Dijital Alanda Potansiyel Vergi Gelirleri

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 1, 1 - 16, 22.03.2021

Deniz Turan

Öz

Uluslararası vergi rekabeti nedeniyle sermaye gelirleri üzerinde ki vergilerin azaltılması, ülkelerin vergi gelirlerinin aşılmasına yol açmıştı. Son yıllarda uluslararası arenada yaşanan dijital dönüşüm ve ortaya çıkardığı yeni iş modellerinin ülkelerin vergi gelirlerinde artış yaratacağı beklentisi oluşturmuştur. Fakat dijital ekonominin vergilendirilmesinde fiziksel varlığın önemini kaybetmesi ve ülkelerin vergi sistemlerinin dijital alanda yaşanan hızlı dönüşüme ayak uyduramamaları, ülkelerin dijital dünyada potansiyel vergi gelirlerini kavrayamamalarına ve yüksek vergi kayıpları ile karşılaşmalarına yol açmıştır. Çalışmada, dijital ekonomi kavramı ve vergilendirmede ortaya çıkardığı sorunlar incelenmiştir. Bu kapsamda, dijital alanda potansiyel vergi gelirlerinin kavranmasına yönelik ulusal ve uluslararası çalışmalar ve alınması gereken önlemler ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dijital Ekonomi, BEPS, Vergilendirme

Destekleyen Kurum

Anadolu Üniversitesi

Proje Numarası

1907E128

Teşekkür

Desteği için Anadolu Üniversitesi BAP’a teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Akkaya, E. (Yüksek Frekanslı İşlemler ve Düzenleme Yaklaşımları). Merkezin Güncesi, https://tcmbblog.org/wps/wcm/connect/blog/tr/main+menu/analizler/yuksek_frekansli_islemler#:~:text=Algoritmik%20al%C4%B1m%20%E2%80%93%20sat%C4%B1m%20i%C5%9Flemlerinin%20bir,tan%C4%B1mlan%C4%B1yor%20(BIS%2C%202016, 16.03.2018.
• Akkaya, Hüseyin ve Adnan (2019), “OECD ve Seçilmiş Bazı Ülkelerde Dijital Ekonominin Vergilendirilmesi: Türkiye İçin Çıkarımlar”, International Journal of Public Finance, Sayı: 4(2), s.166-188.
• Aktaş, H. (2011), İnternet Reklamcılığı, Tablet Kitapevi Yayınları, Konya.
• Koçak Alan, Alev, Ebru Tümer Kabadayı ve Tayfun Uzunburun (2018), “Sosyal Medya Pazarlama Faaliyetlerinin Müşteri Varlığı ve Müşteri Bağlılığına Etkisi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Sayı:14(2), s.535-556.
• Arik, Halil İbrahim. BilgiUstam. https://Www.Bilgiustam.Com/İnternet-Reklamciligi-Nedir/ 15.09.2020
• Artar, Yusuf (2020), “Dijital Ekonominin Vergilendirilmesinde Doğrudan Vergilere İlişkin Sorunlar ve OECD’nin BEPS Eylem Planı Kapsamındaki Çözüm Önerileri”, Vergi Raporu, Sayı:244, s.21-45.
• Artar, Yusuf (2019). Dijital Ekonomide Vergilendirme, Finansal Raporlama Ve Denetime İlişkin Sorunlar: Türkiye Açısından Çözüm Önerileri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, T.C. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Artar, Yusuf ve İlker Kıymetli Şen (2020), “Dijital Ekonomide Finansal Raporlamaya İlişkin Sorunlar Ve Türkiye Açısından Çözüm Öneriler”, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı:13(3), s.426-445.
• Aslan, A. (2017), “Sosyal Ağlar Ve Online (Çevrimiçi) Reklam Üzerine Bir Değerlendirme”. 1. Uluslararası İletişimde Yeni Yönelimler Konferansı, İstanbul Ticaret Üniversitesi İletişim Fakültesi, 4-5 Mayıs, İstanbul.
• Baur, Dirk, Kihoon Hong and Adrian D. Lee (2017), “Bitcoin: Medium Of Exchange Or Speculative Assets?”, Journal Of International Financial Markets Institutions And Money, Issue:54, s. 1-31.
• Carroll, Mariana, Alta Van der Merwe ve Paula Kotzé (2011). “Secure Cloud Computing Benefits, Risks And Controls”, Information Security South Africa (ISSA) Conference, 15-17 August, South Africa.
• Council of the European Union (20.11.2017). Council conclusions on 'Responding to the challenges of taxation of profits of the digital economy. Brussels. https://www.consilium.europa.eu/media/37181/council-conclusions-on-digital-taxation-nov2017.pdf 05.01.2021
• Demirhan, Habip (2020), “Dijital Hizmet Vergisinin Dünyadaki Uygulamaları Ve Türkiye İle Karşılaştırmalı Analizi”, The Journal of Social Science, Sayı: 4(7), s.73-86.
• Göl, Hakan, Erdem İlhan ve İbrahim Ot (2019). E-Ticaretin Gelişimi, Sınırların Aşılması Ve Yeni Normlar Deloitte. https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/tr/Documents/consumer-business/e-ticaretin-gelisimi-sinirlarin-asilmasi-ve-yeni-normlar.pdf 08.01.2021
• Durdu, Muhammet (2019), “Türkiye'de Sosyal Medya İşletmelerinin Vergilendirilmesi”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı:10(2), s.470-488.
• Elele, Onur (29.01.2016), 3D Yazıcılar İle Üretimin İçerdiği Vergi Riskleri, Digitalage, https://Digitalage.Com.Tr/3d-Yazicilar-İle-Uretimin-İcerdigi-Vergi-Riskleri/ 01.01.2021
• Erdem, Tahir (2017), “Yeni Dünya Düzeni, Elektronik Ticaret Ve Vergi”, Mali Çözüm Dergisi, Sayı:27:143, s.13-43.
• Ertaş, Bilal Levent (2017), "Dijital Ekonomide Yurt Dışından Alınan Hizmetler Bakımından KDV Mevzuatındaki Sorunlar”, Vergi Raporu, Sayı:219, s.131-140.
• European Comission (2017a). Tallinn Digital Summit, https://www.consilium.europa.eu/en/meetings/eu-council-presidency-meetings/2017/09/29/#:~:text=The%20aim%20of%20the%20Tallinn,in%20the% 20years %20to %20come. 05.01.2021
• European Commission. (2018). Proposal For A Council Directive On The Common System Of A Digital Services Tax On Revenues Resulting From The Provision Of Certain Digital Services. Erişim Adresi: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/ PDF/?uri=CELEX:52018PC0148&from=EN, 05.01.2021
• European Comission (2017b). European Council Conclusions. https://www.consilium.europa.eu/media/31263/19-euco-final-conclusions-en.pdf 05.01.2021
• EUROSTAT (European Community Statistical Office), (2020). Internet Advertising Of Businesses - Statistics On Usage Of Ads, https://Ec.Europa.Eu/Eurostat/Statisticsexplained 25.09. 2020
• Ernst&Young. (2019). Italy Introduces New Digital Services Tax, https://taxinsights.ey.com/archive/archive-news/italy-introducesnewdigital-services-tax.aspx, 05.01.2021
• Hermant, Bertrand (08.08.2019). Insight: France Taxes the Digital Economy, https://news.bloombergtax.com/daily-tax-report/insight-france-taxes-the-digital-economy 11.11.2020
• HM Treasury (2018). Budget 2018-Digital Services Tax, https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/752172/DST_web.pdf, 05.01.2021
• ICAEW. (2019), Digitalisation of tax: international perspectives. United Kingdom: ICAEW.
• İTO, (İstanbul Ticaret Odası) (2010), İnternet Reklamcılığı, E-Reklam. http://docs.neu.edu.tr/staff/ahmet.arnavut/internet%20reklamc%C4%B1l%C4%B1%C4%9F%C4%B1_4.pdf, 21.12.2020
• Karagöl, Burak (2015), 3D Printing: What does it offer and for whom?, ODTÜ-TEKPOL, https://stps.metu.edu.tr/en/system/files/stps_wp_1502.pdf, 01.11.2020
• KPMG (2019), France: Digital Services Tax (3%) is Enacted, https://home.kpmg/us/en/home/insights/2019/07/tnf-france-digital-services-tax-enacted.html#:~:text= The20digital%20services%20tax%20is,more%20generally%2C%20digital%20business%20models., 12.11.2021
• Maftei, Loredana (2014), “Bitcoin - Between Legal and Informal”, CES Working Papers, 6(3), 53-59.
• Manyika, James, Michael Chui, Jacques Bughin, Richard Dobbs, Peter Bisson, and Alex Marrs ( 2013). Disruptive Technologies: Advances That Will Transform Life, Business, And The Global Economy. The Mckinsey Global Institute.
• PwC. Italy’s 2019 Budget Law Introduces a Digital Service Tax, https://www.pwc.com/gx/en/tax/newsletters/tax-policybulletin/assets/pwc-italy-2019-budget-law-introduces-a-digital-service-tax. pdf, 05.01.2021
• OECD. (Organisation for Economic Co-operation and Development), (2010), Commentaries On The Articles Of The Model Tax Convention. Paris: OECD Publishing.
• OECD. (Organisation for Economic Co-operation and Development), (2015(A)), OECD Digital Economy Outlook 2015. Paris: OECD Publishing.
• OECD. (Organisation for Economic Co-operation and Development), (2015(B)), OECD/G20 Base Erosion And Profit Shifting Project Addressing The Tax Challenges Of The Digital Economy-Actıon 1: 2015 Final Report. Paris: Oecd Publishing.
• OECD. (Organisation for Economic Co-operation and Development), (2015 (C)), OECD/G20 Base Erosion And Profit Shifting, Beps Project Explanatory Statement, 2015 Final Reports. Paris: Oecd Publishing.
• OECD. (Organisation for Economic Co-operation and Development), (2018), OECD/G20 Base Erosion And Profit Shifting Project,Tax Challenges Arising From Digitalisation – Interim Report 2018. Paris: Oecd Publishing.
• OECD. (Organisation for Economic Co-operation and Development), (2019), OECD/G20 Base Erosion And Profit Shifting Project, Addressing The Tax Challenges Of The Digitalisation Of The Economy – Policy Note. Paris: Oecd Publishing.
• OECD. (Organisation for Economic Co-operation and Development), (2020), OECD/G20 Inclusive Framework On Beps: Progress Report. Paris: Oecd Publishing.
• Owens, Jeffrey (2015), “Tax Transparency And Beps”. Journal Of Tax Administration, Sayı:1:2, s.5-14.
• Mastar Özcan, Pelin (2016), “Dijital Ekonominin Vergilendirilmesinde Karşılaşılan Sorunlar: Beps 1 No.Lu Eylem Planı Kapsamında Bir Değerlendirme”, Electronic Journal Of Vocational Colleges, Sayı:6:2, s.73-82.
• Özen, Üstün ve Ahmet Sarı (2008). “İnternet Reklamcılığı: İnternet Kullanıcılarının İnternet Reklamcılığı Konusundaki Tutum Ve Davranışlar”, Bilişim Teknolojileri Dergisi, Sayı:1(3), s.15-26.
• Saint-Amans, P. (2017). Tax Challenges, Disruption And The Digital Economy. OECD.
• Sağlı, Ahmet, Türkiye'de Dijital Ekonominin Vergilendirilmesi. EY, https://www.ey.com/tr_tr/tax/turkiyede-dijital-ekonominin-vergilendirilmesi 15.07.2020
• Saraç, Özgür, (2006), Küresel Vergi Rekabeti Ve Ulusal Vergi Politikalar, Maliye Ve Hukuk Yayınları, Ankara.
• Tapscott, Don, (1996), The Digital Economy, McGraw Hill, New York.
• World Economic Forum. Digital Transformation Initiative: In Collaboration With Accenture. Http://Reports.Weforum.Org/Digitaltransformation/Wp-Content/Blogs.Dir/94/Mp/Files/Pages/Files/ Dti- Executive -Summary-20180510.Pd 28.12.2020
• Yılmaz, G. Hülya ve Arzu Akçura Değer (2020), “Dijital İktisadi Faaliyetlerde İşyeri Paradoksu Ve Vergisel Boyutu”, Verginet.Net, https://Www.Verginet.Net/Dtt/18/Dijitalıktisadifaaliyetlerdeısyeriparadoksuvevergiselboyutu.Aspx 09.12.2020