Öğretmen Adaylarının Eğitsel İnternet Kullanım Öz-Yeterlik İnançları İle Akademik Öz-Yeterlik İnançları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Year 2016, Volume: 2 Issue: 1, 1 - 11, 01.06.2016

Hasret Kabaran Sedat Altıntaş Güler Göçen Kabaran

Abstract

Bu araştırmanın amacı öğretmen adaylarının eğitsel internet kullanım öz-yeterlik inançları ile akademik öz-yeterlik inançları arasındaki ilişkinin saptanmasıdır. Araştırma betimsel tarama modeline göre tasarlanmıştır. Araştırmanın örneklemini 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Öğretmenliği, Sınıf Öğretmenliği, Fen Bilgisi Öğretmenliği, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık ile Matematik Öğretmenliği Ana Bilim Dalları’nda öğrenim görmekte olan 3. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın verilerinin toplanmasında “Eğitsel İnternet Kullanım Öz-yeterliği İnançları Ölçeği” ile “Akademik Öz-yeterlik Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçeklerden elde edilen veriler katılımcıların cinsiyet, bölüm ve genel ağırlıklı not ortalaması değişkenlerine göre analiz edilmiştir. Verilerin analizinde Kolmogrov-Smirnov testi, Levene’nin Varyansların Homojenliği testi, bağımsız gruplar t-testi, tek yönlü varyans analizi (One Way Anova), Mann Whitney U testi ve Kruscall Wallis testi kullanılmıştır. Bu araştırma sonucunda öğretmen adaylarının eğitsel internet kullanımına yönelik öz-yeterlik inançları ve akademik öz-yeterlik inançları düzeylerinin yeterli seviyede olduğu belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının eğitsel internet kullanımına yönelik öz yeterlik inançlarının cinsiyetlerine ve Genel ağırlıklı not ortalamalarına (GANO) göre farklılık göstermediği, bölümlerine göre farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının akademik öz yeterlik inançlarının cinsiyetlerine ve GANO’larına göre farklılık gösterdiği, bölümlerine göre farklılık göstermediği belirlenmiştir. Ayrıca öğretmen adaylarının eğitsel internet kullanımına yönelik öz-yeterlik düzeyleri ile akademik öz-yeterlik inançları arasında orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir

Keywords

Eğitsel internet, Akademik öz-yeterlik, Öğretmen adayları, Eğitim teknolojisi

Investigation of the Relationship Between Prospective Teachers’ Educational Internet Use Self-Efficacy Beliefs And Academic Self-Efficacy Beliefs

Abstract

The aim of this study is to determine the relationship between prospective teachers’ educational internet use self-efficacy beliefs and academic self-efficacy beliefs. The study was designed on descriptive survey model. The sample of the study was formed of 3rd grade prospective teachers studying in Muğla Sıtkı Koçman University, Faculty of Education, Turkish Language Teaching, Primary Education Teaching, Science Education Teaching, Guidance and Counseling, and Mathematics Education Teaching Departments in 2014-2015 academic year. In order to gather the data, “Educational Internet Self-Efficacy Beliefs Scale” and “Academic Self-Efficacy Scale” were applied. The obtained data were analyzed regarding variables that are participants’ gender, departments, and cumulative grade point average. During the analysis, Kolmogorov-Smirnov test, Levene’s Homogeneity of Variances test, independent samples T-test, One Way ANOVA, Mann Whitney U test, and Kruskall Wallis test were implemented. As a result, it was found that prospective teachers’ educational internet use self-efficacy beliefs level and academic self-efficacy beliefs level were in adequate levels. It was determined that prospective teachers’ educational internet use self-efficacy beliefs did not have significant difference on their gender and GPA, but had significant difference on their departments. It was determined that prospective teachers’ academic self-efficacy beliefs had significant difference on gender and GPA, however, did not have significant difference on their departments. It was also determined that there was a medium level significant relation between prospective teachers’ educational internet use self-efficacy beliefs and their academic selfefficacy beliefs

Keywords

Educational internet, Academic self-efficacy, Prospective teachers, Educational technology

References

• cesaretlendirici sözler öz-yeterliklerini şekillendirmektedir (Pajeras, 1996). Ayrıca kişilerin, kendi
• kapasitelerine yönelik tehdit edici ve kaygı yaratıcı durumlar öz-yeterliğin azalmasına neden
• olabilmektedir (Bandura, 1997). Bu durumda öğretmen adaylarının geçmiş yaşantılarının ve
• çevrelerinin akademik öz yeterlik inançlarını etkiledikleri söylenebilir. Öğretmen adaylarının akademik öz-yeterlik düzeylerinin cinsiyetlerine göre farklılaştığı ve
• erkek öğretmen adaylarının daha yüksek akademik öz-yeterliğe sahip oldukları belirlenmiştir. Bu
• araştırma bulgusu, Durdukoca’nın (2010) öz yeterlik inançlarının erkek öğretmen adayları lehine
• farklılaştığını belirten araştırma bulgusu ile benzerlik göstermektedir. Öz yeterlik inançlarıyla ilgili
• gerçekleştirilen araştırmaların bir kısmında da, öz yeterlik inançlarını etkileyen kaynakların etkisinin
• cinsiyete göre anlamlı farklılık gösterdiği belirtilmektedir (Schunk, ve Pajares, 2002; Usher ve Pajares,
• a; Usher ve Pajares, 2006b). Alanyazında bu genel bulgu ile çelişen bazı çalışmalar da
• bulunmaktadır (Çuhadar, Gündüz ve Tanyeri, 2012; Oğuz, 2012; Blake ve Lesser, 2009; Zeldin ve
• Pajares, 2000). Öğretmen adaylarının akademik öz-yeterlik düzeylerinin bölümlerine göre farklılaşmadığı
• belirlenmiştir. Bunun yanında, Rehberlik ve psikolojik danışmanlık bölümünde öğrenim gören
• öğretmen adayları diğer bölümlerde öğrenim gören öğretmen adaylarına göre daha yüksek akademik öz
• yeterlik inancına sahip oldukları görülmektedir. Bu durum RPD bölümü öğrencilerin diğer bölümlere
• göre daha yüksek puanlarla eğitim fakültelerine yerleşmeleri ve RPD bölümü öğrencilerinin mesleğe
• daha rahat atanabilmeleri ile ilişkilendirilebilir. Ayrıca farklı bölümlerde farklı derslerin yer alması da
• öğretmen adaylarının akademik öz yeterlik düzeyleri üzerinde etkili olabilir. Öğretmen adaylarının akademik öz-yeterlik düzeylerinin genel ağırlıklı not ortalamalarına göre
• farklılaştığı ve yüksek ve orta düzeyde not ortalamasına sahip öğretmen adaylarının düşük düzeyde not
• ortalamasına sahip öğretmen adaylarına göre daha yüksek akademik öz-yeterliğe sahip oldukları
• görülmüştür. Başarıyı birçok değişken etkilemektedir ve öz yeterlik inancı, bunlardan yalnızca birisi
• olarak düşünülebilir. Birey gerekli bilgi ve becerilere sahip olmadığında, yüksek öz yeterlik yüksek
• performans oluşturamaz (Schunk, 1991). Landis, Altman ve Cavin (2007) de çalışmalarında, öz yeterlik
• inancını akademik başarıyla ilişkili bulmakta; yüksek öz yeterlik inancının, azimli, başarılı bir öğrencide
• bulunması gereken bir özellik olduğunu belirtmektedir. Öğretmen adaylarının eğitsel internet kullanım öz-yeterlik düzeyleri ile akademik öz-yeterlik
• düzeyleri arasında orta düzeyde pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Bu durumda
• öğretmen adaylarının eğitsel internet kullanım öz yeterlik inançlarının düzeyleri arttıkça akademik öz
• yeterlik inançları düzeylerinin de artacağı ya da tam tersi söylenebilir. Öz yeterlik inançlarının diğer
• inançlarla, güdülenmeyle, akademik seçimlerle ve başarıyla ilişkili olduğu belirtilmektedir (Pajares, 1996). Öneriler 1- Bu araştırmanın benzeri farklı örneklem grupları üzerinde uygulanabilir. 2- Öğretmen adaylarının interneti eğitsel amaçlı kullanma düzeylerinin arttırılabilmesi için
• çalışmalar yapılabilir. 3- Öğretmen adaylarının eğitsel internet kullanım inançları ile akademik öz yeterlik inançlarını
• etkileyen farklı değişkenler belirlenmeye çalışılabilir. 4- Öğretmen adaylarına bilinçli ve eğitim internet ve teknoloji kullanımı öğretimi temalı bir ders verilebilir.
• Akkoyunlu, B. (2002). Öğretmenlerin internet kullanımı ve bu konudaki öğretmen görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 1-8.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191-215.
• Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Bandura, A. (1997). Self-efficiacy: The excercise of control. New York: W.H. Freeman and Company.
• Bandura, A. (2002). Social cognitive theory in cultural context. Applied Psychology: An International Review, 51 (2), 269–290.
• Baş, G. (2011). İlköğretim öğretmenlerinin eğitsel internet kullanımı öz-yeterlik inançlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 2(1), 35-52.
• Bektaş, C. ve Semerci, Ç. (2008). İlköğretim okullarında bilgisayar derslerine ilişkin öğretmen görüşleri (Elazığ ili örneği). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 195-210.
• Blake S. & Lesser, L.(2009). Exploring the relationship with academic self-efficacy and middle school students' performance on a high-stakes mathematics test. Teacher Education-Inservice/Professional Development 2 (2006): 655-656.
• Bong, M. (1995). Epistemological beliefs and generalizability of self-efficacy: Implications for instructional design. Yayımlanmamış doktora tezi, University of Southern California, California.
• Bozkurt, E., Demirer, V. ve Şahin, İ. (2010). Physics teacher candidates’ attitudes toward the internet and self- efficacy beliefs in educational internet use. 4th International Computer and Instructional Technologies Symposium, September 24-26, Konya Turkey.
• Chemers, M. M., Hu, L., & Garcia, B. F. (2001). Academic self-efficacy and the first-year college student performance and adjustment. Journal of Educational Psychology, 93(1), 55-64.
• Çuhadar, C., Gündüz, Ş. Ve Tanyeri,. T. (2013). Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin Ders Çalışma Yaklaşımları ve Akademik Öz-yeterlik Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 251-259.
• Durdukoca, Ş. F. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının akademik öz yeterlik algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(1), 69-77.
• Edmonds, H. K. (2002). Grade retention and children's academic self-efficacy and use of self-protective strategies. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Wayne State University, Detroit.
• Elias, S. ve Loomis, R. (2002). Utilizing need for cognition and perceived self efficacy to predict academic performance. Journal of Applied Social Psychology, 32(8), 1687- 1702.
• Eroğlu, A., Ünlü, H., Eroğlu, İ. ve Yılmaz, B. (2011). Beden eğitimi öğretmeni ve beden eğitimi öğretmen adaylarının eğitsel internet kullanımına yönelik yeterliklerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 13(1), 132-135.
• Gök, B. ve Erdoğan, T. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının internetin eğitimsel amaçlar için kullanımına yönelik tutumlarının belirlenmesi. 8. Uluslararası Eğitim Teknolojileri Konferansı (İETC). Eskişehir, Anadolu Üniversitesi.
• Jerusalem, M., & Schwarzer, R. (1992). Self-efficacy as a resource factor in stress appraisal processes. R. Schwarzer (Ed.), Self-efficacy: Thought control of action (ss. 195-213). Washington, DC: Hemisphere.
• Kamin, M. (2009). Academic self-efficacy for sophomore students in living-learning programs. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, University of Maryland, Maryland.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaya, A., Balay, R. ve Adıgüzel, R. (2014). Öğretmen adaylarının eğitsel internet kullanım becerileri ile bilgi edinme becerileri arasındaki ilişki düzeyi. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 83-99.
• Kayaduman, H., Sırakaya, M. ve Seferoğlu, S. S. (2011). Eğitimde FATİH projesinin öğretmenlerin yeterlik durumları açısından incelenmesi. XIII. Akademik Bilişim Konferansı (AB11), 2-4 Şubat 2011, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Kılıç, H. ve Coşkun, Y.D. (2010). Öğretmen adaylarının eğitsel amaçlı internet kullanım öz-yeterlik inanç düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. 19. Eğitim Bilimleri Kurultayı. KKTC, Lefkoşa, Uluslararası Kıbrıs Doğu Akdeniz Üniversitesi.
• Kirschner, P. ve Woperies, I. G. J. H. (2003). Mind tools for teacher communities: a europeanperspective. Technology, Pedagogy, and Education, 12(1), 127-149.
• Köseoğlu, P., Yılmaz, M., Gerçek, C. ve Soran, H. (2007). Bilgisayar kursunun bilgisayara yönelik başarı, tutum ve öz-yeterlik inançları üzerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 203-209.
• Landis, B. D., Altman, J. D., & Cavin J. D. (2007). Underpinnings af academic success: Effective study skills use as a function of academic locus of control and self efficacy. Psi Chi Journal of Undergraduate Research, 12(3), 126-130.
• Lent, R. W., Brown, S. D ve Larkin, K. C. (1984). Relation of self-efficacy expectations to academic achievement and persistence. Journal of Counseling Psychology, 31, 356-362.
• Li, N. & Kirkup, G. (2007). Gender and cultural differences in Internet use: A study of China and the UK. Computers and Education, 48(2), 301-317.
• Margolis, H., & McCabe, P. P. (2004). Self-efficacy: A key to improving the motivation of struggling learners. The Clearing House, 77(6), 241-249.
• Miller, L. K. (2010). The impact of intrusive advising on academic self efficacy beliefs in first-year students in higher education. Yayımlanmamış doktora tezi, Loyola University Chicago, İllinois.
• Oğuz, A. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının akademik öz yeterlik inançları. Anadolu Journal of Educational Sciences International. 2(2), 15-28.
• Pajares, F. (1996). Self-efficacy beliefs in academic settings. Review of Educational Research, 66 (4), 543-578.
• Polat, H. ve Güzel, E. (2011). Üniversite öğrencilerinin bilgisayar ve internet kullanımına yönelik tutumları. 5th International Computer&Instructional Technologies Symposium, 22-24 Eylül 2011. Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Rugayah, H., Hashim, H. & Wan, N. M. (2004). Attitudes toward learning about and working with computers of students at Uitm. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3(2), 3-7.
• Schunk, D. H. (1982). Effects of effort attributional feedback on children’s achievement: Self-efficacy analysis. Journal of Educational Psychology, 74, 548-556.
• Schunk, D. H. (1991). Self-efficacy and academic motivation. Educational Psychologist, 26 (3&4), 207-231.
• Schunk, D.H. & Pajares, F. (2002). The Development of Academic Self-Efficacy. In a. Wigfield, J.S. Eccles. Development and Achievement Motivation. California, Academic Press.
• Şahin, İ. (2009). Eğitsel internet kullanım özyeterliği inançları ölçeğinin geçerliği ve güvenirliği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 461-471.
• Tuncer, M. ve Özüt, A. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının eğitsel internet kullanımına yönelik öz-yeterlik inançları. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 7(2), 1079-1091.
• Tuti, S. (2005). Eğitimde bilişim teknolojileri kullanımı performans göstergeleri, öğrenci görüşleri ve öz-yeterlik algılarının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Usher, E. L., & Pajares, F. (2006a). Sources of academic and self-regulatory efficacy beliefs of entering middle school students. Contemporary Educational Psychology, 31, 125-141.
• Usher, E. L., & Pajares, F. (2006b). Inviting confidence in school: Invitations as a critical source of the academic self-efficacy beliefs of entering middle school students. Journal of Invitational Theory and Practice, 12, 7-16.
• Usta, E., Bozdoğan, A.E. ve Yıldırım, K. (2007). Sınıf öğretmeni adaylarının internet kullanımına ilişkin tutumlarının değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 8(1), 209-222.
• Vrugt, A. J., Langereis, M. P., ve Hoogstraten, J. (1997). Academic self-efficacy and malleability of relevant capabilities as predictors of exam performance. The Journal of Experimental Education, 66, 61-72.
• Wuebbels, A. L. (2006). The development of a social emotional and academic self-efficacy curriculum for sixth grade adolescent students. Yayınlanmamış Doktora Tezi, School of Saint Louis University, Missouri.
• Yenilmez, K., Turgut, M., Anapa, P. ve Ersoy, M. (2011). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının eğitsel internet kullanımına yönelik öz-yeterlik inançları. 5. Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Sempozyumunda sunulmuştur. Elazığ, Fırat Üniversitesi.
• Yılmaz, M., Gürçay, D. ve Ekici, G. (2007) Akademik öz yeterlik ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 33, 253-259.
• Yoldaş, C. Ve Argın, F. S. (2015). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Eğitsel İnternet Kullanım Öz Yeterlik İnançlarının İncelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi (Jret), 4(1), 276-283.
• Zeldin, A. L., & Pajares, F. (2000). Against the Odds: Self-Efficacy Beliefs of Women in Mathematical, Scientific And Technological Careers. American Educational Research Journal, 37, 215-246.
• Zimmerman, B. J. (1995). Self-Efficacy and Educational Development. in a. Bandura (Ed). Self Efficacy in Changing Societies. New York, Cambridge University Press.
• Zimmerman, B. J. (2000). Self-efficacy: An essential motive to learn. Contemporary Educational Psychology, 25, 82-91.
• Zimmerman, B. J., Bandura, A., & Martinez-Pons, M. (1992). Self-motivation for academic attainment: The role
• of self-efficacy beliefs and personal goal setting. American Educational Research Journal, 29(3), 663-676.