İnsanoğlunda doğuştan var olan yayılma, kontrol altına
alma, tahakküm kurma itkisinin (emperyal istenç) tarih boyunca zamanın ruhuna
uygun görüngü ve araçlarla devinim bulduğunu bir olgu olarak ileri
sürülebiliriz. Fiziksel ve düşünsel bağlamda gereken yer ve zamanda gereken
adımı atıp güç elde edenlerin, elde ettikleri gücü ötekiler üzerinde bir
kontrol ve tahakküm aracı olarak kullanıp onları sömürmekten hiçbir zaman
imtina etmedikleri de bir olgu olarak ortada durmaktadır. Denilebilir ki,
kontrol altına alıp tahakküm kurma itkisi (emperyalizm) hep var olmuş fakat bu
itkiyi kinetik halde görünür kılan sömürü araçları değişmiştir. Sömürü
maliyetini azaltmak bu değişimin en önemli nedeni olarak gösterilebilir.
Önceleri ötekini yok ederek varlıklarını kontrol altına alan emperyal itki
zamanla, maliyeti daha az olan ve kolonyalizm, neo-kolonyalizm, kültür
kolonyalizmi ve son olarak da meta-kolonyalizm diye adlandırılan araçlarla
tahakküm kurmakta ve gereken yerde gereken adımı atamamış olanların
varlıklarını kontrol altına almaktadır. Buna karşın, sömürülenler cephesinde de
emperyal itkinin bu tahakküm kurma araçlarına karşı sömürünün boyut ve
yoğunluğunu azaltan çeşitli aktif veya pasif direniş şekillerinin geliştirilmiş
olduğu ileri sürülebilir. Emperyal itki sömürü araçlarını değiştirdikçe,
sömürüye maruz kalanlar da karşı çıkış ve direnme tarzlarını
değiştirmektedirler. Fanon, Thiong’o, Guevara, Malcolm X gibi aktif direnme
araçlarını benimseyenlerin yanı sıra, Gandi, H.D.Thoreau, Mandela, Martin
Luther King, L. Tolstoy gibi sivil, pasif ve şiddetsiz direnme araçlarını
benimseyenler de sömürüye karşı belirli kazanımlar elde etmişlerdir. Mevcut
makale, bu açıklamalar çerçevesinden hareketle R. K. Narayan’ın The English
Teacher adlı romanını postkolonyal kuram temelinde alt-metinsel bir okumaya
tabi tutmaktadır. The English Teacher adlı roman genel olarak Narayan’ın erken
kaybettiği eşine duyduğu sevgi ve özlemi anlatan otobiyografik bir roman olarak
değerlendirilmektedir. Makale bunu kabul etmekle beraber, Narayan’ın aynı
zamanda romanı, uzun süredir devam eden İngiliz sömürü düzeninin üzerinde
yarattığı kültürel baskıya karşı pasif bir direniş psikolojisi ile yazdığını,
alt metinlerde tahakküm kurucunun sömürüyü algı ve düşünsel yönlendirmelerle
(meta-kolonyalizm) durmaksızın sürdürdüğünü, bunun sonucunda da sömürülen
bireylerin kültürlerine yabancılaştığı imasını ortaya koymayı amaçlamaktadır.
Van YYÜ Proje Ofisi
8476
8476
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Creative Arts and Writing |
Journal Section | Articles |
Authors | |
Project Number | 8476 |
Publication Date | December 27, 2019 |
Submission Date | November 12, 2019 |
Acceptance Date | December 21, 2019 |
Published in Issue | Year 2019 Volume: 2 Issue: 2 |
Journal of Karamanoğlu Mehmetbey University Faculty of Letters is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.