ÖĞRENCİ HEMŞİRELERİN GENEL SAĞLIK DÜZEYİ, STRESLE BAŞ ETME YÖNTEMLERİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Yıl 2010, Cilt: 26 Sayı: 2, 67 - 82, 01.06.2010

Sultan Özkan Emel Yılmaz

Öz

Amaç: Bu araştırma, öğrenci hemşirelerin stresle başa çıkma yolları ve genel sağlık durumlarının incelenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak planlandı ve uygulandı. Gereç ve Yöntem: Araştırmanın örneklemini Balıkesir Üniversitesi Bandırma Sağlık Yüksekokulu’nda okuyan ve araştırmaya katılmayı kabul eden toplam 167 öğrenci oluşturdu. Veriler, kişisel bilgi formu, Genel Sağlık Anketi–12 GSA12 ve Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği SBTÖ kullanılarak elde edildi. Araştırma öncesinde ilgili kurumdan yazılı izin ve öğrencilerden sözel onam alındı. Verilerin analizi, SPSS 11.0 paket programında tanımlayıcı istatistikler, Student t testi, Mann Whitney U, ANOVA, Kruskal Walles, korelasyon testleri ve logistik regresyon testleriyle yapıldı. Bulgular: Öğrencilerin GSA-12 puan ortalamaları 1.92±2.59 olarak bulundu. GSA-12 puan ortalamalarına göre öğrencilerin %31.1’inin psikiyatrik bir bozukluk bulunma olasılığı saptandı. Öğrencilerin SBTÖ alt boyutlarının toplam puan ortalamaları; kendine güvenli yaklaşım: 2.24±0.48, çaresiz yaklaşım: 1.04±0.50, boyun eğici yaklaşım: 0.61±0.47, iyimser yaklaşım: 1.94±0.57 ve sosyal destek arama:1.85±0.63 olarak belirlendi. Öğrencilerin GSA-12 ile kendine güvenli yaklaşım r=-0.329, p=0.000 ve iyimser yaklaşım r=-0.308, p=0.000 arasında negatif yönde orta düzey, sosyal destek arama r=-0.175, p=0.023 arasında ise negatif yönde zayıf, çaresiz yaklaşım arasında r=0.382, p=0.000 ise pozitif yönde orta düzey bir ilişki bulundu. Sonuç: Stresle başa çıkmada; kendine güvenli yaklaşım, iyimser yaklaşım ve sosyal destek arama boyutlarını daha fazla kullanan öğrencilerin depresyona olan eğilimleri azalmaktadır. Araştırma sonucunda öğrencilere belirli aralıklarla ruhsal hastalık taramalarının yapılması ve stresle başa çıkma becerilerinin arttırılması için eğitim programlarının uygulanması önerilmektedir

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik öğrencileri, genel sağlık, stresle başa çıkma yolları

THE WAYS OF COPING WITH STRESS, THE GENERAL HEALTH LEVEL OF NURSING STUDENTS AND AFFECTING FACTORS

Öz

Objective: In this study, as a descriptive research, was planned and applied to determine the ways of coping with stress and general health condition of nursing students. Methods: The sample of the study consisted of 167 students currently attending at Bandırma School of Health, Balıkesir University. In the study, three instruments were used: personal knowledge form, The Ways of Coping with Stress Inventory, and the General Health Questionnaire-12 GHQ-12 .Before the study, permission was taken from the school and during the study it was taken from students. The analyses of the data were obtained by using descriptive statistical, students t test, Mann-Whitney U, ANOVA, Kruskal Walles, correlation analyzes and logistic regression tests in SPSS 11.0. Results: The mean score of students in the GHQ-12 was 1.92±2.59. According to the GHQ-12, 31.1% had probable psychological disorder. The mean scores of students in the subscales of coping with the stress inventory were 2.24±0.48 for self-confident approach SCA , 1.04±0.50 for unconfident self approach UCSA ,0.61±0.47 for submissive approach SA , 1.94±0.57 for optimistic approach OA , and 1.85±0.63 for social support seeking approach SSSA . There was a moderate negative correlation between the GHQ-12 score and SCA r=-0.329, p=0.000 , OA r=-0.308, p=0.000 .It was found that there was a negative weak correlation relationship between GHQ-12 score and SSSA r=-0.175, p=0.023 . Similarly, there was a moderate positive correlation between UCSA r=0.382, p=0.000 . Conclusion: The students who more used SCA, OA and SSSA of cope with stress are decreasing a tendency to depression. As a result of research, the nursing students should be performed periodically surveillance about psychological illnesses and to increase skills of coping with stress should be recommended implementation of training programs

Anahtar Kelimeler

Nursing students, general health, ways of coping with stress

Kaynakça

• Ahmed I, Banu H, Al-Fageer R ve ark. (2009). Cognitive emotions: depression and anxiety in medical students and staff. J Crit Care, 24(3), e1-7.
• Alparslan N, Yaşar S, Dereli E ve ark. (2008). Sağlık Yüksekokulu ve Teknik Eğitim Fakültesi öğrencilerinde görülen depresif belirtiler ve bunu etkileyen faktörlerin incelenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 2, 48–57.
• Aylaz, R, Kaya B, Dere N ve ark. (2007). Sağlık Yüksekokulu öğrencileri arasındaki depresyon sıklığı ve ilişkili etkenler. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 8(1), 46–51.
• Aysan F, Bozkurt N (2000). Bir grup üniversite öğrencisinin kullandığı başa çıkma stratejileri ile depresif eğilimleri ve olumsuz otomatik düşünceleri arasındaki ilişki. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 12, 25-38.
• Bostancı M, Özdel O, Oguzhanoğlu NK ve ark. (2005). Depressive symptomatology among university students in Denizli, Turkey: prevalence and sociodemographic correlates. Croat Med J, 46(1), 96–100.
• Ceylan A, Özen Ş, Palancı Y ve ark. (2003). Lise son sınıf öğrencilerinde anksiyete- depresyon düzeyleri ve zararlı alışkanlıklar: Mardin çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 4, 144-150.
• Demirüstü C, Binboğa D, Öner S ve ark. (2009). Üniversite öğrencilerinin genel sağlık anketi skorları ve stresle baş etme yöntemleri arasındaki ilişki. Türkiye Klinikleri J Med Sci, 29(2), 70–76.
• Ekundayo OJ, Dodson-Stallwort J, Roofe M ve ark. (2007). Prevalence and correlates of depressive symptoms among high schooll students in Hanover, Jamaica. The Scientific World Journal, 7, 567–576.
• Farrell GA (1998). The mental health of hospital nurses in Tasmania as measured by the 12-item General Health Questionnaire. Journal of Advanced Nursing, 28(4), 707–712.
• Hamilton TK, Schweitzer RD (2000). The cost of being perfect: perfectionism and suicide ideation in university students. Australian and New Zealand Journal of Psychiatry, 34(5), 829–835.
• İnanç N, Savaş HA, Tutkun H ve ark. (2004). Gaziantep Üniversitesi Mediko-Sosyal Merkezi’nde psikiyatrik açıdan incelenen öğrencilerin klinik ve sosyo-demografik özellikleri. Anatolian Journal of Psychiatry, 5(4), 222–230.
• İsçen P (2006). Onkologların çatışma eğilimlerinin, empatik becerilerinin, iş doyumlarının ve stresle basa çıkma tarzlarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 99- 100.
• Kartal A, Çetinkaya B, Turan T (2009). Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinde ruhsal belirtilerin taranması. TAF Preventive Medicine Bulletin, 8 (2), 161–166.
• Kaya M, Genç M, Kaya B ve ark. (2007). Tıp Fakültesi ve Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinde depresif belirti yaygınlığı, stresle başa çıkma tarzları ve etkileyen faktörler. Türk Psikiyatri Dergisi, 18 (2), 1–9.
• Kılıç C (1996). Genel sağlık anketi: geçerlik ve güvenirlik çalışması: Türk Psikiyatri Dergisi, 7 (1), 3–9.
• Lazarus RS, Folkman S (1984). Stress, Appraisal, and Coping. New York: Springer Publishing. s: 11-21.
• Lorant V, Deliege D, Eaton W ve ark. (2003). Socioeconomic inequalities in depression: a meta-analysis. Am J Epidemiol., 157(2), 98-112.
• Önal AE, Tümerdem Y, Arı D (2001). İstanbul - Halkalıda 40 yaş ve üstü nüfusta beck depresyon ölçeği ile depresyon prevalansının saptanması ve ölçeğin iç tutarlılığının incelenmesi. Medical Research, 19(2),94-99.
• Özdel L, Bostancı M, Özdel O ve ark. (2002). Üniversite öğrencilerinde depresif belirtiler ve sosyodemografik özelliklerle ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 3(3), 155–161.
• Özdemir H, Rezaki M (2007). Depresyon saptanmasında Genel Sağlık Anketi- 12. Türk Psikiyatri Dergisi, 18(1), 13–21.
• Özenli Y, Yoldaşcan E, Topal K ve ark. (2009). Türkiye’de bir eğitim fakültesinde somatizasyon bozukluğu yaygınlığı ve ilişkili risk etkenlerinin araştırılması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10(2), 131- 136.
• Öztürk C, Aktaş B (2007). Hemşirelik öğrencilerinin genel sağlık durumları ve bunu etkileyen bazı özelliklerin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10(2), 58–65.
• Partlak N (2003). Zonguldak Karaelmas Üniversitesi öğrencilerinin stresle başa çıkma tarzları ve intihar olasılıkları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 1- 40.
• Simon RW. Lively K (2010). Sex, anger and depression. Social Forces, 88(4), 1543-1568.
• Song Y, Huang Y, Liu D ve ark. (2008). Depression in college: depressive symptoms and personality factors in Beijing and Hong Kong college freshmen. Compr Psychiatry, 49(5), 496–502.
• Şahin B (2007). Hemşirelik öğrencilerinin kendilerini anlatma ve stresle bas etme ilişkilerinin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 25- 79.
• Şahin NH, Durak A (1995). Üniversite öğrencileri için bir Stresle Başa Çıkma Tarzı Ölçeği. Türk Psikoloji Dergisi, 10(34), 56–73.
• Temel E, Bahar A, Çuhadar D (2007). Öğrenci hemşirelerin stresle baş etme tarzları ve depresyon düzeylerinin belirlenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2(5), 106–118.
• Üner S, Bosi TB, Velipaşaoğlu M ve ark. (2007). Ankara’da bulunan iki lisenin öğrencilerinin ruhsal durumlarının GSA–12 ile değerlendirilmesi. Toplum Hekimliği Bülteni, 26(1), 25–31.
• Üstün B, Akgün E, Partlak N (2003). Hemşirelik Yüksekokulu öğrencilerinin öfke ifade etme biçimleri ve genel sağlık durumlarının incelenmesi. 2. Uluslararası 9. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kitabı, Antalya, 351–354.
• Weissman MM, Klerman GL (1977). Sex differences and the epidemiology of depression. Arch Gen Psychiatry, 34(1), 98-111.
• Yıldırım A, Ekinci M (2005). Eğitimi hemşirelik olan ve olmayan üniversite öğrencilerinin stresle başa çıkma düzeylerinin karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 8(3), 19–29.
• Yılmaz S, Hacıhasanoğlu R, Çiçek Z (2006). Hemşirelerin genel ruhsal durumlarının incelenmesi. Sted, 15 (6), 92–97.