Basına İspat Hakkı Tanınması Meselesi ve Muhalif Duruş

Yıl 2020, Cilt: 35 Sayı: 1, 133 - 165, 23.07.2020

Selma Göktürk Çetinkaya

https://doi.org/10.18513/egetid.769958

Cited By: 1

Öz

DP’nin iktidara gelinceye değin üzerinde özellikle durduğu ve CHP’yi eleştirdiği basın hürriyeti meselesi, 1950 seçimlerinin ardından gazetelerin muhalif tutumu nedeniyle Demokrat kanadı rahatsız etmeye başlamıştır. Bu rahatsızlık, kazanılan mevkiin iyice sağlamlaştığı 1954 seçimlerinin sonrasında, gazetecilerle mücadelelerin başladığı bir ortamı yaratmıştır. İktidar partisinin yönetici kadrosuyla muhalif basının mücadelesi, siyasi erkin sınırlayıcı hareketiyle yoğunluk kazanmıştır. Gazetecilere haberlerinin doğruluğunu ispat etme hakkının tanınmaması, basın hürriyetini zedeleyen tavır olarak eleştirileri beraberinde getirmiştir. Bu bağlamda parti dışındaki tenkitsel seslere Demokratlardan da tepkiler yükselmeye başlamıştır ki DP, yükselen tepkilerle kendi içinden bir partinin doğması haliyle karşı karşıya gelmiştir. Türk siyasalında DP’nin 1955 itibariyle kan tazeleyememeye başlaması realitesinin sebepleri tartışılırken ispat hakkı meselesi başlarda gelmelidir. Öyle ki dördüncü güç olarak değerlendirilen basının hürriyetten yoksun kalması yahut susturulmaya çalışılması halinde iktidarın da güçten düşecek olması bağıntısına verilebilecek en iyi örnek ispat hakkı meselesidir. Gazetecilerin ispattan yoksun bırakılması, parti içi çözülmeyi ve birleşerek büyüyen muhalefeti doğurmuştur.

Anahtar Kelimeler

Demokrat Parti, Cumhuriyet Halk Partisi, Hürriyet Partisi, İspat Hakkı, basın

The Issue of the Right to Proof in Press and Dissenting Posture

Öz

The Issue of the Right to Proof in Press and Dissenting Posture
The Democratic Party (DP) gained power with the issue of press freedom until came to power in 1950. However, after the elections, the opposition of the newspapers began to disturb the Democrats. This inconvenience initiated with journalists after the 1954 elections, when the government became stronger. The struggle of the ruling party and the opposition press has led to the question of the right to proof. The failure to give journalists the right to prove their news was criticized for an attitude that undermined press freedom. There have been reactions not only from the outside, but also from the Democrats. Those who left the DP with these reactions formed a new party. In Turkish politics, one of the most important reasons for the decline of DP’s power after 1955 is the question of the right to proof. So much so that the “fourth power” press is not free or tries to be silenced will harm the power. The best example of this is the question of the right to proof. This issue led to dissolution in the DP and strengthened the opposition.

Anahtar Kelimeler

Democratic Party, Republican People’s Party, Freedom Party, Right of Proof, Press

Kaynakça

• Turan 2000 Şerafettin Turan, İsmet İnönü: Yaşamı, Dönemi ve Kişiliği, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Uyar 2017 Hakkı Uyar, Demokrat Parti İktidarında CHP 1950-1960, İstanbul: Doğan Kitap.
• Us 1955a Asım Us, “DP Kongresine Giderken”, Vakit, 13 Ekim 1955, s. 1.
• Us 1955b Asım Us, “Yıldırım Kongre!”, Vakit, 18 Ekim 1955, s. 1-2.
• Üskül 2015 Zafer Üskül, Bildirileriyle 1950-1970 Dönemi Sıkıyönetimleri, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Yalman 1971 Ahmet Emin Yalman, Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim, 4. Cilt (1945-1971), İstanbul: Rey Yayınları.
• Yılmaz ve Doğaner 2006 Mustafa Yılmaz - Yasemin Doğaner, “Demokrat Parti Döneminde Bakanlar Kurulu Kararı ile Yasaklanan Yayınlar”, Kebikeç (22), ss. 151-204.
• Yücel 2001 M. Serhan Yücel, Demokrat Parti, İstanbul: Ülke Kitapları.
• Yücel 2006 M. Serhan Yücel, Türkiye’nin Siyasal Partileri (1859-2005), İstanbul: Alfa Yayınları.