İLK 500 SANAYİKURULUŞUNDA YABANCI SERMAYE PAYININ SEKTÖREL ANALİZİVE BAZI GÖSTERGELER İTİBARİYLE YABANCI SERMAYELİ İŞLETMELERİN PERFORMANSLARI

Yıl 2009, Sayı: 33, 135 - 160, 16.05.2015

Recep Düzgün Oğuzhan Türker Eyyup Ecevit

Öz

Bu çalışmanın amacı Türkiye’nin ilk 500 şirketinin sermaye yapısını sektörel olarak incelemek  ve  yabancı  sermayeli  şirketlerin  firma  sayısı,  üretimden  satışlar,  dönem  kârı,  ihracat  ve istihdam  açısından  gösterdikleri  performansları  ortaya  koymaktır.  Türkiye’de  1993-2006  yılları arasında ilk 500 büyük firma içerisinde, yabancı sermaye ortaklı veya tamamen yabancı sermayeli firmaların  sektörel  bakımdan  gösterdikleri  performansları  tablolaştırılarak  incelenmiştir.  Analiz sonucunda  yabancı  sermayeli  firmaların  sektörlerin  çoğunda  faaliyetlerini  kârla  kapattıkları  görülmüştür. Yabancı sermayeli  firmalar hemen hemen her sektörde kendine önemli bir yer edinmişlerdir. Bu durum, özel ve kamu sermayeli yerli firmalarla, yabancı sermayeli firmaların rekabetini artırmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İlk 500 Sanayi Kuruluşu, Dolaysız Yabancı Sermaye Yatırımları, Yabancı Sermayeli Firma.

Kaynakça

• AFŞAR, Bilge; (2007), Yabancı Sermaye Yatırımları ve Dışsal Ekonomiler: Turizm Sektörü Örneği, Konya Ticaret Odası Araştırma Raporu, Konya.
• ALAGÖZ, Mehmet; Savaş ERDOĞAN ve Nurgün TOPALLI; (2008), "Doğru- dan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Ekonomik Büyüme: Türkiye De- neyimi 1992-2007", Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), ss. 79-89.
• BİLGİLİ, Faik; Recep DÜZGÜN ve E. UĞURLU; (2007), “Büyüme, Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Yurtiçi Yatırımlar Arasındaki Etkile- şim”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(2), ss.127-152.
• BORENSZTEIN, Eduardo; Jose` De GREGORIO ve Jong-Wha LEE; (1995), “How Does Foreign Direct Investment Affect Economic Growth?” NBER http://www.nber.org/papers/w5057 Erişim Tarihi: 11.03.2009.
• BOSWORTH, B. ve S. M. COLLINS; (1999), “Capital Inflows, Investment and Growth”, Tokyo Club Papers, 12, ss. 55-74.
• DE MELLO, L. R. Jr.; (1997), “Foreign Direct Investment in Developing Countries and Growth: A Selective Survey”, The Journal Development Studies, 34(1), ss. 1-34.
• DEES, S.; (1998), “Foreign Direct Investment in China: Determinants and Effects”, Economics of Planning, 31, ss. 175-94.
• DEĞER, Kemal ve Ö. Selçuk EMSEN; (2006), “Geçiş Ekonomilerinde Doğru- dan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Ekonomik Büyüme İlişkileri: Pa- nel Veri Analizleri (1990-2002)”, Cumhuriyet Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2), ss. 121-137.
• DPT; (2008), İnternet Adresi: http://www.dpt.gov.tr Erişim Tarihi: 22.04.2008.
• FİDAN, Erkal; (1993), “Türkiye’de Yabancı Sermaye Yatırımları”, Eskişehir Anadolu Üniversitesi İİBF Dergisi, 11(1-2), ss. 129-145.
• GÜNDOĞAN, Naci; (2002) “Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve İstih- dam Üzerine Etkileri”, Hazine Dergisi, 14, ss. 19-34.
• HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI; (2008), İnternet Adresi: http://www.hazine.gov.tr Erişim tarihi: 22.04.2008.
• İSO; (2007), Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu, İstanbul Sanayi Odası Yayınları Veri CD’si, İstanbul.
• KIM D. Deok-Ki ve Jung-Soo SEO; (2003), “Does FDI Inflow Crowd out Domestic Investment in Korea?”, Journal of Economic Studies, 30(6), ss. 605-622.
• KULA, F.; (2003), "Uluslararası Sermaye Hareketlerinin Etkinliği: Türkiye Üzerine Gözlemler", Cumhuriyet Üniversitesi İİBF Dergisi, 4(2), ss. 141-154.
• KUMAR, Nagesh ve Jaya Prakash PRADHAN; (2002), “Foreign Direct Investment, Externalities and Economic Growth in Developing Countries: Some Empirical Explorations and Implications for WTO Negotiations on Investment”, RIS Discussion Papers, No: 27, İnternet Adresi: www.ris.org.in/dp27_pap.pdf Erişim Tarihi: 10.03.2009.
• MENCINGER, J.; (2003), “Does Foreign Direct Investment Always Enhance Economic Growth?”, Kyklos, 56(4), ss. 491-508.
• OKSAY, Suna; (1998), “Çokuluslu Şirketler Teorileri Çerçevesinde, Yabancı Sermaye Yatırımlarının İncelenerek Değerlendirilmesi”, Dış Ticaret Dergisi, 8, İnternet Adresi: http://www.dtm.gov.tr/dtmweb/ index.cfm? action=detayrk&yayinID=1083&icerikID=1194&dil=TR Erişim Tari- hi: 10.03.2009.
• ROMER, Paul M.; (1993), “Ideas Gaps and Object Gaps in Economic Development”, Journal of Monetary Economics, 32(3), pp. 543-573.
• SAATCİOĞLU, Cem; (2002), “Doğrudan Dış Yatırımlar ve Türkiye”, Mali Çözüm Dergisi, 61, İnternet Adresi: http://www.ismmmo.org.tr/docs/ malicozum/61%20MAL%DD%20%C7%D6Z%DCM/18-61% 20CEM%20SAAT%C7% 10.03.2009. DDO%D0LU.doc, Erişim Tarihi:
• ŞEN, Ali ve Murat KARAGÖZ; (2008), “Türkiye’deki Doğrudan Yabancı Ser- maye Yatırımlarının Büyüme ve İhracata Etkisi”, İnternet Adresi: http://iibf.kou.edu.tr/ceko/ssk/kitap50/42.pdf, 18.04.2008. Erişim Tarihi:
• ŞİMŞEK, Mevlüdiye ve Sema BEHDİOĞLU; (2006), “Türkiye’de Dolaysız Yabancı Sermaye Yatırımlarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etki- si: Uygulamalı Bir Çalışma”, Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 20(2), ss. 47-63.