Journal Section Research Article
Authors

Eman Gaber 0000-0003-2474-789X

Publication Date December 31, 2021
Submission Date May 5, 2021
Published in Issue Year 2021 Volume: 5 Issue: 2

Cite

ISNAD Gaber, Eman. “تحليل البناء الفني السيرذاتي في سيرة عباس العقاد الذاتية (أنا) ‘دراسة وصفيَّة تحليلة ونقدية ’”. Düzce Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5/2 (December 2021), 165-181.

Duzce Divinity Journal is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License (CC BY NC).