Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Beşeri Coğrafya’da “Ev”: Teorik Bir Tartışma

Yıl 2024, Cilt: 33 Sayı: 2, 197 - 217, 31.12.2024
https://doi.org/10.51800/ecd.1559270

Öz

Bu çalışmanın amacı; ev kavramını konu alan beşeri coğrafya çalışmalarında baskın ve tekrar eden fikirleri ve yaklaşımları bir araya getirerek ev coğrafyası üzerine yapılan çalışmaları teorik bir çerçevede tartışmaktır. Çalışmanın motivasyonunu oluşturan başlıca araştırma soruları şu şekilde belirlenmiştir: Beşeri coğrafyacılar ev kavramını hangi yönleriyle ele almaktadır? Beşeri coğrafyanın hangi önemli paradigmaları ev ile ilgili anlaşılır bilgiler ortaya koyabilir? Farklı disiplinlerde eve yönelik ortaya çıkan anlam karmaşasından kurtulmak için beşeri coğrafya ekseninde hangi kavramlarla ilişki kurulmalıdır? Bu çalışmada ev kavramı ile ilgili kapsam belirlemeye yönelik (scoping review) literatür taraması yapılmış ve elde edilen bilgiler doküman analizine tâbi tutulmuştur. Literatür taraması sürecinde hümanist ve feminist coğrafya paradigmalarında ev ile ilgili öne çıkan bazı kavramlar ayırt edilmiş, daha sonra bunlar makale metni içerisinde alt başlıklar halinde açıklanmıştır. Böylece evin her iki paradigmadaki değişen anlamları daha açık ve anlaşılır bir şekilde ortaya konulmuştur. Çalışmanın bulguları; hümanist coğrafya literatüründe “ev”in güçlü ve önemli bir yer türü olarak ön plana çıkarıldığını göstermiştir. Bu nedenle yer ile ilişkili olabilecek yer duygusu, yer kimliği, yer sevgisi, yer korkusu, yere bağlılık ve yer bağımlılığı gibi kavramların en güçlü anlamsal karşılıklarını “ev”in kendisinde bulduğu dikkati çekmiştir. Feminist coğrafyada ise ev konusunun genellikle kamusal alan ve özel alan karşılaştırması üzerinden ele alındığı görülmüştür. Bunun yanı sıra feminist perspektif açısından ev; yer sevgisi, yer korkusu ve statü göstergesi olarak literatürde baskın tartışma konuları arasında yer almıştır. Ev konusunun araştırılacağı sonraki akademik çalışmalarda hümanist ve feminist coğrafya dışındaki farklı coğrafya paradigmalarının evi nasıl ele aldıkları üzerinde daha fazla durulmalı ve ampirik çalışmalara da yer verilmelidir. Bu bakımdan insanların özellikle günlük yaşamlarından ve deneyimlerinden yola çıkılarak evle ilgili keşfedici etnografik çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

Kaynakça

  • Ağbaba, D. (2020). Yer bağlılığının sosyo-mekânsal farklar bakımından incelenmesi: Niğde örneği. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, Milli Mücadelenin 100.Yılı Özel Sayısı, 133-147. doi: https://doi.org/10.21733/ibad.800486
  • Ahrentzen, S. (1997). The meaning of home work places for women. In J. P. Jones, H. J. Nast, and S. M. Roberts, (Eds). Thresholds in Feminist Geography (pp. 77-92). Rowman & Littlefield,
  • Akşit, E. (2017). Ev: Feminist coğrafya, orta doğu ve namüsait kesişimler. Kebikeç: İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları Dergisi, 44, 353-362.
  • Aktaş, G. (2017). Kadın açısından kente ilişkin mekân pratikleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27, 136-149.
  • Al Jazar, A. (2022). In search of home the value of people, belongıngs, and place. Master thesis. Maastricht Academy of Architecture Zuyd University of Applied Sciences. Netherlands.
  • Allen-Wickler, Z. (2015). The influence of home: Place attachment and its role in environmental concern and behavior in the Great Lakes region. Doctoral dissertation. University of Michigan Library. USA.
  • Algın, G., & Satıcı, B. (2022). Bellek ve mekânın ilişkisinde ev olgusu üzerine bir araştırma. İstanbul Ticaret Üniversitesi Teknoloji ve Uygulamalı Bilimler Dergisi, 4(2), 14-20.
  • Anton, C. E., & Lawrence, C. (2014). Home is where the heart is: The effect of place of residence on place attachment and community participation. Journal of Environmental Psychology, 40, 451-461. doi: https://doi.org/10.1016/j.jenvp.2014.10.007
  • Arslan, H., & Ünlü, A. (2010). Afet sonrası yeniden yapılanma sürecinde yer değiştirme ve yere bağlılığın değerlendirilmesi: Düzce örneği. İTÜDERGİSİ/a, 9(1), 43-53. http://itudergi.itu.edu.tr/index.php/itudergisi_a/article/view/1037
  • Ayalp, N. (2012). Cultural identity and place identity in house environment: Traditional Turkish house interiors. Interior Architecture and Environmental Design Department, TOBB ETU University, Ankara.
  • Bachelard, G. (1964). The poetics of space. The Orion Press.
  • Belge, R. (2023). Çıkmaz sokakların oluşumu: İslam ve batı şehirlerinin mukayesesi. Mukaddime, 14(2), 199-226. doi: https://doi.org/10.19059/mukaddime.1380561
  • Bilgili, M. (2016). Coğrafya öğretiminde mekân ve yer karmaşası üzerine bir araştırma. Coğrafya Eğitimi Dergisi, 2(1), 11-19.
  • Bilgili, M. (2017). Toplumsal cinsiyet, bedenin mekânsallığı ve cinsiyetçi mekânlar. Felsefe-Yazın Dergisi, 23, 19-28.
  • Bilgili, M., & Yıldırım, S. (2024). Coğrafyada temel kavramların ilişkiselliği: Mekân, yer, peyzaj ve bölge, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 62, 283-293. doi: https://doi.org/10.30794/pausbed.1445668
  • Blunt, A., & Varley, A. (2004). Geographies of home. Cultural Geographies, 11(1), 3-6. doi: https://doi.org/10.1191/1474474004eu289xx
  • Blunt, A. & Dowling, R. (2006). Home. Routledge.
  • Bora, A. (2009). Rüyası ömrümüzün çünkü eşyaya siner. A. Alkan (Ed) içinde, Cins Cins Mekan (s.63-75), Varlık Yayınları.
  • Bourdieu, P., & Wacquant, L. J. (1992). An invitation to reflexive sociology . Cambridge Polity.https://www.academia.edu/5543729/Bourdieu_and_Wacquant_An_Invitation_to_Reflexive_Sociology_1992
  • Bowlby, S., Gregory, S., & McKie, L. (1997). Doing home: Patriarchy, caring, and space. Women’s Studies International Forum, 20(3), 343–350.
  • Brickell, K. (2012). ‘Mapping’ and ‘doing’critical geographies of home. Progress in Human Geography, 36(2), 225-244. doi: https://doi.org/10.1177/0309132511418708
  • Bunkse, E. V. (1990). Saint Exupery's geography lesson: Art and science in the creation and cultivation of landscape values. Annals of the Association of American Geographers, 80, 96-108. https://www.jstor.org/stable/2563330
  • Buttimer, A. (1980). Home reach and the sense of place. In A. Buttimer & D. Seamon, (Eds), The Human Experience of Space and Place (pp.13-39). Croom Helm.
  • Cresswell, T. (2015). Place: A short introduction (2nd Edition). John Wiley & Sons.
  • Darabaneanu, D., Maci, D., & Oprea, I. M. (2024). Influence of environmental perception on place attachment in Romanian rural areas. Sustainability, 16(3), 1106. doi: https://doi.org/10.3390/su16031106 Davis, W. D. (1905). Home geography, Journal of Geography, 4(1), 1-5. doi: https://doi.org/10.1080/00221340508985562
  • Dinç, Y. (2023). 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremleri sonrası yeniden yapılanma sürecinde yere bağlılığın değerlendirilmesi: Antakya (Hatay) örneği. Türk Coğrafya Dergisi, 83, 45-57. doi: https://doi.org/10.17211/tcd.1347063
  • Dinç, Y. (2024). Yer değiştiren yerleşmeleri hümanist coğrafya perspektifinden okumak: Bozkır filmi içerik analizi. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 53, 157-184. doi: https://doi.org/10.32003/igge.1465894
  • Domosh, M. (1998). Geography and gender: home, again?. Progress in Human Geography, 22(2), 276-282. doi: https://doi.org/10.1191/030913298676121192
  • Donohoe, J. (2011). The place of home. Environmental Philosophy, 8(1), 25-40. https://www.jstor.org/stable/26168058
  • Dovey, K. (1985). Home and homelessness. In I. Altman, & C. M. Werner (Eds), Home Environments. (pp. 33-64), Plenum Press.
  • Duncan, J. S., & Lambert, D. (2004). Landscapes of home. A Companion to Cultural Geography, 382-403. doi: https://doi.org/10.1002/9780470996515.ch25
  • Easthope, H. (2004). A place called home. Housing, Theory and Society, 21(3), 128-138.
  • Eroğlu, E. (2019). Şehirde bir aitlik olarak ev. https://www.ilbank.gov.tr/dergi/dosyalar-dergi-dergi04.pdf#dergi/37
  • Fukuda, T. (2008). Putting ‘home’in geographical contexts: A review of cultural geography studies. Japanese Journal of Human Geography, 60(5), 403-422.
  • Giuliani, M. (1991). Towards an analysis of mental representations of attachment to the home. The Journal of Architectural and Planning Research, 8(2), 133–146.
  • Gold, J. R. (2019). Behavioral geography. International Encyclopedia of Human Geography, 1, 282-293.
  • González, B. M. (2005). Topophilia and topophobia: The home as an evocative place of contradictory emotions. Space and Culture, 8(2), 193-213. doi: https://doi.org/10.1177/1206331204273984
  • Gorman-Murray, A. (2006). Gay and lesbian couples at home: Identity work in domestic space. Home Cultures, 3(2), 145–167. doi: https://doi.org/10.2752/174063106778053200
  • Göregenli, M. Karakuş, P., Özgen-Kösten, E.Y., & Umuroğlu, İ. (2014). Mahalleye bağlılık düzeyinin kent kimliği ile ilişkisi içinde incelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 29(73), 73-85. https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/1858 93/
  • Gregory, D. (2009). The dictionary of human geography. Blackwell Google Schola, 2, 577-603.
  • Gregson, N., & Lowe, M. (1995). 'Home'-making: on the spatiality of daily social reproduction in contemporary middle-class Britain. Transactions of the Institute of British Geographers, 20(2), 224-235. doi: https://doi.org/10.2307/622433
  • Heidegger, M. (1958). An ontological consideration of place in the question of being. Twayne Publishers.
  • Heidegger, M. (1971). Poetry, language, thought. Harper and Row.
  • Heidegger, M. (1973). Being and time. Oxford University Press.
  • Heinz, S., & Aubel, K. (2024). The politics of home. Coils of the Serpent: Journal for the Study of Contemporary Power.
  • Hidalgo, M.C., & Hernandez, B. (2001). Place attachment: Conceptual and empirical questions. Journal of Environmental Psychology, 21, 273-281. doi: https://doi.org/10.1006/jevp.2001.0221
  • Holt-Jensen, A. (2014). Coğrafya: Tarihi, felsefesi ve temel kavramları. (Çev. E. Bekaroğlu, Ö.F. Anlı, H. Turut & S. Tuysuz). İdil Yayıncılık.
  • hooks, b. (2015). Yearning: Race, gender and cultural politics. Routledge.
  • Ingold, T. (2021). The perception of the environment: essays on livelihood, dwelling and skill. Routledge.
  • Jacobson, K. (2009). A developed nature: A phenomenological account of the experience of home. Continental Philosophy Review, 42, 355-373. doi: https://doi.org/10.1007/s11007-009-9113-1
  • Karjalainen, P. T. (1993). House, home and the place of dwelling. Scandinavian Housing and Planning Research, 10(2), 65-74. doi: https://doi.org/10.1080/02815739308730324
  • Kaya, İ. (2014). Coğrafi düşüncenin değişimi ve paradigmalar. Y. Arı, & İ. Kaya (Eds) içinde, Coğrafya Araştırma Yöntemleri (s.19-49), Coğrafyacılar Derneği Yayınları.
  • Koçak Turhanoğlu, F.A., & Beklan Çetin, O. (2023). Toplumsal cinsiyet bağlamında evin anlamı ve ev ile kurulan ilişkinin farklılaşması. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 26(1), 40-60. https://doi.org/10.18490/sosars.1290150
  • Kuhn, T. (1962). The structure of scientific revolutions. The University of Chicago Press
  • Lawrence, R. (1985). A more humane history of homes: research method and application. In I. Altman, & C. Werner (Eds), Home Environments (pp. 113–132). Plenum Press.
  • Lawrence, R. J. (1987). What makes a house a home?. Environment and Behavior, 19(2), 154-168. Lefebvre, H. (2014). Mekânın üretimi (Çev. Işık Ergüden). Sel Yayıncılık.
  • Levac, D., Colquhoun, H., & O’Brien, K. K. (2010). Scoping studies: Advancing the methodology. Implementation Science, 5(1), 1-9. https://doi.org/10.1186/1748-5908-5-69
  • Ley, D., & Samuels, M. S. (2014). Introduction: Contexts of modern humanism in geography. In Humanistic Geography (pp. 1-17). Routledge.
  • Longhurst, R. (2012) Feminist perspectives on home. In SJ. Smith (Ed.) International Encyclopedia of Housing and Home (pp.158–162), Elsevier.
  • Mallett, S. (2004). Understanding home: A critical review of the literature. The Sociological Review, 52(1), 62-89. doi: https://doi.org/10.1111/j.1467-954X.2004.00442.x
  • Massey, D. (2001). Space, place and gender. University of Minnesota Press.
  • Mirioğlu, G. (2018). Kentlere feminist coğrafya perspektifinden bakmak. Ege Coğrafya Dergisi, 27(2), 183-194.
  • Moore, R. L., & Graefe, A. R. (1994). Attachments to recreation settings: The case of rail‐trail users. Leisure Sciences, 16(1), 17–31. doi: https://doi.org/10.1080/01490409409513214
  • Moore, J. (2000). Placing home in context. Journal Of Environmental Psychology, 20(3), 207-217. doi: https://doi.org/10.1006/jevp.2000.0178
  • Norberg-Schulz, C. (1980). Genius Loci: Towards a phenomenology of architecture. Rizzoli.
  • Oberhauser, A. (1997). The home as `field': households and homework in rural Appalachia. In J. P. Jones, H. J. Nast, & S. M. Roberts (Eds), Thresholds in Feminist Geography (pp. 165-182) Rowman & Littlefield.
  • Okur, M. (2022). Kültürel coğrafya perspektifinden mekânın eleştirisi. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 45, 134-147. doi: http://dx.doi.org/10.32003/igge.1041260
  • Özgen, N. (2010). Bilim olarak coğrafya ve evrimsel paradigmaları. Ege Coğrafya Dergisi, 19(2), 1-26. Özgüç, N., & Tümertekin, E. (2012). Coğrafya geçmiş, kavramlar, coğrafyacılar. Çantay Kitabevi.
  • Özgür, E. M. (2021). Türk beşeri coğrafyasında ihmal edilmiş bir paradigma: Hümanist coğrafya. Ege Coğrafya Dergisi, 30(1), 205-224. doi: https://doi.org/10.51800/ecd.892187
  • Qian, L., Zheng, C. Lai, Q., & Guo, J. (2021). A county town in ruins: memories, emotions, and sense of place in post earthquake Beichuan, China. Sustainability, 13(20), 11258. doi: https://doi.org/10.3390/su132011258
  • Qazimi, S. (2014). Sense of place and place identity. European Journal of Social Science Education and Research, 1(1), 306-310.
  • Perkins, H. C., Thorns, D. C., & Winstanley, A. (2008). House and home: Methodology and methods for exploring meaning and structure. In Qualitative Housing Analysis: An International Perspective (pp. 35-60). Emerald Group Publishing Limited.
  • Porteous, J. D. (1976). Home: The territorial core. Geographical Review, 66(4), 383.
  • Proshansky, H. M. Fabian, A. K. & Kaminoff, R. (1983). Place-identity: Physical world socialization of the self. Journal of Environmental Psychology, 3(1), 57–83. doi: https://doi.org/10.2307/213649
  • Ralph, D., & Staeheli, L. A. (2011). Home and migration: Mobilities, belongings and identities. Geography Compass, 5(7), 517-530. doi: https://doi.org/10.1111/j.1749-8198.2011.00434.x
  • Relph, E. (1976). Place and placelessness. SAGE Publications.
  • Rich, A. (1980). Compulsory heterosexuality and lesbian existence. Signs: Journal of Women in Culture and Society, 5(4), 631–660. 10.1086/493756
  • Rosenbaum, M. S. (2006). Exploring the social supportive role of third places in consumers’ lives. Journal of Service Research, 9(1). doi: https://doi.org/10.1177/1094670506289530
  • Rothwell, D. C. (1969). Cognitive mapping of the home environment. Doctorate thesis. The University of British Columbia.
  • Rykwert, J. (1991). House and home. Social Research, 58(1), 51-62. https://www.jstor.org/stable/40970630 Safa, P. (2024). Dokuzuncu hariciye koğuşu. Ötüken Neşriyat.
  • Samanani, F. & J. Lenhard (2019). House and home. In F. Stein, S. Lazar, M. Candea, H. Diemberger, J. Robbins, A. Sanchez & R. Stasch (Eds), The Cambridge Encyclopedia of Anthropology doi: http://doi.org/10.29164/19 Saunders, P., & Williams, P. (1988). The constitution of the home: towards a research agenda. Housing Studies, 3(2), 81-93. doi: https://doi.org/10.1080/02673038808720618
  • Seamon, D., & Lundberg, A. (2017). Humanistic geography. International Encyclopedia of Geography: People, the Earth, Environment and Technology, 6(1), 1-11.
  • Sixsmith, J. (1986). The meaning of home: An exploratory study of environmental experience. Journal Of Environmental Psychology, 6(4), 281-298. doi: https://doi.org/10.1016/S0272-4944(86)80002-0
  • Somerville, P. (1989). Home sweet home: A critical comment on Saunders and Williams. Housing Studies, 4(2), 113–118. doi: https://doi.org/10.1080/02673038908720649
  • Spain, D. (1993). Gendered spaces and women's status. Sociological Theory, 11(2), 137-151. http://www.jstor.org/stable/202139?origin=JSTOR-pdf
  • Staszak, J.-F. (2001). L’espace domestique: pour une géographie de l’intérieur. Annales de Géographie 620, 339–63.
  • Stokol, D., & Shumaker, S. A. (1981). People in places: A transactional view of settings. In J. H. Harvey (Ed). Cognition Social Behaviour And The Environment (pp.441-488), Lawrence Erlbaum Assoc.
  • Südaş, İ. (2019). Şehirden kopuş mu? Değişen İzmir’de köylere göç. Ege Üniversitesi Yayınları.
  • Takahashi, L. M. (1996). A decade of understanding homelessness in the USA: from characterization to representation. Progress in Human Geography, 20(3), 291–310. doi: https://doi.org/10.1177/030913259602000301
  • Terkenli, T. S. (1995). Home as a region. Geographical Review, 85(3), 324-334. doi: https://doi.org/10.2307/215276
  • Toker, A. (2022). Bir araştırma metodolojisi olarak sistematik literatür incelemesi: Meta-sentez yöntemi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22, 313-340.
  • Tuan, Y-F. (1977). Space and place: The perspective of experience (8th Edition). University of Minnesota Press.
  • Tuan, Y. F. (1991). A view of geography. Geographical Review, 81(1), 99-107. doi: https://doi.org/10.2307/215179
  • Tuncer, S. (2012). Beşeri coğrafyaya feminist itirazlar. Fe Dergi. 4(1), 79-90.
  • Tuncer Gürkaş, E., & Barkul, Ö. (2012). Yer üzerine kavramsal bir okuma denemesi. Sigma, 4, 1-11.
  • Turut, H., & Özgür, E.M. (2018). Bir kente göçün hikâyesi: Süreçler, bütünleşme ve aidiyet. Coğrafi Bilimler Dergisi, 16(1), 153-180. doi: https://doi.org/10.1501/Cogbil_0000000196
  • Tümertekin, E., & Özgüç, N. (2020). Beşeri coğrafya insan, kültür, mekân. Çantay Kitabevi. Türk Dil Kurumu (2024). “Ev”. https://sozluk.gov.tr/
  • Uğur, A., & Aliağaoğlu, A. (2018). Şehir coğrafyası. Nobel Yayıncılık.
  • Usta, G. (2020). Mekân ve yer kavramlarının anlamsal açıdan irdelenmesi. Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 10(1), 25-30.
  • Usun, Ç.F., & Dinç, Y. (2023). Kırsal endüstri mirası ögelerinin sergilendiği Oleatrium zeytin ve zeytinyağı tarihi müzesine yönelik ziyaretçi yorumlarının içerik analizi. F. Baykal, & A. Karadağ (Eds) içinde, Disiplinlerarası Yaklaşımlarla Kırsal Endüstri Mirası (s. 499-512). Ege Üniversitesi Yayınları.
  • Uysal, A. Güngör, Ş. & Meydan, A. (2017). Üniversite öğrencileri ve ikametgâh ilişkisi/Bir mekânın eve dönüştürülmesi: Nevşehir örneği. Doğu Coğrafya Dergisi, 22(38), 15-38. doi: https://doi.org/10.17295/ataunidcd.316850
  • Uysal, A., & Güngör, Ş. (2019). İnsan merkezli bir yaklaşım olarak hümanist coğrafyada fenomonolojinin yeri. I. İstanbul Uluslararası Coğrafya Kongresi Bildiri Kitabı, içinde (s. 61-67). 20-22 Haziran, İstanbul.
  • Valentine, G. (1989). The geography of women’s fear. Area, 21(4), 385–90. https://www.jstor.org/stable/20000063
  • Varnacı Uzun, F. (2024). Antakya'ya yönelik yer duygusu: Şubat 2023 depremleri sonrası gitmek mi zor kalmak mı?. Ege Coğrafya Dergisi, 33(1), 1-30. doi: https://doi.org/10.51800/ecd.1455130
  • Vorkinn, M., & Riese, H. (2014). Environmental concern in a local context: The significance of place attachment. Environment and Behavior, 33(2), 249-63. doi: https://doi.org/10.1177/00139160121972972
  • Wilhoit-Larson, E. (2021). Creating home at work: Humanistic geography and placemaking in organizations. Culture and Organization, 27(6), 437-455. doi: https://doi.org/10.1080/14759551.2020.1861453
  • Yalçın, M. (2024). Coğrafyaya erkeklik kavramının yerleşmesi ve hegemonik erkekliğe yaklaşımlar, Coğrafi Bilimler Dergisi, 22(2). doi: https://doi.org/10.33688/aucbd.1446520
  • Yavan, N., & Kurtar Anlı, C. (2023). Tüketim mekanları ve üçüncü yerlerin analizinde yeni bir kavram ve çerçeve önerisi: Mekanyer. Türk Coğrafya Dergisi, 84, 7-26. doi: https://doi.org/10.17211/tcd.1308233
  • Yıldırım, S., & Bilgili, M. (2024). Yer üzerine: Felsefi hermönetik bir yaklaşım. Liberal Düşünce Dergisi, 114, 119-138. doi: https://doi.org/10.36484/liberal.1402268
  • Young, I. M. (2005). House and home: Feminist variations on a theme. In Motherhood and Space: Configurations of the Maternal Through Politics, Home, And The Body (pp. 115-147). Palgrave Macmillan, US.
  • Zhao, C. (2020). “Nomadland”. https://www.imdb.com/title/tt9770150/?ref_=vp_close

“Home” in Human Geography: A Theoretical Discussion

Yıl 2024, Cilt: 33 Sayı: 2, 197 - 217, 31.12.2024
https://doi.org/10.51800/ecd.1559270

Öz

The aim of this study is to discuss the studies on home geography within a theoretical framework by bringing together the dominant and recurring ideas and approaches in human geography studies on the concept of home. The main research questions that motivated the study were determined as follows: In what aspects do human geographers address the concept of home? What important paradigms of human geography can provide insightful knowledge about home? What concepts should be associated with in human geography to avoid the confusion of meaning that arises regarding home in different disciplines? This study is based on scoping review, as one of the literature search methods, on the concept of home and the data was subjected to document analysis. As a result of the literature review process, some prominent concepts related to home in humanist and feminist geographical paradigms were distinguished, and they were then explained. Thus, the changing meanings of the home in both paradigms were revealed in a clearer and more understandable way. The findings of the study showed that “home” is highlighted as a strong and important place type in humanist geography literature. For this reason, it has been noted that place-related concepts such as sense of place, place identity, love of place, fear of place, place attachment and place dependence find their strongest semantic equivalents in the "home" itself. Feminist geographical research on the other hand, generally addressed a comparison of public and private spheres. In addition, from a feminist perspective, home has been among the dominant discussion topics in the literature as a symbol of love of place, fear of place, and status. In future academic studies investigating the issue of home, more emphasis should be placed on how different geography paradigms other than humanist and feminist geography address home, and empirical studies should also be included. In this respect, there is a need for exploratory ethnographic studies on home, especially based on people's daily lives and experiences.

Kaynakça

  • Ağbaba, D. (2020). Yer bağlılığının sosyo-mekânsal farklar bakımından incelenmesi: Niğde örneği. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, Milli Mücadelenin 100.Yılı Özel Sayısı, 133-147. doi: https://doi.org/10.21733/ibad.800486
  • Ahrentzen, S. (1997). The meaning of home work places for women. In J. P. Jones, H. J. Nast, and S. M. Roberts, (Eds). Thresholds in Feminist Geography (pp. 77-92). Rowman & Littlefield,
  • Akşit, E. (2017). Ev: Feminist coğrafya, orta doğu ve namüsait kesişimler. Kebikeç: İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları Dergisi, 44, 353-362.
  • Aktaş, G. (2017). Kadın açısından kente ilişkin mekân pratikleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27, 136-149.
  • Al Jazar, A. (2022). In search of home the value of people, belongıngs, and place. Master thesis. Maastricht Academy of Architecture Zuyd University of Applied Sciences. Netherlands.
  • Allen-Wickler, Z. (2015). The influence of home: Place attachment and its role in environmental concern and behavior in the Great Lakes region. Doctoral dissertation. University of Michigan Library. USA.
  • Algın, G., & Satıcı, B. (2022). Bellek ve mekânın ilişkisinde ev olgusu üzerine bir araştırma. İstanbul Ticaret Üniversitesi Teknoloji ve Uygulamalı Bilimler Dergisi, 4(2), 14-20.
  • Anton, C. E., & Lawrence, C. (2014). Home is where the heart is: The effect of place of residence on place attachment and community participation. Journal of Environmental Psychology, 40, 451-461. doi: https://doi.org/10.1016/j.jenvp.2014.10.007
  • Arslan, H., & Ünlü, A. (2010). Afet sonrası yeniden yapılanma sürecinde yer değiştirme ve yere bağlılığın değerlendirilmesi: Düzce örneği. İTÜDERGİSİ/a, 9(1), 43-53. http://itudergi.itu.edu.tr/index.php/itudergisi_a/article/view/1037
  • Ayalp, N. (2012). Cultural identity and place identity in house environment: Traditional Turkish house interiors. Interior Architecture and Environmental Design Department, TOBB ETU University, Ankara.
  • Bachelard, G. (1964). The poetics of space. The Orion Press.
  • Belge, R. (2023). Çıkmaz sokakların oluşumu: İslam ve batı şehirlerinin mukayesesi. Mukaddime, 14(2), 199-226. doi: https://doi.org/10.19059/mukaddime.1380561
  • Bilgili, M. (2016). Coğrafya öğretiminde mekân ve yer karmaşası üzerine bir araştırma. Coğrafya Eğitimi Dergisi, 2(1), 11-19.
  • Bilgili, M. (2017). Toplumsal cinsiyet, bedenin mekânsallığı ve cinsiyetçi mekânlar. Felsefe-Yazın Dergisi, 23, 19-28.
  • Bilgili, M., & Yıldırım, S. (2024). Coğrafyada temel kavramların ilişkiselliği: Mekân, yer, peyzaj ve bölge, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 62, 283-293. doi: https://doi.org/10.30794/pausbed.1445668
  • Blunt, A., & Varley, A. (2004). Geographies of home. Cultural Geographies, 11(1), 3-6. doi: https://doi.org/10.1191/1474474004eu289xx
  • Blunt, A. & Dowling, R. (2006). Home. Routledge.
  • Bora, A. (2009). Rüyası ömrümüzün çünkü eşyaya siner. A. Alkan (Ed) içinde, Cins Cins Mekan (s.63-75), Varlık Yayınları.
  • Bourdieu, P., & Wacquant, L. J. (1992). An invitation to reflexive sociology . Cambridge Polity.https://www.academia.edu/5543729/Bourdieu_and_Wacquant_An_Invitation_to_Reflexive_Sociology_1992
  • Bowlby, S., Gregory, S., & McKie, L. (1997). Doing home: Patriarchy, caring, and space. Women’s Studies International Forum, 20(3), 343–350.
  • Brickell, K. (2012). ‘Mapping’ and ‘doing’critical geographies of home. Progress in Human Geography, 36(2), 225-244. doi: https://doi.org/10.1177/0309132511418708
  • Bunkse, E. V. (1990). Saint Exupery's geography lesson: Art and science in the creation and cultivation of landscape values. Annals of the Association of American Geographers, 80, 96-108. https://www.jstor.org/stable/2563330
  • Buttimer, A. (1980). Home reach and the sense of place. In A. Buttimer & D. Seamon, (Eds), The Human Experience of Space and Place (pp.13-39). Croom Helm.
  • Cresswell, T. (2015). Place: A short introduction (2nd Edition). John Wiley & Sons.
  • Darabaneanu, D., Maci, D., & Oprea, I. M. (2024). Influence of environmental perception on place attachment in Romanian rural areas. Sustainability, 16(3), 1106. doi: https://doi.org/10.3390/su16031106 Davis, W. D. (1905). Home geography, Journal of Geography, 4(1), 1-5. doi: https://doi.org/10.1080/00221340508985562
  • Dinç, Y. (2023). 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremleri sonrası yeniden yapılanma sürecinde yere bağlılığın değerlendirilmesi: Antakya (Hatay) örneği. Türk Coğrafya Dergisi, 83, 45-57. doi: https://doi.org/10.17211/tcd.1347063
  • Dinç, Y. (2024). Yer değiştiren yerleşmeleri hümanist coğrafya perspektifinden okumak: Bozkır filmi içerik analizi. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 53, 157-184. doi: https://doi.org/10.32003/igge.1465894
  • Domosh, M. (1998). Geography and gender: home, again?. Progress in Human Geography, 22(2), 276-282. doi: https://doi.org/10.1191/030913298676121192
  • Donohoe, J. (2011). The place of home. Environmental Philosophy, 8(1), 25-40. https://www.jstor.org/stable/26168058
  • Dovey, K. (1985). Home and homelessness. In I. Altman, & C. M. Werner (Eds), Home Environments. (pp. 33-64), Plenum Press.
  • Duncan, J. S., & Lambert, D. (2004). Landscapes of home. A Companion to Cultural Geography, 382-403. doi: https://doi.org/10.1002/9780470996515.ch25
  • Easthope, H. (2004). A place called home. Housing, Theory and Society, 21(3), 128-138.
  • Eroğlu, E. (2019). Şehirde bir aitlik olarak ev. https://www.ilbank.gov.tr/dergi/dosyalar-dergi-dergi04.pdf#dergi/37
  • Fukuda, T. (2008). Putting ‘home’in geographical contexts: A review of cultural geography studies. Japanese Journal of Human Geography, 60(5), 403-422.
  • Giuliani, M. (1991). Towards an analysis of mental representations of attachment to the home. The Journal of Architectural and Planning Research, 8(2), 133–146.
  • Gold, J. R. (2019). Behavioral geography. International Encyclopedia of Human Geography, 1, 282-293.
  • González, B. M. (2005). Topophilia and topophobia: The home as an evocative place of contradictory emotions. Space and Culture, 8(2), 193-213. doi: https://doi.org/10.1177/1206331204273984
  • Gorman-Murray, A. (2006). Gay and lesbian couples at home: Identity work in domestic space. Home Cultures, 3(2), 145–167. doi: https://doi.org/10.2752/174063106778053200
  • Göregenli, M. Karakuş, P., Özgen-Kösten, E.Y., & Umuroğlu, İ. (2014). Mahalleye bağlılık düzeyinin kent kimliği ile ilişkisi içinde incelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 29(73), 73-85. https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/1858 93/
  • Gregory, D. (2009). The dictionary of human geography. Blackwell Google Schola, 2, 577-603.
  • Gregson, N., & Lowe, M. (1995). 'Home'-making: on the spatiality of daily social reproduction in contemporary middle-class Britain. Transactions of the Institute of British Geographers, 20(2), 224-235. doi: https://doi.org/10.2307/622433
  • Heidegger, M. (1958). An ontological consideration of place in the question of being. Twayne Publishers.
  • Heidegger, M. (1971). Poetry, language, thought. Harper and Row.
  • Heidegger, M. (1973). Being and time. Oxford University Press.
  • Heinz, S., & Aubel, K. (2024). The politics of home. Coils of the Serpent: Journal for the Study of Contemporary Power.
  • Hidalgo, M.C., & Hernandez, B. (2001). Place attachment: Conceptual and empirical questions. Journal of Environmental Psychology, 21, 273-281. doi: https://doi.org/10.1006/jevp.2001.0221
  • Holt-Jensen, A. (2014). Coğrafya: Tarihi, felsefesi ve temel kavramları. (Çev. E. Bekaroğlu, Ö.F. Anlı, H. Turut & S. Tuysuz). İdil Yayıncılık.
  • hooks, b. (2015). Yearning: Race, gender and cultural politics. Routledge.
  • Ingold, T. (2021). The perception of the environment: essays on livelihood, dwelling and skill. Routledge.
  • Jacobson, K. (2009). A developed nature: A phenomenological account of the experience of home. Continental Philosophy Review, 42, 355-373. doi: https://doi.org/10.1007/s11007-009-9113-1
  • Karjalainen, P. T. (1993). House, home and the place of dwelling. Scandinavian Housing and Planning Research, 10(2), 65-74. doi: https://doi.org/10.1080/02815739308730324
  • Kaya, İ. (2014). Coğrafi düşüncenin değişimi ve paradigmalar. Y. Arı, & İ. Kaya (Eds) içinde, Coğrafya Araştırma Yöntemleri (s.19-49), Coğrafyacılar Derneği Yayınları.
  • Koçak Turhanoğlu, F.A., & Beklan Çetin, O. (2023). Toplumsal cinsiyet bağlamında evin anlamı ve ev ile kurulan ilişkinin farklılaşması. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 26(1), 40-60. https://doi.org/10.18490/sosars.1290150
  • Kuhn, T. (1962). The structure of scientific revolutions. The University of Chicago Press
  • Lawrence, R. (1985). A more humane history of homes: research method and application. In I. Altman, & C. Werner (Eds), Home Environments (pp. 113–132). Plenum Press.
  • Lawrence, R. J. (1987). What makes a house a home?. Environment and Behavior, 19(2), 154-168. Lefebvre, H. (2014). Mekânın üretimi (Çev. Işık Ergüden). Sel Yayıncılık.
  • Levac, D., Colquhoun, H., & O’Brien, K. K. (2010). Scoping studies: Advancing the methodology. Implementation Science, 5(1), 1-9. https://doi.org/10.1186/1748-5908-5-69
  • Ley, D., & Samuels, M. S. (2014). Introduction: Contexts of modern humanism in geography. In Humanistic Geography (pp. 1-17). Routledge.
  • Longhurst, R. (2012) Feminist perspectives on home. In SJ. Smith (Ed.) International Encyclopedia of Housing and Home (pp.158–162), Elsevier.
  • Mallett, S. (2004). Understanding home: A critical review of the literature. The Sociological Review, 52(1), 62-89. doi: https://doi.org/10.1111/j.1467-954X.2004.00442.x
  • Massey, D. (2001). Space, place and gender. University of Minnesota Press.
  • Mirioğlu, G. (2018). Kentlere feminist coğrafya perspektifinden bakmak. Ege Coğrafya Dergisi, 27(2), 183-194.
  • Moore, R. L., & Graefe, A. R. (1994). Attachments to recreation settings: The case of rail‐trail users. Leisure Sciences, 16(1), 17–31. doi: https://doi.org/10.1080/01490409409513214
  • Moore, J. (2000). Placing home in context. Journal Of Environmental Psychology, 20(3), 207-217. doi: https://doi.org/10.1006/jevp.2000.0178
  • Norberg-Schulz, C. (1980). Genius Loci: Towards a phenomenology of architecture. Rizzoli.
  • Oberhauser, A. (1997). The home as `field': households and homework in rural Appalachia. In J. P. Jones, H. J. Nast, & S. M. Roberts (Eds), Thresholds in Feminist Geography (pp. 165-182) Rowman & Littlefield.
  • Okur, M. (2022). Kültürel coğrafya perspektifinden mekânın eleştirisi. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 45, 134-147. doi: http://dx.doi.org/10.32003/igge.1041260
  • Özgen, N. (2010). Bilim olarak coğrafya ve evrimsel paradigmaları. Ege Coğrafya Dergisi, 19(2), 1-26. Özgüç, N., & Tümertekin, E. (2012). Coğrafya geçmiş, kavramlar, coğrafyacılar. Çantay Kitabevi.
  • Özgür, E. M. (2021). Türk beşeri coğrafyasında ihmal edilmiş bir paradigma: Hümanist coğrafya. Ege Coğrafya Dergisi, 30(1), 205-224. doi: https://doi.org/10.51800/ecd.892187
  • Qian, L., Zheng, C. Lai, Q., & Guo, J. (2021). A county town in ruins: memories, emotions, and sense of place in post earthquake Beichuan, China. Sustainability, 13(20), 11258. doi: https://doi.org/10.3390/su132011258
  • Qazimi, S. (2014). Sense of place and place identity. European Journal of Social Science Education and Research, 1(1), 306-310.
  • Perkins, H. C., Thorns, D. C., & Winstanley, A. (2008). House and home: Methodology and methods for exploring meaning and structure. In Qualitative Housing Analysis: An International Perspective (pp. 35-60). Emerald Group Publishing Limited.
  • Porteous, J. D. (1976). Home: The territorial core. Geographical Review, 66(4), 383.
  • Proshansky, H. M. Fabian, A. K. & Kaminoff, R. (1983). Place-identity: Physical world socialization of the self. Journal of Environmental Psychology, 3(1), 57–83. doi: https://doi.org/10.2307/213649
  • Ralph, D., & Staeheli, L. A. (2011). Home and migration: Mobilities, belongings and identities. Geography Compass, 5(7), 517-530. doi: https://doi.org/10.1111/j.1749-8198.2011.00434.x
  • Relph, E. (1976). Place and placelessness. SAGE Publications.
  • Rich, A. (1980). Compulsory heterosexuality and lesbian existence. Signs: Journal of Women in Culture and Society, 5(4), 631–660. 10.1086/493756
  • Rosenbaum, M. S. (2006). Exploring the social supportive role of third places in consumers’ lives. Journal of Service Research, 9(1). doi: https://doi.org/10.1177/1094670506289530
  • Rothwell, D. C. (1969). Cognitive mapping of the home environment. Doctorate thesis. The University of British Columbia.
  • Rykwert, J. (1991). House and home. Social Research, 58(1), 51-62. https://www.jstor.org/stable/40970630 Safa, P. (2024). Dokuzuncu hariciye koğuşu. Ötüken Neşriyat.
  • Samanani, F. & J. Lenhard (2019). House and home. In F. Stein, S. Lazar, M. Candea, H. Diemberger, J. Robbins, A. Sanchez & R. Stasch (Eds), The Cambridge Encyclopedia of Anthropology doi: http://doi.org/10.29164/19 Saunders, P., & Williams, P. (1988). The constitution of the home: towards a research agenda. Housing Studies, 3(2), 81-93. doi: https://doi.org/10.1080/02673038808720618
  • Seamon, D., & Lundberg, A. (2017). Humanistic geography. International Encyclopedia of Geography: People, the Earth, Environment and Technology, 6(1), 1-11.
  • Sixsmith, J. (1986). The meaning of home: An exploratory study of environmental experience. Journal Of Environmental Psychology, 6(4), 281-298. doi: https://doi.org/10.1016/S0272-4944(86)80002-0
  • Somerville, P. (1989). Home sweet home: A critical comment on Saunders and Williams. Housing Studies, 4(2), 113–118. doi: https://doi.org/10.1080/02673038908720649
  • Spain, D. (1993). Gendered spaces and women's status. Sociological Theory, 11(2), 137-151. http://www.jstor.org/stable/202139?origin=JSTOR-pdf
  • Staszak, J.-F. (2001). L’espace domestique: pour une géographie de l’intérieur. Annales de Géographie 620, 339–63.
  • Stokol, D., & Shumaker, S. A. (1981). People in places: A transactional view of settings. In J. H. Harvey (Ed). Cognition Social Behaviour And The Environment (pp.441-488), Lawrence Erlbaum Assoc.
  • Südaş, İ. (2019). Şehirden kopuş mu? Değişen İzmir’de köylere göç. Ege Üniversitesi Yayınları.
  • Takahashi, L. M. (1996). A decade of understanding homelessness in the USA: from characterization to representation. Progress in Human Geography, 20(3), 291–310. doi: https://doi.org/10.1177/030913259602000301
  • Terkenli, T. S. (1995). Home as a region. Geographical Review, 85(3), 324-334. doi: https://doi.org/10.2307/215276
  • Toker, A. (2022). Bir araştırma metodolojisi olarak sistematik literatür incelemesi: Meta-sentez yöntemi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22, 313-340.
  • Tuan, Y-F. (1977). Space and place: The perspective of experience (8th Edition). University of Minnesota Press.
  • Tuan, Y. F. (1991). A view of geography. Geographical Review, 81(1), 99-107. doi: https://doi.org/10.2307/215179
  • Tuncer, S. (2012). Beşeri coğrafyaya feminist itirazlar. Fe Dergi. 4(1), 79-90.
  • Tuncer Gürkaş, E., & Barkul, Ö. (2012). Yer üzerine kavramsal bir okuma denemesi. Sigma, 4, 1-11.
  • Turut, H., & Özgür, E.M. (2018). Bir kente göçün hikâyesi: Süreçler, bütünleşme ve aidiyet. Coğrafi Bilimler Dergisi, 16(1), 153-180. doi: https://doi.org/10.1501/Cogbil_0000000196
  • Tümertekin, E., & Özgüç, N. (2020). Beşeri coğrafya insan, kültür, mekân. Çantay Kitabevi. Türk Dil Kurumu (2024). “Ev”. https://sozluk.gov.tr/
  • Uğur, A., & Aliağaoğlu, A. (2018). Şehir coğrafyası. Nobel Yayıncılık.
  • Usta, G. (2020). Mekân ve yer kavramlarının anlamsal açıdan irdelenmesi. Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 10(1), 25-30.
  • Usun, Ç.F., & Dinç, Y. (2023). Kırsal endüstri mirası ögelerinin sergilendiği Oleatrium zeytin ve zeytinyağı tarihi müzesine yönelik ziyaretçi yorumlarının içerik analizi. F. Baykal, & A. Karadağ (Eds) içinde, Disiplinlerarası Yaklaşımlarla Kırsal Endüstri Mirası (s. 499-512). Ege Üniversitesi Yayınları.
  • Uysal, A. Güngör, Ş. & Meydan, A. (2017). Üniversite öğrencileri ve ikametgâh ilişkisi/Bir mekânın eve dönüştürülmesi: Nevşehir örneği. Doğu Coğrafya Dergisi, 22(38), 15-38. doi: https://doi.org/10.17295/ataunidcd.316850
  • Uysal, A., & Güngör, Ş. (2019). İnsan merkezli bir yaklaşım olarak hümanist coğrafyada fenomonolojinin yeri. I. İstanbul Uluslararası Coğrafya Kongresi Bildiri Kitabı, içinde (s. 61-67). 20-22 Haziran, İstanbul.
  • Valentine, G. (1989). The geography of women’s fear. Area, 21(4), 385–90. https://www.jstor.org/stable/20000063
  • Varnacı Uzun, F. (2024). Antakya'ya yönelik yer duygusu: Şubat 2023 depremleri sonrası gitmek mi zor kalmak mı?. Ege Coğrafya Dergisi, 33(1), 1-30. doi: https://doi.org/10.51800/ecd.1455130
  • Vorkinn, M., & Riese, H. (2014). Environmental concern in a local context: The significance of place attachment. Environment and Behavior, 33(2), 249-63. doi: https://doi.org/10.1177/00139160121972972
  • Wilhoit-Larson, E. (2021). Creating home at work: Humanistic geography and placemaking in organizations. Culture and Organization, 27(6), 437-455. doi: https://doi.org/10.1080/14759551.2020.1861453
  • Yalçın, M. (2024). Coğrafyaya erkeklik kavramının yerleşmesi ve hegemonik erkekliğe yaklaşımlar, Coğrafi Bilimler Dergisi, 22(2). doi: https://doi.org/10.33688/aucbd.1446520
  • Yavan, N., & Kurtar Anlı, C. (2023). Tüketim mekanları ve üçüncü yerlerin analizinde yeni bir kavram ve çerçeve önerisi: Mekanyer. Türk Coğrafya Dergisi, 84, 7-26. doi: https://doi.org/10.17211/tcd.1308233
  • Yıldırım, S., & Bilgili, M. (2024). Yer üzerine: Felsefi hermönetik bir yaklaşım. Liberal Düşünce Dergisi, 114, 119-138. doi: https://doi.org/10.36484/liberal.1402268
  • Young, I. M. (2005). House and home: Feminist variations on a theme. In Motherhood and Space: Configurations of the Maternal Through Politics, Home, And The Body (pp. 115-147). Palgrave Macmillan, US.
  • Zhao, C. (2020). “Nomadland”. https://www.imdb.com/title/tt9770150/?ref_=vp_close
Toplam 111 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Beşeri Coğrafya (Diğer)
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Yücel Dinç 0000-0002-0492-4724

Erken Görünüm Tarihi 30 Aralık 2024
Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2024
Gönderilme Tarihi 1 Ekim 2024
Kabul Tarihi 3 Aralık 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 33 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Dinç, Y. (2024). Beşeri Coğrafya’da “Ev”: Teorik Bir Tartışma. Ege Coğrafya Dergisi, 33(2), 197-217. https://doi.org/10.51800/ecd.1559270