HEMŞİRELERİN EMPATİK EĞİLİM VE İŞ DOYUMU DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 1999, Cilt: 15 Sayı: 1, 1 - 12, 01.01.1999

Aycan Karaslan Gülay Taşdemir

Öz

Araştırma, Ege Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesinde çalışan hemşirelerin, empatik eğilim ve iş doyumu düzeylerini belirlemek ve bu düzeyler arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma tanımlayıcı nitelikte olup, evrenini Ege Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesinde çalışan hemşireler N=738 oluşturmuştur. Evren sayısının bilindiği durumlarda kullanılan formül yardımıyla, örnekleme girecek hemşire sayısı saptandıktan sonra n-278 , tabakalı örneklem seçim yöntemi ile hemşireler çalıştıklan kliniklere ve eğitim durumlarına göre tabakalanmışlardır. Araştırmada. hemşirelerin sosyo - demografik özelliklerini saptaınak için tanıtıcı bilgi forma, Dökmen tarafından geliştirilen Empatik Eğilim Ölçeği ve Aksayan tarafından geliştirilen Hemşirelik İş Doyumu Ölçeği kullanılmıştır. Veriler; sayı ve yüzde dağılıırnlar. t-testi. varyans ve korelasyon analizleri kullanılarak değerlendirilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre; hemşirelerin empatik eğilim puan ortalamalan 69.93 ± 8.40'fir. Empatik eğilim puan ortalamalannın, hemşirelerin çalıştıkları klinikler, çalışma süreleri, görev şekilleri, mesleki verimlilikleri. has-talan anlayabilmeleri ve sağlık algılan ile ilişkili olduğu saptanmıştır. Hemşirelerin genel iş doyumu puan ortalamalan 50.10 t 11.25. tir. İş doyumunun, hemşirelerin çalıştıkları klinikler, mesleği seçme durumları, mesleğin kendilerine uygunluğu, çalışma ortamından memnuniyetleri, işten ayrılma düşünceleri ve sağlık algılan ile ilişkili olduğu belirlenmiştir. Empatik eğilim ve genel iş doyumu düzeyleri arasında negatif yönde bir korelasyon saptanmıştır. Buna göre, hemşirelerin empatik eğitimleri azaldıkça, iş doyumsuzluklan artmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Hemşire, empatik eğilim, iş doyumu

ASSESSMENT OF THE RELATIONSHIP BETWEEN THE EMPATH1C TENDENCY AND JOB SATISFACTION OF NURSES

Öz

This study has been carried out to determine the empathic tendency and Job satis-faction of nurses and to examine the effect of empathy on work satisfaction. This s/udy is a descriptiue type researclı. The population was 738 nurses who have been working at the Ege University Hospital. The sample n=278 was stratified in relation to the clinics, and the educational levels of nurses. The dala have been coliected by three instruntents, the Emphatic Tendency Scale developed by Döknıen, the Job Satisfaction Form developed by Aksayan and f2 4 rs es description form developed by researchers. The results displayed that the rnean score of empaillic tendency of the nurses was 69.93.t8.40. It was fou►d that the empathic tendency of the nurses were relaied to the clinics where nurses work, the length of work in the clinic, their position at work. their opinions on the professional productivity, their letYel of understanding the patients and their healaı perceptions. The mem score of general job satisfaction was found to be 50.10±11.25. It was determined that the variables related to job satisfaction were; the clinics where nurses work. their state of preference of the profession. their eligibility for th e profession, ille satisfaction from their work place, the concept of resigning from the job and their health perceptiorts. There found to be negative correlation between empathic tendency and job satişfactian

Anahtar Kelimeler

Nurse, empathic tendency, job satisfaction

Kaynakça

• 1. Akbay R, Baysal A (1994). Eğitim bilimleri bölümü öğrencilerinin empatik beceri ve ernpatik eğillın düzeylerinin belirlenmesi ve karşılaştırılması. 1. Eğilim Bilimleri kongresi Kitabı, Adana, 661-671.
• 2. Aksayan S. Velioğlu P (1992). Sağlık ocaklan ve hastanelerde çalışan hemşirelerin örgütsel iş doyum etkenler'. Ili Ulusal Hemşirelik Kongresi Bildirileri, 635-646.
• 3. Aksayan S(1990). Koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetlerinde çalışan hemşirelerin iş doyurnu elkenterinin irdelenmesi. Doktora Tezi, İstanbul
• 4. Arsoy G (1989). Yataklı tedavi kurumlarında çalışan hemşirelerin işten ayrılma niyetleri ve bunu etkileyen etmenlerin irdelenmesi Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Ege üniversitesi sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• 5. Bayezid ve ark (1994). Psikolojik danışma ve rehberlik üğrencilerinde psikodramanın empatik ve empatik beceri üzerine etkisi. 1. Eğitim Bilimleri Kongresi Kitabı, Adana, 688-697.
• 6. Carol A, Boswell RN (1992). Work stress and Job satisfaction for the community health nurse. Journal of community Health nursing. 9: 221-227.
• 7. Cimete G (1988). Empati. Türk Henışireler Dergisi, 3-4 : 27-28.
• 8. Cynthia G, Charles M, James P (1997). Job satisfaction and organizational attachnıent of nurses holding doctoral degress. Nursing Research, 46. 163-171.
• 9. Dökmen Ü (1994). Sanatta ve günlük yaşamda iletişim çatışmaları ve empatl. İstanbul, sistem yayıncılık. 119-150.
• 10. Dökmen Ü (1989). Empatinln yeni bir modele dayandırılarak ölçülmesi. Ankara üniversitesi Eğitim bilimleri Fakültesi Dergisi.
• 11. Engin E (1999). Ege üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi yoğun bakım hernşirelerinin uyku düzensizlikleri ile iş doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yarnlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• 12. Ege Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Özlük İşleri Kayıtları (1999). İzmir.
• 13. Katherine K (1994). Factors offeeting Job satisfaction of nurses who work in long tcrm. Jourial of Advanced Nursing, 19: 878-883.
• 14. Larsan E. Lee PC. Brawn M A et ait (1984). Job satisfaction assurntions and eomplexities. The journal of Nursing Administration, 1, 31.
• 15. Metealf C A (1986). Job satisfaction and organizational charge in a rnaternity hospital. international journal of Nursing studies, 4: 285.
• 16. öz F' (1992). Sağlık evlerinde çalışan doktor ve hemşirelerin empatik eğilim düzeylerinin belirlenmesi. M. Ulusal Hemşirelik kongresi Kitabı. Sivas. 647-652.
• 17. Özcan A (1992). Hemşirelikte iletişim ve değer sorunları.Türk Henışireler Dergisi, 42: 4, 41-45.
• 18. Plşmişoğlu EK (1997). Bir devlet hastanesinde çalışan hernşirelerin empatik düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Izmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• 19. Robert G (1997). Psychlatrie nurses satisfaction: The effeet of clasure of a hospital. Joumal of Advonced Nursing, 26: 20-24.
• 20. Sargin N (1993). Rehber öğretmenlerin empatik düzeylerinin geliştirilmesine ilişkin bir model önerisi. Doktora Tezi, iznıir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• 21. Sürnbüloğlu Sümbüloğlu K (1988). Araştır= Yöntemleri. Ankara, Hatipoğlu Yar nevi.
• 22. Teralçye G (1995). Hasta-hemşire ilişkileri. Ankara, Aydoğdu Ofset. 118-122.
• 23. Uyer G (1993). Hemşirelik ve Yönetim. Ankara, Hürbilek Matbaacılık.
• 24. Vara Ş (1999). Yoğun bakım hemşirelerinde iş doyumu ve yaşam doyum arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yarrilanmaımş Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü
• 25. Yaşar I (1993). Hemşirelik öğrencilerinin ve hemşirelerin psikolojik ihtiyaç örüntüleri ve empatik düzeyleri. Yayınlanmamiş Yüksek lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• 26. Yıldırım I (1994). IlköğreUm mütettişi adaylarının empatik eğilim düzeyleri. 1. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri. Çukurova Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi yayını. Cilt 2, Adana. 679-687.
• 27. Zuraikat N. Mc Cioskey J (1986). Job satisfaction among jordanion registered nurses. International Nursing review. 5. 43.