AVRUPA BİRLİĞİ YENİLİK KARNESİ VE TÜRKİYE: KARŞILAŞTIRMALI BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2013, Sayı: 42, 161 - 192, 18.05.2015

Fatma Ünlü

Öz

Günümüzde bilgi, teknoloji ve yenilik hem firmaların hem de ülkelerin küresel rekabet gücü elde etmesinde en önemli faktörler olarak görülmektedir. Aynı zamanda ülkeler açısından kalkınmanın ve toplumsal refahın sağlanmasında yenilikçilik önemli bir role sahiptir. Avrupa’da nüfusun yaşlanmasıyla meydana gelen demografik değişim, işsizlik oranlarının artması ve iklim değişikliği gibi küresel sorunlar, Avrupa Birliği’nin (AB) ekonomik ve sosyal reform ihtiyacını gündeme getirmiştir. Bu doğrultuda, Avrupa Birliği öncelikle Lizbon Stratejisini ve daha sonra Avrupa 2020 Stratejisini kabul etmiştir. Yenilik Birliği oluşturma konusundaki hedeflerini ve önceliklerini belirleyen AB, yenilik performansını Yenilik Birliği Karnesi ile değerlendirmektedir. Dolayısıyla çalışmanın amacı, AB tarafından oluşturulan yenilik performans kriterleri çerçevesinde Türkiye, seçilmiş AB ülkeleri ve AB’ne aday ülkelerin karşılaştırmalı analizini yaparak Türkiye’nin AB ülkeleri karşısındaki nispi durumunun ortaya konulmasına katkıda bulunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Yenilik, Avrupa Birliği, Yenilik Birliği Karnesi.

Kaynakça

• AKBAŞ, Gökşen ve Altan APAR; (2010), “Avrupa 2020: Akıllı, Sürdürülebilir ve Kapsayıcı Büyüme İçin Avrupa Stratejisi”, AB Genel Sekreterliği Sosyal, Bölgesel ve Yenilikçi Politikalar Başkanlığı Özel Bilgi Notu, İnternet Adresi: http://www.abgs.gov.tr/files/SBYPB/Sosyal%20Politika % 20ve%20%C4%B0stihdam/avrupa_2020_stratejisi.pdf, Erişim Tari- hi: 03.02.2013.
• AKSES, Selen; (2012), “Türkiye’nin Yenilikçilik Performansına İlişkin Değer- lendirmeler”, İKV Değerlendirme Notu, No:48, İnternet Adresi: http://www.ikv.org.tr/images/upload/data/files/degerlendirme_notu_- _innovation.pdf, Erişim Tarihi: 04.02.2013.
• ATİK, Hayriye; (2005), Yenilik ve Ulusal Rekabet Gücü, Ankara: Detay Ya- yıncılık.
• BARKER, Alan; (2001), Yenilikçiliğin Simyası, Çev.:Ahmet KARDAM, İs- tanbul: Türkiye Metal İşçileri Sendikası Yayınları.
• ÇAPANOĞLU, Sema Gençay; (2010), “Geçmişten Günümüze Lizbon Strateji- si ve 2020 İçin Yeni Bir Vizyon Işığında AB 2020 Stratejisi”, İKV Değerlendirme http://www.ikv.org.tr/images/upload/data/files/gecmisten_gunumuze_liz bon_stratejisi_ve_2020_icin_yeni_bir_vizyon_isiginda_ab_2020_stratej isi.pdf, Erişim Tarihi: 27.01.2013. No:12, İnternet Adresi:
• COOK, Philip and Olga MEMEDOVIC; (2003), “Strategıes For Regıonal Inno- vatıon Systems: Learning Transfer And Applications”, UNIDO Policy Papers, min/user_media/Publications/Pub_free/Strategies_for_regional_innovati on_systems.pdf, Date of Access: 15.01.2014. filead
• DPT; (1963), Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1963-1967), Ankara: DPT Yayınları.
• DPT; (1967), İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1968-1972), Ankara: DPT Ya- yınları.
• DPT; (1973), Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı (1973-1977), Ankara: DPT Yayınları.
• DPT; (1979), Dördüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı (1979-1983), Ankara: DPT Yayınları.
• DPT; (1985)., Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1985-1989), Ankara: DPT Yayınları.
• DPT; (1989), Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı (1990-1994), Ankara: DPT Yayınları.
• DPT; (1995), Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1996-2000), Ankara: DPT Yayınları.
• DPT; (2000), Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (2001-2005), Ankara: DPT Yayınları.
• DPT; (2006), Dokuzuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı (2007-2013), Ankara: DPT Yayınları.
• DREGER, Christian and George ERBER; (2010), “The Design of Regional Innovation Systems”, Working Paper IAREG WP6/01, Internet Add- ress: http://www.iareg.org/fileadmin/iareg/media/papers/IAREG_ De- liverable_6.3-_April_2010.pdf, Date of Access: 15.01.2014.
• DRUCKER; Peter F.; (1993), Innovation and Entrepreneurship, New York: Harper Collins Publisher.
• DURA, Cihan ve Hayriye ATİK; (2002), Bilgi Toplumu, Bilgi Ekonomisi ve Türkiye, İstanbul: Literatür Yayınları.
• EĞE, Ahmet Alper; (2002), OECD Ülkelerinde Yenilik Sistemleri ve Türkiye için Durum Değerlendirmesi, Uzmanlık Tezi, Ankara: DPT Yayınları.
• ELÇİ, Şirin; (2006), İnovasyon Kalkınmanın ve Rekabetin Anahtarı, Beşinci Baskı, Ankara: Nova Yayıncılık.
• European Commission; (2013), “Innovation Union Scoreboard 2013”, Internet Address:http://ec.europa.eu/enterprise/policies/innovation/files/ius-2013 _en.pdf, Date of Access: 06.05.2013.
• European Commission; (1994), “Europe and the Global Information Society: Bangemann Report Recommendations to the Eurapean Council”, Inter- net Address: http://www.epractice.eu/files/media/media_694.pdf, Date of Access: 03.05.2013.
• FREEMAN, Christopher and Luc SOETE; (2004), Yenilik İktisadı, Dördüncü Baskı, Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• HALL, Andy; Lynn MYTELKA and Banji OYEYİNKA; (2005), “Innovation Systems: Implications for Agricultural Policy and Practice”. Institutio- nal Learning& Change (ILAC) Brıef, 2, pp. 1-4.
• KARAÖZ, Murat ve Mesut ALBENİ; (2003), “Ekonomik Kalkınma ve Modern Yenilik Teorisi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bi- limler Fakültesi Dergisi, 8(3), ss. 27-48.
• KARATAŞ, Hakan ve Yusuf Ziya AYRIM; (2010), “Yenilikçilik Birliği Bilgi Notu”, http://www.abgs.gov.tr/files/SBYPB/Bilim%20ve%20Arastirma/yenilik cilikbirligi.pdf, Erişim Tarihi: 25.01.2013. İnternet Adresi:
• KARLUK, Rıdvan; (2011), Avrupa Birliği, Kuruluşu, Gelişmesi, Genişlemesi ve Kurumları, Onuncu Baskı, İstanbul: Beta Yayınları.
• LUECKE, Richard; (2008), İş Dünyasında Yenilik ve Yaratıcılık, Çev.: Tu- ran PARLAK, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• MAES, Katrien; Koenraad DEBACKERE and Paul Van DUN; (2011), “Univer- sities, Research and the “InnovationUnion”, Procedia Social and Be- havioral Sciences, 13, pp. 101-116.
• ÖZTÜRK, İbrahim Hakkı; (2008), “Dünyanın En Dinamik ve En Rekabetçi Bilgi Ekonomisi Olmak Ya da Olamamak: Avrupa Birliği Lizbon Stratejisi ve Eğitim Boyutu”, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 7(2), ss.13-32.
• PORTER, Michael E.; (1991), The Competitive Advantage of Nations, New York: MacMillan Press.
• ROMER, Paul M.; (1990), “Endogenous Technological Change”,The Journal of Political Economy, 98(5), pp. 71-102.
• SANDSTRÖM, Anna; Ingred PETTERSSON and Anna NILSSON; (2000), “Knowledge Production and Knowledge Flows in the Swedish Biotech- nology Innovation System”, Scientometrics, 48(2), pp.179-201.
• SCHUMPETER, Joseph A.; (1934), The Theory of Economic Development, New Jersey: Transaction Publishers.
• TANG, Jianmin; (2005),“Competition and Innovation Behaviour”, Research Policy, 35, pp. 68-82.
• TOYGÜR, İlke; (2010), “Avrupa Komisyonu Lizbon Stratejisi’nin Yerini Alacak 2020 Stratejisini Kabul Etti”, İKV Değerlendirme Notu, No: 11, İnternet Adresi: http://www.ikv.org.tr/images/upload/data/files/11- 2020_stratejisi_-ilke_toygur-mart_2010.pdf, Erişim Tarihi: 25.01.2013.
• TURANLI, Rona ve Ercan SARIDOĞAN; (2010), Bilim-Teknoloji-İnovasyon Temelli Ekonomi ve Toplum, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
• TÜBİTAK; (2006), Oslo Kılavuzu: Yenilik Verilerinin Toplanması ve Yo- rumlanması İçin İlkeler, Üçüncü Baskı, Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• TPE; (2013), “Patent İstatistikleri”, İnternet Adresi: http://www.tpe.gov.tr /portal/default2.jsp?sayfa=136, Erişim Tarihi: 10.05.2013.
• TÜBİTAK; (2013), “Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik İstatistikleri”, İnternet Adresi:http://www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_files/ BTYPD/ istatis- tikler/BTY_Stat.pdf, Erişim Tarihi: 10.05.2013.
• TÜBİTAK; (1993), “Türk Bilim ve Teknoloji Politikası: 1993-2003”, İnternet Adresi: http://www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_files/BTYPD /btyk/2/ 2btyk_karar.pdf, Erişim Tarihi: 16.01.2014.
• TÜBİTAK; (2013), “Vizyon 2023”, İnternet Adresi: http: //www.tubitak.gov.tr /tr/kurumsal/politikalar/icerik-vizyon-2023, Erişim Tarihi: 16.01.2014.
• TÜİK; (2013), “Yenilik İstatistikleri”, İnternet Adresi: http://www.tuik.gov.tr/ VeriBilgi.do?alt_id=8, Erişim Tarihi: 09.05.2013.
• TÜSİAD; (2005), “Lizbon Stratejisi”, İnternet Adresi: http://www.uig.gen.tr/ dokumanlar/lizbon.PDF, Erişim Tarihi: 07.10.2012.
• USAL, Zeynep ve Mahir ILGAZ; (2006), Avrupa Birliği’nin Lizbon Strateji- si, İstanbul: İktisadi Kalkınma Vakfı Yayınları.
• YILMAZ, Latif; (2010), Avrupa Birliği’nin Sosyo-Ekonomik Geleceği: Liz- bon Stratejisi ve Küreselleşme, Ankara: Maliye Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı Araştırma ve İnceleme Serisi.