Gelişen teknoloji ile sağlık, nükleer santraller, medikal onkoloji, sanayi ve teknoloji, kontak lensler gibi birçok alanda iyonlaştırıcı radyasyonun kullanımı ve bununla birlikte canlıların radyasyona maruz kalma ihtimalleri artmaktadır. Radyasyonun zararlı etkilerinden korunmanın temel unsurlarından bir tanesi zırhlamadır. Bu çalışmada seçilen 14 Ni tabanlı süperalaşımın (Nimonic 901, Alloy 10, Hastelloy X, Haynes 242, Incoloy 801, Inconel 706, Nasair 100, PWA 1480, X4, Nominal, H282-B, H282-C, 247, MCrAlYHf) gama ve X-ışını radyasyonu zırhlama yetkinlikleri incelenmiş birbirleriyle karşılaştırılmıştır. Bunun için WinXCOM programı kullanılarak γ ve X- ışını zırhlamada önemli parametreler olan kütle soğurma katsayısı (μρ), yarı kalınlık değeri (HVL), etkin atom numarası (Zeff), elektron yoğunluğu (Nel) 1 keV- 100 GeV enerji aralığında üzerinde çalışılan süperalaşımlar için hesaplanmıştır. Ayrıca foton build-up faktörü zırhlama ve radyasyon doz hesaplamalarında önemli bir parametredir. Bu sebeple süperalaşımların maruz kalma buildup faktörleri (EBF) farklı nüfuz etme derinlikleri için (1-40 mfp) 0,015–15 MeV enerji aralığında elde edildi. Sonuç olarak seçilen numuneler arasından nikel tabanlı X4 ve PWA 1480 süperalaşımları en büyük μρ ve Zeff değerlerine sahipken, en küçük HVL ve EBF değerine sahiptir. Bu durumda tüm enerji bölgeleri dikkate alındığında hesaplanan parametrelerin tamamının numunelerin kimyasal kompozisyonuna bağlı olduğu ve X4 ve PWA1480 süperalaşımlarının Ni tabanlı süperalaşımlar içinde en üstün radyasyon soğurma kabiliyetine sahip olduğu ve hâlihazırda kullanılan birçok zırh malzemesinden üstün radyasyon soğurma kabiliyetinin olduğu söylenebilir.
With the developing technology, the use of ionizing radiation in many areas such as health, nuclear power plants, medical oncology, industry and technology, contact lenses, and with this, the possibility of exposure to radiation for living creatures increases. One of the basic facts of protection from the harmful effects of radiation is shielding. In this study, gamma and X-ray radiation shielding capabilities of the selected 14 Ni-based superalloys (Nimonic 901, Alloy 10, Hastelloy X, Haynes 242, Incoloy 801, Inconel 706, Nasair 100, PWA 1480, X4, Nominal, H282-B, H282-C, 247, MCrAlYHf) were examined and compared with each other. WinXCOM program is used for this. For this, the mass attenuation coefficient (μρ), half-value thickness layer (HVL), effective atomic number (Zeff), and electron density (Nel) which are important parameters in shielding γ and X- rays, were calculated for the alloys studied in the energy range between 1 keV and 100 GeV In addition, photon build-up factor is an important parameter in shielding and radiation dose calculations. For this reason, the exposure buildup factors (EBF) of Ni-based superalloys were obtained in the energy range of 0.015–15 MeV for different penetration depths (1-40 mfp). As a result, among the selected samples, nickel-based X4 and PWA 1480 superalloys have the largest μρ and Zeff, values, while the smallest HVL and EBF values. In this case, considering all energy regions, all of the calculated parameters depend on the elemental composition of the samples. Accordingly, it can be said that X4, PWA1480 superalloys have the highest radiation absorption capability among Ni-based superalloys and has superior radiation absorption capability than many armor materials currently used.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Engineering |
Journal Section | Makaleler |
Authors | |
Publication Date | May 31, 2021 |
Submission Date | November 26, 2020 |
Acceptance Date | January 14, 2021 |
Published in Issue | Year 2021 |
Açık Dergi Erişimi (BOAI)
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.