SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNİN OBEZİTEYE İLİŞKİN TUTUMLARI

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 5 - ULUSLARARASI MESLEK YÜKSEKOKULLARI SEMPOZYUMU UMYOS 2015 ÖZEL SAYISI, 46 - 53, 31.12.2015

Esra Usta Kadriye Acar Dilek Aygin

Öz

Obezite gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde her geçen gün artış göstermektedir. Obezite, fizyolojik açıdan bireylerin sağlığını olumsuz yönde etkilerken aynı zamanda her kesim toplumda eğitim, istihdam, kişilerarası ilişkiler gibi alanlarda önyargılı ve ayrımcı bir tutumun sergilenmesi, psikolojik, sosyo-ekonomik sorunlara da neden olmaktadır.
Bu çalışma Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulunda öğrenim gören öğrencilerin obezite hakkında tutumlarını belirlemek amacıyla gerçekleştirildi. Tanımlayıcı türdeki çalışmada araştırmacılar tarafından geliştirilen obezite hakkında tutumu belirlemeye yönelik 25 sorudan oluşan ölçme aracıyla veriler toplandı. Puan arttıkça obezite hakkında negatif tutumun arttığı sonucuna varılmaktadır. Yaşlı Bakım (%41.3), Çocuk Gelişimi (%40.0) ve İlk ve Acil Yardım Programında (%18.7) öğrenim gören öğrencilerin %61.3'ü birinci sınıftı. Obeziteye ilişkin tutum belirleme aracından alınan puanların ortalaması 48.57±13.17 olup, öğrencilerin obeziteye ilişkin tutumları yaş, Beden Kitle İndeksi, mezun olduğu lise, programı, sınıfı, anne-baba eğitim düzeyinden etkilenmemekteydi. Kadınların ve egzersiz yapmayanların, erkeklere ve egzersiz yapanlara göre daha yüksek puan aldıkları ve obeziteye ilişkin daha negatif tutum içinde oldukları belirlendi. Birinci derece akrabalarında obez biri olanların obeziteye yönelik daha pozitif tutum içinde oldukları belirlendi.
Sonuç olarak; bireyin biyo-psiko-sosyal gereksinimlerine göre ona bakım veren tüm meslek gruplarında obez bireylere yönelik önyargılı ve ayrımcı bir tutumun sergilenmemesi için farkındalığın arttırılacağı eğitim faaliyetlerinin yapılmasının ve medyanın bu konuda duyarlı olması gerektiği kanısındayız.

Anahtar Kelimeler

obezite, sağlık çalışanı, tutum, ayrımcılık

Kaynakça

• Arık, M. K., Türk, N., Süner. A. (2010). Safra Kesesi Ameliyatı Olan Hastalarda Metabolik Sendrom Görülme Sıklığı. Göztepe Tıp Dergisi 25(4), 158-163.
• Boles, M., Adams, A., Gredler, A., Manhas, S. (2014). Ability Of A Mass Media Campaign To İnfluence Knowledge, Attitudes, And Behaviors About Sugary Drinks And Obesity. Prev Med. 67, 40-45.
• Devaux, M., Sassi, F., Church, J., Cecchini, M., Borgonovi, F. (2011). Exploring the Relationship Between Education and Obesity. OECD Journal: Economic Studies (1), 121-159.
• Fogelholm, M. (2010). Physical Activity, Fitness And Fatness: Relations To Mortality, Morbidity And Disease Risk Factors. A Systematic Review. Obes Rev. 11(3), 202-221.
• Hansson, L. M., Rasmussen, F. (2014). Attitudes Towards Obesity İn The Swedish General Population: The Role Of One's Own Body Size, Weight Satisfaction, And Controllability Beliefs About Obesity. Body Image, 11(1), 43-50.
• Jay, M., Kalet, A., Ark, T., McMacken, M., Messito, M. J., Richter, R., Schlair, S., Sherman, S., Zabar, S., Gillespie, C. (2009). Physicians' Attitudes About Obesity And Their Associations With Competency And Specialty: A Cross-Sectional Study. BMC Health Serv Res. Jun 24;9(106), 1-11.
• National Health and Medical Research Council-NHMRC. (2013). Clinical Practice Guidelines For The Management Of Overweight And Obesity İn Adults, Adolescents And Children İn Australia. https://www.nhmrc.gov.au/guidelines-publications/n57 adresinden 30.12.2014 tarihinde alınmıştır.
• Ogden, CL., Lamb, MM., Carroll, MD., Flegal, KM. (2010). Obesity And Socioeconomic Status İn Adults: United States, 2005-2008. NCHS Data Brief. Dec;(50), 1-8.
• Patel, AV., Hildebrand, JS., Gapstur, SM. (2014). Body Mass İndex And All-Cause Mortality İn A Large Prospective Cohort Of White And Black U.S. Adults. PLoS One. 9(10), e109153.
• Poon, M., Tarrant, M. (2009). Obesity: Attitudes Of Undergraduate Student Nurses And Registered Nurses. Journal Of Clinical Nursing, 18(16), 2355-2365.
• Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü (2014). Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması 2010: Beslenme Durumu ve Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi Sonuç Raporu. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 931, Ankara.
• Sarma, S., Zaric, G. S., Campbell M. K., Gilliland, J. (2014). The Effect Of Physical Activity On Adult Obesity: Evidence From The Canadian NPHS Panel. Econ Hum Biol. 14, 1-21.
• Sikorski, C., Luppa, M., Glaesmer, H., Brähler, E., König, H. H., Riedel-Heller, S. G. (2013). Attitudes Of Health Care Professionals Towards Female Obese Patients. Obes Facts., 6(6), 512-22.
• T.C. Sağlık Bakanliği Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü (2010). Türkiye Obezite ile Mücadele ve Kontrol Programı (2010-2014). Sağlık Bakanlığı Yayınları, No. 773.
• Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği-TEMD, (2014). Obezite Tanı ve Tedavi Kılavuzu. Ankara: Miki Matbaacılık.
• Usta, E., Akyolcu, N. (2014). Cerrahi Hemşirelerinin Fazla Kilolu/ Obez Hasta Bakımına İlişkin Bilgi ve Uygulamalarının Değerlendirilmesi. F.N. Hem. Derg, 22 (1), 1-7.
• Watson, L., Oberle, K., Deutscher, D. (2008). Development And Psychometric Testing Of The Nurses’ Attitudes Toward Obesity And Obese Patients (NATOOPS) Scale. Research in Nursing & Health, 31, 586–593.
• World Health Organization (WHO). (2014). Obesity And Overweight. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs311/en/ adresinden 20 Aralık 2014 tarihinde alınmıştır.
• Yen, C. F., Liu, T. L., Ko, C.H., Wu, Y. Y. (2014). Cheng Cpmediating Effects Of Bullying İnvolvement On The Relationship Of Body Mass İndex With Social Phobia, Depression,Suicidality, And Self Esteem And Sex Differences İn Adolescents İn Taiwan. Child Abuse Negl. Mar;38(3), 517-526.
• Yılmaz C. Y., Dinç, Z. F. (2010). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu’nda Öğrenim Gören Genç Kadın ve Erkek Öğrencilerin Kilofobi Düzeylerinin Karşılaştırılması. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8(1), 29-34.