Tanzimat Dönemi İmar Meclislerinin Filibe ve Antalya’da Gerçekleştirdiği Çalışmalar

Yıl 2020, Cilt: 35 Sayı: 1, 243 - 259, 23.07.2020

Elif C. Nelson

https://doi.org/10.18513/egetid.769997

Öz

Osmanlı İmparatorluğu Tanzimat’ın ilanı ile birlikte bir dizi yenileşme başlamıştır. Bu süreçte geniş çapta bir meclisleşme hareketi görülmektedir. Meclis-i Vala-yı Ahkam-ı Adliye ile başlayan bu süreçte karar organı olarak birçok nezaret meclisi kurulmuş, ayrıca taşra yönetiminde de yerel meclisler yer almıştır. Gerçekleştirilecek reformlar için gerekli görülen her durumda ise geçici meclislerin oluşturulduğu gözlenmektedir. İmar Meclisleri diğer meclislerden farklı olarak Tanzimat’ın tanıtılması ve uygulanması açısından önemli bir basamak olmuştur. Eski düzenden yeniye geçiş sürecinde sorunların yönetenler ve yönetilenler tarafından birlikte yerinde tespit edilmesi kuşkusuz halkın bu yeni düzeni benimsemesine katkı sağlamıştır. Bu çalışma merkez ile taşra ilişkilerinin yeniden düzenlendiği Tanzimat döneminde merkez bürokrasinin değişme yönünde gösterdiği samimiyeti ve ciddiyeti Filibe ve Antalya örnekleri üzerinden ortaya koymayı hedeflemektedir. Farklı coğrafyalara sahip olan bu iki kentte imar meclislerinin mikro düzeyde nasıl çalıştığını örneklendirmek ve işlevselliğini ortaya koymak amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Tanzimat, İmar Meclisleri, Osmanlı İmparatorluğu, Filibe, Antalya

Works Performed by the Improvement Comissions in Plovdiv and Antalya during the Tanzimat Period

Öz

With the declaration of the Tanzimat, Ottoman Empire undertook a series of innovation actions. Among these actions there was a wide range of parliamentary movements. In this process, which started with Meclis-i Vala-yı Ahkam-ı Adliye, many Ministry councils were established as decision-making bodies, and local councils took place in the provincial administrations. It is observed that temporary assemblies were formed in every situation necessary for the reforms to be carried out. Unlike other assemblies, Improvement Councils have been an important step in the promotion and implementation of Tanzimat. During the transition from the old order to the new, the fact that the problems were spotted together by the rulers and the ruled undoubtedly contributed to the public's adoption of this new order. This study aims to reveal the sincerity and seriousness of the central bureaucracy in the direction of change during the Tanzimat period when the relations between the center and the provinces were rearranged. In these two cities, which have different geographies, it is aimed to illustrate how the Improvement Commissions work at micro level and demonstrate their functionality.

Anahtar Kelimeler

Tanzimat, Improvement Councils, Ottoman Empire, Plovdiv, Antalya

Kaynakça

• Aydın 1995 Mahir Aydın, “Elviye-i Selase”, TDVİA, C.11, İstanbul, s.68.
• Baykara 2002 Tuncer Baykara, “Konya” TDVİA, C.6, Ankara, s.182-187.
• Bilirli 2016 A Tahir Bilirli, Tanzimat Dönemi İmar Meclisleri (1845-1846), Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Doktora Tezi, İstanbul.
• Bilirli 2016 B Tahir Bilirli, “İmar Meclisi Raporlarında Yozgat (1845-1846)” I. Uluslararası Bozok Sempozyumu Bildiri Kitabı (5-7 Mayıs 2016), C.1, Bozok Üni. Yay. Yozgat, s. 571-588.
• Bilirli 2016 C Tahir Bilirli, “İmar Meclisi Raporlarında Borçlanma ve Selem Uygulaması (1845-1846)”, Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, Vol.5, No.2, s.149-166.
• Çadırcı 1988 Musa Çadırcı, “Tanzimat Döneminde Türkiye’de Yönetim (1839-1856)”, Belleten C.LII S.203, s.601-625.
• Çadırcı 1985 Musa Çadırcı, “Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Ülke Yönetimi”, Tanzimat’tan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi, C.1, İletişim Yay. İstanbul, s.210-230.