Üniversite eğitimi öncesi öğrencilerin kariyer planlama yeterlilik düzeyi ve bu yeterliliğin altında yatan psikolojik mekanizmaların anlaşılması öğrencilere sunulacak kariyer danışmanlığı noktasında kritik rol oynayabilir. Bu amaçla lise öğrencilerinin kariyer planlama yetkinliğini belirlemeye yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirilmesi hedeflenmiştir. Karma araştırma yöntemine uygun olarak tasarlanan araştırmada 790 lise öğrencisine ulaşılmıştır. Ayrıca mülakatlar 12, test tekrar-test işlemleri için 130 öğrenci araştırmaya dahil edilmiştir. Veriler Bilgi Toplama Formu, Kariyer Planlama Yetkinliği Ölçeği, Kariyer Kararı Öz-Yeterliliği Ölçeği ve Bilişsel Esneklik Ölçeği ile toplanmıştır. Ölçeğin psikometrik özelliklerinin belirlenmesi için kapsam geçerliliği, yapı geçerliliği ve güvenilirlik analizleri yapılmıştır. Analizler SPPS ve Mplus programları ile yapılmıştır. AFA sonucunda toplam varyansın %55,90’ını açıklayan, 12 maddelik ve dört boyuttan oluşan yapı elde edilmiştir. Dört boyutlu yapı DFA ile doğrulanmış ve ölçek yapısın literatürde işaret edilen mükemmel uyum iyiliği değerlerine sahip olduğu tespit edilmiştir. Kariyer kararı öz-yeterliliği ve bilişsel esneklik arasındaki ilişkiler ölçüt geçerliliğinin sağlandığı işaret etmektedir. Ölçümlerin güvenirliği Cronbach Alfa ve test tekrar test yöntemleri ile araştırılmıştır. Sonuçlar güvenirlik katsayılarının kabul edilebilir olduğunu göstermiştir. %27’lik alt-üst grup karşılaştırmaları ölçek maddelerinin ayırt edici olduğunu göstermiştir. Araştırma sonucunda Kariyer Planlama Yetkinliği Ölçeği’nin geçerli ve güvenilir ölçme aracı olduğu ve öğrencilere sunulacak kariyer danışmanlığı hizmetinin yönünü belirleme amacıyla kullanılabileceği anlaşılmaktadır.
Kariyer planlama yetkinliği Kariyer kararı öz-yeterliliği Bilişsel esneklik Ölçek geliştirme
Bu çalışma Ordu Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Etik Kurulunda 30.03.2023 sayı 2023/68 toplantısında alınan onay kararı ile yürütülmüştür. Bu çalışmanın ilk verileri 10. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresinde (EJER) bildiri olarak sunulmuştur.
The understanding of the career planning competency level of students prior to university education and the underlying psychological mechanisms plays a critical role in the career counselling to be provided to these students. This study aimed to develop a valid and reliable scale to determine the career planning competency of high school students. In accordance with the mixed method research design, 790 high school students were reached. In addition, interviews were conducted with 12 students, and 130 students were included in the research for test-retest procedures. The data were collected using the Information Form, Career Planning Competency Scale, Career Decision Self-Efficacy Scale, and Cognitive Flexibility Scale. For the determination of the psychometric properties of the scale, content validity, construct validity, and the reliability analyses were conducted. The analyses were performed using SPSS and Mplus programs. As a result of the EFA, a 12-item structure consisting of four dimensions, explaining 55.90% of the total variance, was obtained. The four-dimensional structure was confirmed by CFA, and it was determined that the scale structure had excellent goodness-of-fit values indicated in the literature. The relationship between career decision self-efficacy and cognitive flexibility indicate that criterion validity was achieved. The reliability of the measurements was investigated with Cronbach's Alpha and test-retest methods. The results showed that the reliability coefficients were acceptable. The 27% lower and upper group comparisons showed that the scale items were discriminating. According to the results, it is understood that the Career Planning Competency Scale is a valid and reliable measurement tool and can be used to determine the direction of career counselling services to be provided to students.
Career planning competency Career decision self-efficacy Cognitive flexibility Scale devolopment
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Career Counseling |
Journal Section | In This Issue |
Authors | |
Publication Date | September 30, 2025 |
Submission Date | March 14, 2025 |
Acceptance Date | August 22, 2025 |
Published in Issue | Year 2025 Volume: 27 Issue: 3 |