Farklı Arazi Örtüsüne Bağlı Peyzaj Bileşenlerinin Görsel Değerlendirilmesi: Yuvacık Baraj Havzası Örneği

Year 2019, Volume: 15 Issue: 2, 59 - 77, 31.12.2019

Ayşegül Hacıalioğlu Engin Eroğlu Hilal Kahveci

Abstract

Günlük hayatımızı sürdürürken karşılaştığımız sıkıntılara ek olarak şehir hayatının kalabalık ve sıkışıklığı, işyerlerimize ve evlerimize ulaşmada yaşadığımız vakit kaybı, yorgunluk ve stres; nefes aldığımız havanın ve su kaynaklarımızın kalitesizliği ve kirliliği gibi sorunlar doğaya kısa süreli dönüşler yapma isteği doğurmaktadır.  Buna karşın hayatımızı kolaylaştırmada kullandığımız her unsur; arazi örtüsünün ve kullanımının, özellikle doğal ve yarı doğal alanların üzerinde çoğu geri dönüştürülemez değişimlere yol açmaktadır.   

Yuvacık Baraj Havzası, İzmit, Bursa ve Sakarya illerinin kesişim noktasında olmasından ve İstanbul metropolüne yakınlığı sebebi ile şehirlerin stresinden uzaklaşmak için önemli bir potansiyel barındırmaktadır.  Bu mevcut potansiyel içinde tespit edilmiş olan farklı peyzaj bileşenlerinin fotoğrafları ile potansiyel kullanıcılar üzerinde yapılmış olan anket çalışması yardımıyla çalışma alanının görsel peyzaj kalitesi yönünden değerlendirilmesi yapılarak Yuvacık Baraj Havzası’nın güçlü ve zayıf yönleri ortaya konulmuştur.  Sonuç olarak yapılan anket çalışması ve yerinde gözlemler ile birlikte tespit edilmiş olan olumsuz durumlar belirtilmiş ve çeşitli çözüm önerileri geliştirilmiştir. 

Keywords

Görsel değerlendirme, Güçlü ve zayıf yönler, Habitat tipleri, Peyzaj karakteri, Yuvacık Baraj Havzası

References

• Aksoy, Y., Çankaya, S. ve Taşmekteplioğlu, M. Y. 2017. The Effects of Participating in Recreational Activities on Quality of Life and Job Satisfaction, Universal Journal of Educational Research 5(6): 1051-1058, DOI: 10.13189/ujer.2017.050619.
• Anonim. 2018. Orman Mühendisleri Odası resmi sitesi. https://www.ormuh.org.tr/uploads/dosya/sunular/Cok-amacli-ve-havza-projesi.pdf (Erişim tarihi: 08.10.2019)
• Anonim. 2019. İzmit Su AŞ resmi sitesi. Yuvacık Barajı. http://www.izmitsu.com.tr/sayfa.asp?ID=15&PID=2&SID=13. (Erişim tarihi: 01.07.2019)
• Arriaza, M., Cañas- Ortega, J. F., Cañas-Madueño, J. A. ve Ruiz-Aviles, P. 2004. Assessing the visual quality of rural landscapes. Landscape and Urban Planning. 69(1): 115-125.
• Asur, F. ve H. Alphan, H. 2018. Görsel peyzaj kalite değerlendirmesi ve alan kullanım planlamasına olan etkileri. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi. 28: (1) 117–125.
• Caf, A. 2014. Bingöl-Erzurum karayolu güzergahının görsel kalite analizi. Yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. Erzurum. Türkiye.
• Can, E. 2015. Boş Zaman, Rekreasyon Ve Etkinlik Turizmi İlişkisi. İstanbul Sosyal Bilimler Dergisi, yaz (10): 1-17.
• Çağlayan Kaptanoğlu, A. Y. 2006. Peyzaj değerlendirmesinde görsel canlandırma tekniklerinin kullanıcı tercihine etkileri. Doktora tezi. İstanbul Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. İstanbul. Türkiye.
• Demirci Orel, F. ve Cihan, M. Y. 2003. Rekreasyonel turizmde müşteri potansiyelinin belirlenmesine yönelik bir pilot çalışma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 11: 61–76.
• Efe, A., Aksoy, N., Güneş Aksoy, N., Demir Oral, D., ve Aslan, S. 2013. Yuvacık Barajı Havzası’nın (Kocaeli-Sakarya) florası. Ormancılık Dergisi. 9: (2) 56–92.
• Eroğlu, E. 2012. Dağlık alan yol koridorlarında peyzaj karakterini belirleyen doğal bitki kompozisyonlarının tanımlanması; Ataköy- Sultanmurat- Uzungöl yol güzergahı örneği. Doktora tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. Trabzon. Türkiye.
• Eroğlu, E., Akıncı Kesim, G. ve Müderrisoğlu, H. 2016. Düzce kenti açık ve yeşil alanlarındaki bitkilerin tespiti ve bazı bitkisel tasarım ilkeleri yönünden değerlendirilmesi. Tarım Bilimleri Dergisi. 11: (3) 1.
• Eroglu, E., Kaya, S. ve Meral, A. 2018. Determination of the visual preferences of different habitat types. Fresenius Environmental Bulletin. 27: (7) 4889–4899.
• Döner, S. 2015. Kentsel alanlarda kullanılan su öğelerinin görsel kalite değerlendirmesi. Yüksek lisans tezi, Düzce Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Düzce, Türkiye.
• Fuante de Val, G., Atauri, A. J. ve Lucio J. V. 2006. Relationship between landscape visual attributes and spatial pattern indices: A test study in Mediterranean- climate landscapes. Landscape and Planning. 77(4): 393-407.
• Herzog, T. 1989. A cognitive analysis of preference for urban nature. Journal of Environmental Psychology. 9: (1) 27-43.
• Hızal, A., Serengil, Y. ve Özcan, M. 2008. Ekosistem tabanlı havza planlama metodolojisi ve havza çalışmalarında yapılan yanlış uygulamalar. TMMOB 2. Su Politikaları Kongresi, Ankara. Türkiye.
• Özhancı, E. ve Yılmaz, H. 2011. Rekreasyon alanlarının görsel peyzaj kalitesi yönünden değerlendirilmesi; Erzurum örneği. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 1(2): 67-76.
• Kara, F. ve Karatepe, A. 2012. Uzaktan algılama teknolojileri ile Beykoz İlçesi (1986-2011) arazi kullanımı değişim analizi. Marmara Coğrafya Dergisi. 25: 378–389.
• Kaymakoğlu Gökaşan, M. 2013. Kentsel rekreasyon alanlarında spor ve aktivite ağı: Kadıköy örneği. Yüksek lisans tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. İstanbul. Türkiye.
• Koçak, G. N. ve Eryilmaz, G. 2018. Rekreasyon araştırmaları için temel bir araştırma yapısı ve ölçek önerisi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi. 3: (2) 61–84.
• Mohamed, N., Othman, N. ve Ariffin, H. 2012. Value of nature in life: landscape visual quality assessment at rainforest trail, Penang. Procedia-Social and Behavioral Sciences. 50: 16-18.
• Özgeriş, M. ve Karahan, F. 2015. Rekreasyonel tesislerde görsel kalite değerlendirmesi üzerine bir araştırma: Tortum ve Uzundere (Erzurum) örneği. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi. 16: (1) 40–49.
• Sarı, D. ve Karaşah, B. 2015. Hatila Vadisi Milli Parkı’nda (Artvin) yer alan farklı vejetasyon tiplerinin görsel değerlendirmesi üzerine bir çalışma. Türkiye Ormancılık Dergisi. 16: (1) 65–74.
• Swank, W. T., Vose, J. Ve Elliott, K. J. 2001. Long-term hydrologic and water quality responses following commercial clearcutting of mixed hardwoods on a southern Appalachian catchment. Forest Ecology Management Journal. 143: 163–178.
• Şen, M. 2014. Türkiye’de iç göçlerin neden ve sonuç kapsamında incelenmesi. Çalışma ve Toplum Dergisi. 40: 231–256.
• Tağıl, Ş. 2006. Kazdağı Milli Parkı’nda arazi örtüsü organizasyonunu kontrol eden jeomorfometrik faktörler: Bir CBS yaklaşımı. Coğrafi Bilimler Dergisi. 4: (2) 37–47.
• Uzun, F. Ç. 2018. Kastamonu tabiat parklarının görsel kalite analizi. Yüksek lisans tezi. Kastamonu Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. Kastamonu. Türkiye.
• Zengin, M., Hizal, A., Karakaş, A., Serengil, Y., Tuğrul, D. ve Ercan, M. 2004. Planning of the renewable natural resources of the Izmit-Yuvacik watershed for water production (in terms of quality, amount and regime). İzmit. Türkiye. Çevre ve Orman Bakanlığı. Yayın No: 233: 1-102.
• Zube, E., Pitt, D. ve Evans, G. 1983. A lifespan developmental study of landscape assessment. Journal of Environmental Psychology. 3: (2) 115-128.