Fen Eğitiminde Astronomi Konu Alanında Yayınlanan Ulusal Makalelerin İncelenmesi

Year 2016, Volume: 18 Issue: 2, 1398 - 1417, 23.12.2016

Mehmet Altan Kurnaz , Hafife Bozdemir Bahattin deniz Altunoğlu , Ebru Ezberci Çevik

https://doi.org/10.17556/jef.02610

Cited By: 7

Abstract

Alan eğitimde yürütülen çalışmaların her geçen gün artması araştırıcı, program geliştirici ve öğretmenler için ulaşma, okuma vb. problemleri de beraberinde getirmektedir. Bu anlamda alan yazında yer alan çalışmaları inceleyerek bütüncül bir bakış açısıyla sunan çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmanın amacı, 2000 yılı sonrası yapılan astronomi konu alanındaki makaleleri incelemek ve incelenen tematik konulardaki eğilimlerini tespit etmektir. Bu amaç doğrultusunda 39 makale analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda giderek artan sayıda çalışmanın olduğu, 'temel astronomi kavramları' ile ilgili algılamaların çalışıldığı, özel durum çalışılması ve deneysel yöntemlerden yararlanıldığı, ilköğretim seviyesinde daha çok çalışmanın yapıldığı bulgularına ulaşılmıştır. Bu durumlardan hareketle, konu alanındaki çalışmaların eğilimleri ve yeterince çalışmamış konuların tespiti yapılarak yeni çalışmalar için yol gösterici olacağına inanılmaktadır.

Keywords

Tematik analiz, fen eğitimi, astronomi

References

• Aktamış, H. & Arıcı, V.A. (2013). Sanal Gerçeklik Programlarının Astronomi Konularının Öğretiminde Kullanılmasının Akademik Başarı ve Kalıcılığına Etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 58-70.
• Alkış, S. (2006). İlköğretim Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Mevsimlerin Oluşumuyla İlgili Fikirlerin İncelenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 14, 107-120.
• Arıkurt, E., Durukan, Ü. G. & Şahin, Ç. (2015). Farklı Öğrenim Seviyesindeki Öğrencilerin Astronomi Kavramıyla İlgili Görüşlerinin Gelişimsel Olarak İncelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 66-91.
• Bacanak, A., Değirmenci, S., Karamustafaoğlu, S. & Karamustafaoğlu, O. (2011). E-Dergilerde Yayınlanan Fen Eğitimi Makaleleri: Yöntem Analizi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 8(1), 119-132.
• Bailey, J.M. & Slater, T.F. (2004). A Review of Astronomy Education Research. Astronomy Education Review, 2(2), 20-45.
• Baloğlu Uğurlu, N. (2005). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Dünya ve Evren Konusu İle İlgili Kavram Yanılgıları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 229-246.
• Bektaşlı, B. (2013). The Development of Astronomyconcept Test for Determining Preservice Science Teachers’ Misconceptions About Astronomy. Education and Science, 38(168), 362-372.
• Bektaşlı, B. (2014). In-Service Science Teachers’ Astronomy Misconceptions. Mediterranean Journal of Educational Research, 15,1-10.
• Bolat, A., Aydoğdu, R. Ü., Uluçınar Sağır, Ş. & Değirmenci, S. (2014) 5. Sınıf Öğrencilerinin Güneş, Dünya ve Ay Kavramları Hakkındaki Kavram Yanılgılarının Tespit Edilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 218-229.
• Bülbül, E., İyibil, Ü. G. & Şahin, Ç. (2013). Ortaokul 8.Sınıf Öğrencilerinin Astronomi Kavramıyla İlgili Algılamalarının Belirlenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(3), 170-179.
• Canbazoğlu Bilici, S., Öner Armağan, F., Kozcu Çakır, N. & Yürük, N. (2012). Astronomi Tutum Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(2), 116-127.
• Çetin, T., Yavuz, S., Tokgöz, B. & Güven, G. (2012). Okul Öncesi Dönemdeki Çocuklara (60-72 Ay) Uzay Kavramlarının Öğretimi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(3), 715-731.
• Çepni, S. (2012). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş. 6. Baskı, Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Çepni, S. & Şenel Çoruhlu, T. (2014). “Güneş Sistemi ve Ötesi: Uzay Bilmecesi” Ünitesinde Zenginleştirilmiş 5E Öğretim Modeline Uygun Hazırlanan Öğrenme Ortamlarının Öğrenci Başarısı Üzerine Etkisinin İncelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(2), 343-369.
• Demirel, R. & Aslan, O. (2014). Kavram Karikatürleriyle Desteklenen Fen ve Teknoloji Öğretiminin Öğrencilerin Akademik Başarıları ve Kavramsal Anlamalarına Etkisi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 10(2), 368-392.
• Deniş Çeliker, H. & Balım, A. G. (2010). “Güneş Sistemi ve Ötesi: Uzay Bilmecesi” Ünitesinde Proje Tabanlı Öğrenme Uygulamalarının Öğrenci Başarılarına Etkisi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5(3), 254-277.
• Durukan, Ü.G. & Sağlam Arslan, A. (2013). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Temel Astronomi Kavramlarını İlişkilendirme Durumlarının Analizi. Fen Eğitimi ve Araştırmaları Derneği Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 1(2), 97-109.
• Öztürk, D. & Uçar, S. (2012). İlköğretim Öğrencilerinin Ay’ın Evreleri Konusunda Kavram Değişimlerinin İşbirliğine Dayalı Ortamda İncelenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(2), 98-112.
• Ekiz, D. & Akbaş, Y. (2005). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Astronomi İle İlgili Kavramaları Anlama Düzeyi ve Kavram Yanılgıları. Milli Eğitim Dergisi, 165, 61-78.
• Emrahoğlu, N. & Öztürk, A. (2009). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Astronomi Kavramlarını Anlama Seviyelerinin ve Kavram Yanılgılarının İncelenmesi Üzerine Boylamsal Bir Araştırma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 165–180.
• Ercan, F., Taşdere, A. & Ercan, N. (2010). Kelime İlişkilendirme Testi Aracılığıyla Bilişsel Yapının ve Kavramsal Değişimin Gözlenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7(2), 136-154.
• Ersoy, A. & Yalçınoğlu, P. (2014). Nitel Araştırmaya Giriş. 4. Baskı, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Gülen, S. & Demirkuş, N. (2014). “Güneş Sistemi Ve Ötesi: Uzay Bilmecesi” Ünitesinde, Görsel Materyalin Öğrenci Başarısına Etkisi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1),1- 20.
• Gülün, K. (2009). İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Coğrafi Kavramları Öğrenme Düzeyi ve Kavram Yanılgıları Üzerine Bir Çalışma. e-Journal of New World Sciences Academy, 4(3), 1067-1079.
• İbret, B. Ü. & Aydınözü, D. (2011). İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin “Dünya” Kavramına İlişkin Geliştirdikleri Metaforlar. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(1), 85-102.
• İslamoğlu, H., Ursavaş, Ö.F., & Reisoğlu, İ. (2015). Fatih projesi üzerine yapılan akademik çalışmaların içerik analizi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 5(1), 161-183.
• İyibil, Ü. G. & Sağlam Arslan, A. (2010). Fizik Öğretmen Adaylarının Yıldız Kavramına Dair Zihinsel Modelleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 4(2), 25-46.
• Kalkan, H., Ustabaş, R. & Kalkan, S. (2007). İlk ve Orta Öğretim Öğretmen Adaylarının Temel Astronomi Konularındaki Kavram Yanılgıları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 1-11.
• Kalkan, H., & Kiroglu, K. (2007). Science and Nonscience Students’s Ideas About Basic Astronomy Concepts in Preservice Training for Elemantary School Teachers. Astronomy Education Review, 6(1),15-24.
• Karaman, A. & Apaydın, S. (2014). Sınıf Öğretmenlerinin Bilimsel Araştırmanın Doğası Hakkındaki Anlayışlarına Astronomi Yaz Bilim Kampının Etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(2), 841-864.
• Kaplan, G. & Çifci Tekinarslan, İ. (2013). Zihinsel Yetersizliği Olan ve Olmayan Öğrencilerin Astronomi Kavramlarındaki Bilgi Düzeylerinin Karşılaştırılması. İlköğretim Online, 12(2), 614-627.
• Keçeci, T. (2012). İlköğretim Öğrencilerinin Astronomiyle İlgili Kavramları Anlama Düzeyi ve Astronomi Dersinin Eğitim İçin Önemi. Pegem Akademi Yayıncılık, 1-12.
• Kocakülah, M. S. & Kenar Açıl, Z. (2011). İlköğretim Öğrencilerinin Gözüyle “Yerçekimi Nerededir?” Türk Fen Eğitimi Dergisi, 8(2), 135-152.
• Kurnaz, M. A., & Çalık, M. (2009). A thematic review of ‘energy’ teaching studies: focuses, needs, methods, general knowledge claims and implications.Energy Education Science and Technology Part B: Social and Educational Studies, 1(1), 1-26.
• Kurnaz, M. A., & Arslan, A. S. (2011). A thematic review of some studies investigating students’ alternative conceptions about energy. Eurasian Journal of Physics and Chemistry Education, 3(1), 51-74.
• Kurnaz, M. A. (2012). Yıldız, Kuyruklu Yıldız ve Takım Yıldız Kavramlarıyla İlgili Öğrenci Algılamalarının Belirlenmesi. Abant İzzet Baysal University Education Faculty Journal, 12(1), 251-264.
• Kurnaz, M. A. & Değermenci, A. (2011). Temel Astronomi Kavramlarına İlişkin Öğrenci Algılamalarının Sınıf Seviyelerine Göre Karşılaştırılması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(22), 91-112.
• Kurnaz, M. A. & Değermenci, A. (2012). 7. Sınıf Öğrencilerinin Güneş, Dünya ve Ay İle İlgili Zihinsel Modelleri. İlköğretim Online, 11(1), 137-150.
• Küçüközer, H., Bostan, A. & Işıldak R. S. (2010). İlköğretim Matematik Öğretmeni Adaylarının Bazı Astronomi Kavramlarına İlişkin Fikirlerine Öğretimin Etkileri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29 (1), 105-124.
• MEB (2010). Ortaöğretim Astronomi ve Uzay Bilimleri Dersi Öğretim Programı. Ankara.
• MEB (2013). İlköğretim Kurumları (İlkokullar Ve Ortaokullar) Fen Bilimleri Dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara.
• NRC (1996). National Science Education Standards. 26 Ocak 2016 tarihinde http://www.nap.edu/catalog/4962.html adresinden indirilmiştir.
• Öztürk, A. & Doğanay, A. (2013). İlköğretim Beşinci ve Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Dünyanın Şekli ve Yerçekimi Kavramlarına İlişkin Anlamaları ve Zihinsel Modelleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(4), 2455-2476.
• Pasachoff, J. M. 2002, What Should College Students Learn? Phases and Seasons? Is Less More or Is Less Less?, Astronomy Education Review, 1(1), 124.
• Saçkes, M. & Korkmaz, H. İ. (2015). Anaokulu Çocuklarının Dünyanın Şekline İlişkin Zihinsel Modelleri. İlköğretim Online, 14(2), 734-743.
• Şahin, Ç., Bülbül, E. & Durukan, Ü. G. (2013). Öğrencilerin Gök Cisimleri Konusundaki Alternatif Kavramlarının Giderilmesinde Kavramsal Değişim Metinlerinin Etkisi. Bilgisayar ve Eğitim Araştırmaları Dergisi 1(2), 38-64.
• Şenel Çoruhlu, T. & Çepni, S. (2015). “Güneş Sistemi ve Ötesi: Uzay Bilmecesi” Ünitesinde Karşılaşılan Öğretmen Problemleri ve Yanılgıları: Bir Özel Durum Çalışması. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 8(2), 268-281.
• Trouille, L. E., Coble, K., Cochran, G. L., Bailey, J. M., Camarillo, C. T., Nickerson, M. D., & Cominsky, L. R. (2013). Investigating Student Ideas about Cosmology III: Big Bang Theory, Expansion, Age, and History of the Universe.Astronomy Education Review, 12(1).
• Tunca, Z. (2000). Türkiye’de İlk ve Orta Öğretimde Astronomi Eğitimi Öğretiminin Dünü, Bugünü. 26 Ocak 2016 tarihinde http://www.fedu.metu.edu.tr/ufbmek-5/b_kitabi/PDF/Astronomi/panel/t1-5d.pdf adresinden indirilmiştir.
• Türk, C., Alemdar, M. & Kalkan, H. (2012). İlköğretim Öğrencilerinin Mevsimler Konusunu Kavrama Düzeylerinin Saptanması. Dünya’daki Eğitim ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 2(1), 62-67.
• Türk, C., Kalkan, S., Bolat, M., Akdemir, E., Karakoç, Ö. & Kalkan, H: (2012). Fen ve Teknoloji Öğretmen Adaylarının Temel Astronomi Kavramlarını Kavrama Düzeyleri Üzerine Bir Durum Çalışması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 202-209.
• Ünsal, Y., Güneş, B. & Ergin, İ. (2001). Yükseköğretim Öğrencilerinin Temel Astronomi Konularındaki Bilgi Düzeylerinin Tespitine Yönelik Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(3), 47-60.
• Wallace, C. S., Prather, E. E., & Duncan, D. K. (2012). A study of general education astronomy students’ understandings of cosmology. Part IV. Common difficulties students experience with cosmology. Astronomy Education Review, 11(1), 010104-010111. https://astronomy101.jpl.nasa.gov/files/Wallace_04.pdf 26.01.2016
• Wallace, C. S., Prather, E. E., & Duncan, D. K. (2012a). A study of general education astronomy students’ understandings of cosmology. part v. the effects of a new suite of cosmology lecture-tutorials on students’ conceptual knowledge. International Journal of Science Education, 34(9), 1297-1314.
• Yılmaz, E., Türkoğuz, S. & Şahin, M. (2014). Güneş Sistemi ve Uzay Konularına Yönelik Kavram Yanılgılarının Günlük Yaşama Etkisi Üzerine Öğretmen Görüşleri. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 37-44.