BİREYLERİN BİLİNÇLİ FARKINDALIK DÜZEYLERİNE GÖRE GSM BAZ İSTASYONLARININ İNSAN SAĞLIĞINA ETKİLERİ KONUSUNDA BİLGİ VE GÖRÜŞLERİ

Yıl 2019, Cilt: 35 Sayı: 1, 1 - 9, 30.04.2019

Latife Kaynar , Dilek Özmen

Öz

Başlık: BİREYLERİN BİLİNÇLİ FARKINDALIK DÜZEYLERİNE GÖRE
GSM BAZ İSTASYONLARININ İNSAN SAĞLIĞINA ETKİLERİ KONUSUNDA BİLGİ VE GÖRÜŞLERİ

Özet: Amaç: Tanımlayıcı ve kesitsel tipte olan bu
araştırmada bireylerin bilinçli farkındalık düzeylerine göre GSM baz
istasyonlarının insan sağlığına etkileri konusundaki bilgi ve görüşlerinin
incelenmesi amaçlandı.

Yöntem: Araştırmanın evrenini Balıkesir ili,
Karesi ilçesinde yaşayan 18 yaş ve üzeri 131.053 kişi oluşturdu (N=131.053). Örneklem,
en küçük örnek sayısı bilinmeyen prevalans %50 alınarak (0.05 sapma ve %95
güven aralığında) 383 kişi olarak hesaplandı (n=383). Araştırma verilerinin
toplanmasında Sosyo-Demografik Bilgi Formu, GSM Baz İstasyonu Bilgi Formu ve
Bilinçli Farkındalık Ölçeği  (BİFÖ)
kullanıldı. Verilerinin analizinde, SPSS for
Windows 20.0 istatistiksel paket programı kullanıldı.

 Bulgular: Araştırmaya katılanların yaş ortalaması 38,82 ± 11,96
(Min: 18, Maks: 79) dır. Katılımcıların BİFÖ puan ortalamaları 62,81±11,71 puan
ile yüksek düzeyde bulundu. Katılımcıların 
% 46.2’sinin baz istasyonları hakkında biraz bilgi sahibi oldukları,
bilgi sahibi olanların çoğunun bu bilgilerini görsel medyadan edindikleri
bulundu. Ayrıca katılımcıların %53,8’inin baz istasyonlarının varlığından
endişe duydukları belirlenirken, %83,6’sı çatısında baz istasyonu olan binada
yaşamak istemediklerini ve %86,4’ü ise baz istasyonlarının TV vericileri gibi
şehir dışına taşınmasını istedikleri bulundu.

Sonuç: Araştırmaya katılanların GSM baz
istasyonlarının insan sağlığına etkileri konusundaki bilgi ve görüşlerinin
bilinçli farkındalık düzeylerinden etkilenmediği saptanırken, katılımcıların
baz istasyonları konusunda da sınırlı bilgiye sahip oldukları görüldü.

Anahtar kelimeler:   Bilinçli
Farkındalık; GSM Baz İstasyonu; İnsan Sağlığı

Destekleyen kurumlar: -

Kaynakça:  

1.   Balım MA. “GSM nasıl çalışır?”, 07.12.2013 tarihli
yazı http://www.elektrikport.com/teknik-kutuphane/gsm-nasil-calisir/, Erişim Tarihi: 17. 02. 2016                                                                                                                                                                                           

2.       
Baysal N, Demirbaş B. Sınıf öğretmeni adaylarının bilinçli
farkındalıkları ile yansıtıcı düşünme eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi,
Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2012;1(4): 12-20   

3.       
Biolnitiative. A Raionale
forBiologically-based Exposure Standards for Low – İntensity Electiomagnetic
Radiotion http://www.bioinitiative.org/conclusions/. 2012,  Erişim  
tarihi: Şubat  2016

4.       
Blettner M, Schlehofer B,  Breckenkamp J, Kowall B ve ark. “Mobile phone base stations and adverse health effects: phase
1 of a population-based, cross-sectional study in Germany”,  Occup
Environ Med., 2009. Feb; 66(2):118-23.doi: 10.1136/oem.2007.037721. Epub 2008 Nov 18.

5.       
Çerezci O, Şeker S.“Baz istasyonları nerelere ve nasıl
kurulmalıdır?” Eleco 2014
Elektrik – Elektronik – Bilgisayar ve Biyomedikal Mühendisliği Sempozyumu, 27 –
29 Kasım 2014, Bursa

6.       
Demirtaş T. GSM baz
istasyonları şikayetleri analizi ve çözüm önerileri. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Yayınlanmamış İdari Uzmanlık Tezi,
BTK Yayın No: T 0150,  2013

7.       
Ersoy E. “Okul eğitiminde kadim bilgelik izi: Bilinçli farkındalık
uygulamaları”, Anadolu Aydınlanma Vakfı Sosyal ve Kültürel Bülteni, 2014:48: 1-3.

8.       
Hardell L.  World Health Organization,
radiofrequency radiation and health - a hard nut to crack (Review). Int J Oncol. 2017
Aug;51(2):405-413. doi: 10.3892/ijo.2017.4046. Epub 2017 Jun 21.

9.       
İlhan MN, Uslu İ, Medeni V ve ark. “Ankara il merkezinde
yaşayanların elektromanyetik alan hakkındaki bilgi durumu”,   İzmir
Üniversitesi Tıp Dergisi, 2014; 22-28.

10.    
Kenar İ, Turgut S, Gökalp M. Öğretmen adaylarının elektromanyetik kirlilik farkındalıklarının
belirienmesi  Eğitim Kuram ve
Uygulama, Çanakkale Onsekiz Mart
Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, 2014;10(4): 1077-1090.

11.    
Kowall B, Breckenkamp J, Blettner M ve ark. 
“Determinants and stability over time of perception of health
risks related to mobile phone base stations”, Int J Public
Health., 2012, 57 (4); 735-743.

12.    
Martinez AB. The Effects of Mıcrowave Radıatıon on The Wildlife Preliminary Results. Valladolid (SPAIN), February 2003.

13.    
MEB, MEGEP (Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin
Güçlendirilmesi Projesi) Elektrik Elektronik Teknolojisi Kablosuz Ağ
Sistemleri, Ankara, 2007.      S.38       

14.    
Özyeşil Z. Üniversite öğrencilerinin öz-anlayış
düzeylerinin bilinçli farkındalık kişilik özellikleri ve bazı değişkenler
açısından incelenmesi, Yayınlanmamış Doktora
Tezi , Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Anabilim
Dalı; 2011

15.    
 Özyeşil Z, Arslan C,
Kesici Ş ve ark.  Bilinçli farkındalık ölçeğini türkçeye uyarlama
çalışması, Eğitim ve Bilim, 2011; 224-235.

16.    
Özel G. Baz istasyonlarının insanlar üzerindeki sağlık,
sosyal ve pisikolojik etkileri üzerine bir araştırma . Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Yayınlanmamış
İdari Uzmanlık Tezi,  BTK Yayın No: T
0193,  2013.

17.    
Şimşek N. Farkındalık Bilinci. 1. Baskı, Akçağ Yayınları, Ankara,
2014. ss.144

18.    
TMMOB, Elektrik Mühendisleri Odası.
Cep
Telefonları ve Baz İstasyonları Merak Edilen Sorular ve Yanıtları, EMO Yayın No:
GY/2012/12. ss.4.

19.    
Tuncer N. Bir grup üniversite öğrencisinin belirlenen sosyal anksiyete
düzeylerine göre bilinçli farkındalık ve yaşam doyumu düzeylerinin incelenmesi .
Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi,  Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü, 2017.

20.    
TÜBİTAK-BİLTEN  Elektromagnetik
Dalgalar ve İnsan Sağlığı Sıkça Sorulan Sorular ve Yanıtlar, 2001. ss.17-19

21.    
 Ülev E.  Üniversite
öğrencilerinde bilinçli farkındalık düzeyi ile stresle başa çıkma tarzının
depresyon, kaygı ve stres belirtileriyle ilişkisi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi,
Psikoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi; 2014.

22.    
Vaizoğlu SA, Sevencan F, Abakay MA
ve ark. Bir baz istasyonu yakınında
yaşayanlarda elektromanyetik hipersensitivite semptomları,  İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, 2009; 72(3):77-83

23.    
Yağmur F. Bozbıyık A. Hancı İH. “Elektromanyetik dalgaların
insan biyokimyası üzerine etkileri” Sted, 2003; 12(8):  296-29

24.    
World
Health Organization , Electromagnetic fields and public health,  Base stations and wireless technologies http://www.who.int/peh-emf/publications/facts/fs304/en/ 
(Erişim Tarihi: Ağustos 2018)

25.    
Williams M., Teasdale J., Zindel S.
ve ark.İyi Hissetme Sanatı, 1. Baskı, Diyojen Yayıcılık,
İstanbul,  2015. ss.73-81

 

 

Anahtar Kelimeler

Bilinçli Farkındalık; GSM Baz İstasyonu; İnsan Sağlığı

Kaynakça

• 1. Balım MA. “GSM nasıl çalışır?”, 07.12.2013 tarihli yazı http://www.elektrikport.com/teknik-kutuphane/gsm-nasil-calisir/, Erişim Tarihi: 17. 02. 2016
• 2. Baysal N, Demirbaş B. Sınıf öğretmeni adaylarının bilinçli farkındalıkları ile yansıtıcı düşünme eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2012;1(4): 12-20
• 3. Biolnitiative. A Raionale forBiologically-based Exposure Standards for Low – İntensity Electiomagnetic Radiotion http://www.bioinitiative.org/conclusions/. 2012, Erişim tarihi: Şubat 2016
• 4. Blettner M, Schlehofer B, Breckenkamp J, Kowall B ve ark. “Mobile phone base stations and adverse health effects: phase 1 of a population-based, cross-sectional study in Germany”, Occup Environ Med., 2009. Feb; 66(2):118-23.doi: 10.1136/oem.2007.037721. Epub 2008 Nov 18.
• 5. Çerezci O, Şeker S.“Baz istasyonları nerelere ve nasıl kurulmalıdır?” Eleco 2014 Elektrik – Elektronik – Bilgisayar ve Biyomedikal Mühendisliği Sempozyumu, 27 – 29 Kasım 2014, Bursa
• 6. Demirtaş T. GSM baz istasyonları şikayetleri analizi ve çözüm önerileri. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Yayınlanmamış İdari Uzmanlık Tezi, BTK Yayın No: T 0150, 2013
• 7. Ersoy E. “Okul eğitiminde kadim bilgelik izi: Bilinçli farkındalık uygulamaları”, Anadolu Aydınlanma Vakfı Sosyal ve Kültürel Bülteni, 2014:48: 1-3.
• 8. Hardell L. World Health Organization, radiofrequency radiation and health - a hard nut to crack (Review). Int J Oncol. 2017 Aug;51(2):405-413. doi: 10.3892/ijo.2017.4046. Epub 2017 Jun 21.
• 9. İlhan MN, Uslu İ, Medeni V ve ark. “Ankara il merkezinde yaşayanların elektromanyetik alan hakkındaki bilgi durumu”, İzmir Üniversitesi Tıp Dergisi, 2014; 22-28.
• 10. Kenar İ, Turgut S, Gökalp M. Öğretmen adaylarının elektromanyetik kirlilik farkındalıklarının belirienmesi Eğitim Kuram ve Uygulama, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, 2014;10(4): 1077-1090.
• 11. Kowall B, Breckenkamp J, Blettner M ve ark. “Determinants and stability over time of perception of health risks related to mobile phone base stations”, Int J Public Health., 2012, 57 (4); 735-743.
• 12. Martinez AB. The Effects of Mıcrowave Radıatıon on The Wildlife Preliminary Results. Valladolid (SPAIN), February 2003.
• 13. MEB, MEGEP (Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi) Elektrik Elektronik Teknolojisi Kablosuz Ağ Sistemleri, Ankara, 2007. S.38
• 14. Özyeşil Z. Üniversite öğrencilerinin öz-anlayış düzeylerinin bilinçli farkındalık kişilik özellikleri ve bazı değişkenler açısından incelenmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi , Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı; 2011
• 15. Özyeşil Z, Arslan C, Kesici Ş ve ark. Bilinçli farkındalık ölçeğini türkçeye uyarlama çalışması, Eğitim ve Bilim, 2011; 224-235.
• 16. Özel G. Baz istasyonlarının insanlar üzerindeki sağlık, sosyal ve pisikolojik etkileri üzerine bir araştırma . Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Yayınlanmamış İdari Uzmanlık Tezi, BTK Yayın No: T 0193, 2013.
• 17. Şimşek N. Farkındalık Bilinci. 1. Baskı, Akçağ Yayınları, Ankara, 2014. ss.144
• 18. TMMOB, Elektrik Mühendisleri Odası. Cep Telefonları ve Baz İstasyonları Merak Edilen Sorular ve Yanıtları, EMO Yayın No: GY/2012/12. ss.4.
• 19. Tuncer N. Bir grup üniversite öğrencisinin belirlenen sosyal anksiyete düzeylerine göre bilinçli farkındalık ve yaşam doyumu düzeylerinin incelenmesi . Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2017.
• 20. TÜBİTAK-BİLTEN Elektromagnetik Dalgalar ve İnsan Sağlığı Sıkça Sorulan Sorular ve Yanıtlar, 2001. ss.17-19
• 21. Ülev E. Üniversite öğrencilerinde bilinçli farkındalık düzeyi ile stresle başa çıkma tarzının depresyon, kaygı ve stres belirtileriyle ilişkisi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Psikoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi; 2014.
• 22. Vaizoğlu SA, Sevencan F, Abakay MA ve ark. Bir baz istasyonu yakınında yaşayanlarda elektromanyetik hipersensitivite semptomları, İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, 2009; 72(3):77-83
• 23. Yağmur F. Bozbıyık A. Hancı İH. “Elektromanyetik dalgaların insan biyokimyası üzerine etkileri” Sted, 2003; 12(8): 296-29
• 24. World Health Organization , Electromagnetic fields and public health, Base stations and wireless technologies http://www.who.int/peh-emf/publications/facts/fs304/en/ (Erişim Tarihi: Ağustos 2018)
• 25. Williams M., Teasdale J., Zindel S. ve ark.İyi Hissetme Sanatı, 1. Baskı, Diyojen Yayıcılık, İstanbul, 2015. ss.73-81