Research Article
BibTex RIS Cite

İŞLETMELERDE YAPAY ZEKÂ UYGULAMALARININ MUHASEBE SÜRECINE VE SÜRDÜRÜLEBILIRLIK AMAÇLARINA KATKILARININ İNCELENMESI: SÜRDÜRÜLEBILIRLIK ENDEKSINDEKI İŞLETMELERDE BIR ARAŞTIRMA

Year 2024, Issue: 68, 107 - 116, 31.08.2024

Aynur Akpınar , Tuba Derya Baskan

https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.1487898

Abstract

Öz
Günümüzde yapay zekâ (artificial intelligence-AI) uygulamalarının kullanımı giderek yaygınlaşmakta ve gündelik hayatta gerçekleşen pek çok süreçte önemli rol almakta oldukları görülmektedir. Devlet yönetiminde, işletmelerde gerçekleştirilen faaliyetlerde, eğitimde, sağlıkta ve bunlar gibi pek çok alanda yararlanılan yapay zekâ uygulamaları, karar verme ve politika geliştirme süreçlerini önemli ölçüde desteklemektedirler. Bu kapsamda yapay zekâ uygulamalarından sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin gerçekleştirilmesinde de faydalanılmakta olduğu görülmektedir. Yapay zekânın muhasebe işlemlerinde kullanılmasının yaygınlaşmasıyla birlikte muhasebe meslek mensuplarının da daha analitik düşünebilen ve yorumlayıcı niteliklere sahip olan ve yapay zekâ teknolojisine sahip işlemleri kolaylıkla gerçekleştirebilen yeteneklerinin olmasının beklendiği görülmektedir. Çalışmada, Türkiye’de yayınlanmakta olan 78 adet sürdürülebilirlik raporundaki sürdürülebilir kalkınma amaçlarının gerçekleştirilmesinde yapay zekâ kullanımları araştırılmıştır. Ayrıca bu raporlar sektör bazında gruplandırılarak bu kapsamda analiz edilmiştir.

Keywords

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Yapay Zekâ Sürdürülebilirlik Raporları

References

  • Alfares, S. ve Şavlı, T. (2023). Effects of Using Artificial Intelligence on the Accounting Profession: Evidence from Istanbul Certified Public Accountants. Muhasebe ve Finansman Dergisi. (100), 173-191.
  • Akdoğan, N. & Akdoğan, M.U. (2018). Büyük Veri-Bilişim Teknolojisindeki Gelişmelerin Muhasebe Uygulamalarına ve Muhasebe Mesleğine Etkisi. Muhasebe ve Denetime Bakış, (55), 1-14.
  • Aslan, Ü. & Özerhan, Y. (2017). Big Data, Muhasebe ve Muhasebe Mesleği. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 19 (4), 862-883.
  • Crookes, L.; Conway, E. (2018).Technology Challenges in Accounting and Finance. In Contemporary Issues in Accounting; Springer International Publishing: Cham, Switzerland, 61–83.
  • Daştan, Ş. ve Göl, M. (2022). “İşletmelerin Muhasebe Süreçlerinde Yapay Zekâ Uygulamaları”, Muhasebe ve Finans Alanında Güncel Konular, Gazi Kitabevi, Editörler: Evci, S. ve Kefe, İ. 109-128.
  • Gacar, A. (2019). Yapay Zekâ ve Yapay Zekânın Muhasebe Mesleğine Olan Etkileri: Türkiye’ye Yönelik Fırsat ve Tehditler, Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 8(19), 389-394.
  • Gezici, H. S. (Ekim 2022). Yapay Zekâ ve Vergi Yönetimi: Finlandiya Örneği, Vergi Raporu Dergisi, 277, (46-66).
  • Goralski, M. ve Tan, T. K. (2020). Artificial İntelligence and Sustainable Development. The International Journal of Management Education, 18(1), 1-9.
  • Hasan, R. A. (2022). Artificial Intelligence (AI) in Accounting & Auditing: A literature Review. Journal of Research in Business, and Management. 10(1), 440-465. DOI: 10.4236/ojbm.2022.101026
  • Kokina, J., & Davenport, T. H. (2017). The emergence of artificial intelligence: How automation is changing auditing. Journal of Emerging Technologies in Accounting, 14(1), 115-122.
  • Kuglitsch, M. M., Pelivan, I., Ceola, S., Menon, M. ve Xoplaki, E. (2022). Facilitating Adoption of AI in Natural Disaster Management Through Collaboration. Nature Communications, 13(1579).
  • Kwarbaı, J.D. and Omojoye, E.O. (2021). Artıfıcıal Intellıgence And Accountıng Professıon. Babcock Journal of Accountıng And Fınance 1, (1). 1-26.
  • Küçüker, M. (2023). Muhasebede Yapay Zekâ Uygulamaları: ChatGPT’nin Muhasebe Sınavı. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33, 2, 875-888.
  • Lehner, O.M.; Ittonen, K.; Silvola, H.; Ström, E.; Wührleitner, A. (2022). Artificial intelligence based decision-making in accounting and auditing: Ethical challenges and normative thinking. Account. Audit. Account. J. 35, 109–135.
  • Li, Z.ve Zheng, L. (2018). The Impact of Artificial Intelligence on Accounting. Advances in Social Science, Education and Humanities Research (ASSEHR), volume 181, 813-816.
  • Özçelik, M., Dikmen, B. B., Erduru, İ. ve Deran, A., (2022). Yapay Zekâ Kullanımının Muhasebe ve Denetim Süreci Üzerine Muhtemel Etkileri, Gazi Kitabevi, Akdoğan, N., Doğan, D., U., ve Alp, S., 287-308.
  • Özçetin, N. (2022). Muhasebe Denetiminde Yapay Zekâ, Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 29-4.
  • Özevin, O. (2023). Muhasebede Yapay Zeka Kullanımının Meslek Etiğine Etkileri: ChatGPT Uygulaması, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(3), 535-549.
  • Özkaya, L., Özkaya, L. (Mayıs 2019). Yapay Zekânın Muhasebe ve Vergi Denetimi Mesleğine Sunacağı Katkılar, Vergi Raporu Dergisi, 236, (314-323).
  • Öztürk, S. ve Akarsu O. N. (2022). Yapay Zekânın Muhasebe Alanına Etkileri. İktisadi ve İdari Bilimler: Araştırma, Metodoloji ve Değerlendirme, Livre de Lyon, Unvan, Y.A., 263-285.
  • Palomares, I., Martinez-Camara, E., Montes, R., Garcia-Moral, P., Chiachio, M., Chiachio, J…Herrera, F. (2021). A Panoramic View and Swot Analysis of Artificial Intelligence for Achieving The Sustainable Development Goals by 2030: Progress and prospects. Applied Intelligence, Springer Science+Business Media, LLC, part of Springer Natur. Applied Intelligence 51, 6497–6527 https://doi.org/10.1007/s10489-021-02264.
  • Peng, Y., Ahmad, S.F., Ahmad A. Y. A. B.,, Shaikh, M.S.A., Daoud, M.K., Alhamdi, F.M.H., (2023). Riding the Waves of Artificial Intelligence in Advancing Accounting and Its Implications for Sustainable Development Goals, Sustainability 2023 15, 14165, 2-12. https://doi.org/10.3390/su151914165 https://www.mdpi.com/journal/sustainability
  • Salcı, İ. (2021). Dijital Dönüşüm (E-Uygulamalar) ve Muhasebe Mesleğine Getirdiği Yenilikler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Işık Üniversitesi. İstanbul, Türkiye.
  • Sarıçiçek, R. (2019) Muhasebe Alanındaki Dönüşüm ve Yapay Zekâ, II Uluslararası İnsan ve Toplum Bilimleri Kongresi, 1092-1099.
  • Serçemeli, M. (2018). Muhasebe ve Denetim Mesleklerinin Dijital Dönüşümünde Yapay Zekâ. Turkish Studies Dergisi, 13(30), 369-386.
  • Sosyal fayda Zirvesi, (2016) İstanbul; “Sürdürülebilir Kalkınma İçin Küresel Hedefler” http://www.sgsistanbul.org/surdurulebilir-kalkinma-hedefleri.
  • Sünbül, Y. (2020). INTOSAI Geliştirme Girişimi Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Denetim Modeli (ISAM). Sayıştay Dergisi, 31(116), 143-146.
  • Tarakçıoğlu, Altınay, A. (2016). Entegre Raporlama ve Sürdürülebilirlik Muhasebesi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.3(25), 47-64.
  • Tuğaç, Ç. (2023). Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının Gerçekleştirilmesinde Yapay Zekâ Uygulamalarının Rolü, Sayıştay Dergisi, 34(128), 73-99. https://doi.org/10.52836/sayistay.1245051
  • United Nations THE 17 GOALS. Available online: https://sdgs.un.org/goals (accessed on 23 July 2023).
  • Ürediler, T. (2019). Yapay Zekâ Gelişmelerinin Vergi Denetimine Etkileri, E-Makale, 236, Özel Sayı (www.vergiraporu.com.tr).
  • Vinuesa, R., Azizpour, H., Leite, I., Balaam, M., Dignum, V., Domisch, S., Felländer, A., Langhans, S., Langhans, D., Tegmark, M.,& Nerini, F.F. (2020). The role of artificial intelligence in achieving the Sustainable Development Goals, Nature Communications, 11(1), 1-10.
  • Yereli, A.B.ve Ünal, B. (2022). Stratejik Yönetim Süreçlerinde Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları: Bakanlıklar ve Büyükşehir Belediyeleri Üzerinden Türkiye İçin Bir Değerlendirme, Ombudsman Akademik, 8 (1) 13-37.
  • Yücel, G., Adiloğlu, B. (2019). Dijitalleşme - Yapay Zekâ ve Muhasebe Beklentiler. Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, (17), 47-60. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/muftad/issue/46942/589319.

Examining the Benefits of Artificial Intelligence Applications in Businesses to the Accounting Process and Their Contributions to the Sustainability Goals of Businesses in a Theoretical Framework: A Research on Businesses in the Sustainability Index

Year 2024, Issue: 68, 107 - 116, 31.08.2024

Aynur Akpınar , Tuba Derya Baskan

https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.1487898

Abstract

The application area of artificial intelligence (AI) has nowadays been broadening and playing an important role in the processes that take place in daily life. The AI applications – utilized, for instance, in government, business operations, education, healthcare and many other fields – significantly support decision-making and policy-development processes. In this context, it has been shown that AI applications have been used in the fulfillment of the Sustainable Development Goals. With the widespread introduction of AI applications into accounting processes, accounting professionals are expected to have more analytical thinking and interpretation skills and to be able to perform operations that involve AI technology easily. This study investigates the application of AI in the fulfillment of the Sustainable Development Goals published in 78 sustainability reports in Turkey. Furthermore, these reports have been both categorized according to sectors and analyzed.

Keywords

Sustainable Development Goals Artificial Inteligence Sustainability Reports

References

  • Alfares, S. ve Şavlı, T. (2023). Effects of Using Artificial Intelligence on the Accounting Profession: Evidence from Istanbul Certified Public Accountants. Muhasebe ve Finansman Dergisi. (100), 173-191.
  • Akdoğan, N. & Akdoğan, M.U. (2018). Büyük Veri-Bilişim Teknolojisindeki Gelişmelerin Muhasebe Uygulamalarına ve Muhasebe Mesleğine Etkisi. Muhasebe ve Denetime Bakış, (55), 1-14.
  • Aslan, Ü. & Özerhan, Y. (2017). Big Data, Muhasebe ve Muhasebe Mesleği. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 19 (4), 862-883.
  • Crookes, L.; Conway, E. (2018).Technology Challenges in Accounting and Finance. In Contemporary Issues in Accounting; Springer International Publishing: Cham, Switzerland, 61–83.
  • Daştan, Ş. ve Göl, M. (2022). “İşletmelerin Muhasebe Süreçlerinde Yapay Zekâ Uygulamaları”, Muhasebe ve Finans Alanında Güncel Konular, Gazi Kitabevi, Editörler: Evci, S. ve Kefe, İ. 109-128.
  • Gacar, A. (2019). Yapay Zekâ ve Yapay Zekânın Muhasebe Mesleğine Olan Etkileri: Türkiye’ye Yönelik Fırsat ve Tehditler, Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 8(19), 389-394.
  • Gezici, H. S. (Ekim 2022). Yapay Zekâ ve Vergi Yönetimi: Finlandiya Örneği, Vergi Raporu Dergisi, 277, (46-66).
  • Goralski, M. ve Tan, T. K. (2020). Artificial İntelligence and Sustainable Development. The International Journal of Management Education, 18(1), 1-9.
  • Hasan, R. A. (2022). Artificial Intelligence (AI) in Accounting & Auditing: A literature Review. Journal of Research in Business, and Management. 10(1), 440-465. DOI: 10.4236/ojbm.2022.101026
  • Kokina, J., & Davenport, T. H. (2017). The emergence of artificial intelligence: How automation is changing auditing. Journal of Emerging Technologies in Accounting, 14(1), 115-122.
  • Kuglitsch, M. M., Pelivan, I., Ceola, S., Menon, M. ve Xoplaki, E. (2022). Facilitating Adoption of AI in Natural Disaster Management Through Collaboration. Nature Communications, 13(1579).
  • Kwarbaı, J.D. and Omojoye, E.O. (2021). Artıfıcıal Intellıgence And Accountıng Professıon. Babcock Journal of Accountıng And Fınance 1, (1). 1-26.
  • Küçüker, M. (2023). Muhasebede Yapay Zekâ Uygulamaları: ChatGPT’nin Muhasebe Sınavı. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33, 2, 875-888.
  • Lehner, O.M.; Ittonen, K.; Silvola, H.; Ström, E.; Wührleitner, A. (2022). Artificial intelligence based decision-making in accounting and auditing: Ethical challenges and normative thinking. Account. Audit. Account. J. 35, 109–135.
  • Li, Z.ve Zheng, L. (2018). The Impact of Artificial Intelligence on Accounting. Advances in Social Science, Education and Humanities Research (ASSEHR), volume 181, 813-816.
  • Özçelik, M., Dikmen, B. B., Erduru, İ. ve Deran, A., (2022). Yapay Zekâ Kullanımının Muhasebe ve Denetim Süreci Üzerine Muhtemel Etkileri, Gazi Kitabevi, Akdoğan, N., Doğan, D., U., ve Alp, S., 287-308.
  • Özçetin, N. (2022). Muhasebe Denetiminde Yapay Zekâ, Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 29-4.
  • Özevin, O. (2023). Muhasebede Yapay Zeka Kullanımının Meslek Etiğine Etkileri: ChatGPT Uygulaması, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(3), 535-549.
  • Özkaya, L., Özkaya, L. (Mayıs 2019). Yapay Zekânın Muhasebe ve Vergi Denetimi Mesleğine Sunacağı Katkılar, Vergi Raporu Dergisi, 236, (314-323).
  • Öztürk, S. ve Akarsu O. N. (2022). Yapay Zekânın Muhasebe Alanına Etkileri. İktisadi ve İdari Bilimler: Araştırma, Metodoloji ve Değerlendirme, Livre de Lyon, Unvan, Y.A., 263-285.
  • Palomares, I., Martinez-Camara, E., Montes, R., Garcia-Moral, P., Chiachio, M., Chiachio, J…Herrera, F. (2021). A Panoramic View and Swot Analysis of Artificial Intelligence for Achieving The Sustainable Development Goals by 2030: Progress and prospects. Applied Intelligence, Springer Science+Business Media, LLC, part of Springer Natur. Applied Intelligence 51, 6497–6527 https://doi.org/10.1007/s10489-021-02264.
  • Peng, Y., Ahmad, S.F., Ahmad A. Y. A. B.,, Shaikh, M.S.A., Daoud, M.K., Alhamdi, F.M.H., (2023). Riding the Waves of Artificial Intelligence in Advancing Accounting and Its Implications for Sustainable Development Goals, Sustainability 2023 15, 14165, 2-12. https://doi.org/10.3390/su151914165 https://www.mdpi.com/journal/sustainability
  • Salcı, İ. (2021). Dijital Dönüşüm (E-Uygulamalar) ve Muhasebe Mesleğine Getirdiği Yenilikler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Işık Üniversitesi. İstanbul, Türkiye.
  • Sarıçiçek, R. (2019) Muhasebe Alanındaki Dönüşüm ve Yapay Zekâ, II Uluslararası İnsan ve Toplum Bilimleri Kongresi, 1092-1099.
  • Serçemeli, M. (2018). Muhasebe ve Denetim Mesleklerinin Dijital Dönüşümünde Yapay Zekâ. Turkish Studies Dergisi, 13(30), 369-386.
  • Sosyal fayda Zirvesi, (2016) İstanbul; “Sürdürülebilir Kalkınma İçin Küresel Hedefler” http://www.sgsistanbul.org/surdurulebilir-kalkinma-hedefleri.
  • Sünbül, Y. (2020). INTOSAI Geliştirme Girişimi Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Denetim Modeli (ISAM). Sayıştay Dergisi, 31(116), 143-146.
  • Tarakçıoğlu, Altınay, A. (2016). Entegre Raporlama ve Sürdürülebilirlik Muhasebesi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.3(25), 47-64.
  • Tuğaç, Ç. (2023). Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının Gerçekleştirilmesinde Yapay Zekâ Uygulamalarının Rolü, Sayıştay Dergisi, 34(128), 73-99. https://doi.org/10.52836/sayistay.1245051
  • United Nations THE 17 GOALS. Available online: https://sdgs.un.org/goals (accessed on 23 July 2023).
  • Ürediler, T. (2019). Yapay Zekâ Gelişmelerinin Vergi Denetimine Etkileri, E-Makale, 236, Özel Sayı (www.vergiraporu.com.tr).
  • Vinuesa, R., Azizpour, H., Leite, I., Balaam, M., Dignum, V., Domisch, S., Felländer, A., Langhans, S., Langhans, D., Tegmark, M.,& Nerini, F.F. (2020). The role of artificial intelligence in achieving the Sustainable Development Goals, Nature Communications, 11(1), 1-10.
  • Yereli, A.B.ve Ünal, B. (2022). Stratejik Yönetim Süreçlerinde Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları: Bakanlıklar ve Büyükşehir Belediyeleri Üzerinden Türkiye İçin Bir Değerlendirme, Ombudsman Akademik, 8 (1) 13-37.
  • Yücel, G., Adiloğlu, B. (2019). Dijitalleşme - Yapay Zekâ ve Muhasebe Beklentiler. Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, (17), 47-60. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/muftad/issue/46942/589319.
There are 34 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Sustainability Accounting and Reporting
Journal Section Makaleler
Authors

Aynur Akpınar 0000-0003-2108-8454

Tuba Derya Baskan 0000-0003-1012-3605

Early Pub Date August 22, 2024
Publication Date August 31, 2024
Submission Date May 21, 2024
Acceptance Date June 13, 2024
Published in Issue Year 2024 Issue: 68

Cite

APA Akpınar, A., & Derya Baskan, T. (2024). İŞLETMELERDE YAPAY ZEKÂ UYGULAMALARININ MUHASEBE SÜRECINE VE SÜRDÜRÜLEBILIRLIK AMAÇLARINA KATKILARININ İNCELENMESI: SÜRDÜRÜLEBILIRLIK ENDEKSINDEKI İŞLETMELERDE BIR ARAŞTIRMA. Erciyes Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(68), 107-116. https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.1487898
 Download Cover Image

Ethical Principles and Ethical Guidelines

The Journal of Erciyes University Faculty of Economics and Administrative Sciences places great emphasis on publication ethics, which serve as a foundation for the impartial and reputable advancement of scientific knowledge. In this context, the journal adopts a publishing approach aligned with the ethical standards set by the Committee on Publication Ethics (COPE) and is committed to preventing potential malpractice. The following ethical responsibilities, established based on COPE’s principles, are expected to be upheld by all stakeholders involved in the publication process (authors, readers and researchers, publishers, reviewers, and editors).

Ethical Responsibilities of Editors
Make decisions on submissions based on the quality and originality of the work, its alignment with the journal's aims and scope, and the reviewers’ evaluations, regardless of the authors' religion, language, race, ethnicity, political views, or gender.
Respond to information requests from readers, authors, and reviewers regarding the publication and evaluation processes.
Conduct all processes without compromising ethical standards and intellectual property rights.
Support freedom of thought and protect human and animal rights.
Ensure the peer review process adheres to the principle of double-blind peer review.
Take full responsibility for accepting, rejecting, or requesting changes to a manuscript and ensure that conflicts of interest among stakeholders do not influence these decisions.
Ethical Responsibilities of Authors
Submitted works must be original. When utilizing other works, proper and complete citations and/or references must be provided.
A manuscript must not be under review by another journal simultaneously.
Individuals who have not contributed to the experimental design, implementation, data analysis, or interpretation should not be listed as authors.
If requested during the review process, datasets used in the manuscript must be provided to the editorial board.
If a significant error or mistake is discovered in the manuscript, the journal’s editorial office must be notified.
For studies requiring ethical committee approval, the relevant document must be submitted to the journal. Details regarding the ethical approval (name of the ethics committee, approval document number, and date) must be included in the manuscript.
Changes to authorship (e.g., adding or removing authors, altering the order of authors) cannot be proposed after the review process has commenced.
Ethical Responsibilities of Reviewers
Accept review assignments only in areas where they have sufficient expertise.
Agree to review manuscripts in a timely and unbiased manner.
Ensure confidentiality of the reviewed manuscript and not disclose any information about it, during or after the review process, beyond what is already published.
Refrain from using information obtained during the review process for personal or third-party benefit.
Notify the journal editor if plagiarism or other ethical violations are suspected in the manuscript.
Conduct reviews objectively and avoid conflicts of interest. If a conflict exists, the reviewer should decline the review.
Use polite and constructive language during the review process and avoid personal comments.
Publication Policy
The Journal of Erciyes University Faculty of Economics and Administrative Sciences is a free, open-access, peer-reviewed academic journal that has been in publication since 1981. The journal welcomes submissions in Turkish and English within the fields of economics, business administration, public finance, political science, public administration, and international relations.

No submission or publication fees are charged by the journal.
Every submitted manuscript undergoes a double-blind peer review process and similarity/plagiarism checks via iThenticate.
Submissions must be original and not previously published, accepted for publication, or under review elsewhere.
Articles published in the journal can be cited under the Open Access Policy and Creative Commons license, provided proper attribution is given.
The journal is published three times a year, in April, August, and December. It includes original, high-quality, and scientifically supported research articles and reviews in its listed fields. Academic studies unrelated to these disciplines or their theoretical and empirical foundations are not accepted. The journal's languages are Turkish and English.

Submissions are first subject to a preliminary review for format and content. Manuscripts not meeting the journal's standards are rejected by the editorial board. Manuscripts deemed suitable proceed to the peer review stage.

Each submission is sent to at least two expert reviewers. If both reviews are favorable, the article is approved for publication. In cases where one review is positive and the other negative, the editorial board decides based on the reviews or may send the manuscript to a third reviewer.

Articles published in the journal are open access and can be cited under the Creative Commons license, provided proper attribution is made.