Politik Kararlar Almada Dindarlığın Etkisi Nedir? Yetişkinler Üzerine Nicel Bir Araştırma

Year 2024, , 31 - 49, 26.03.2024

Doğan Bekir Dökücü , Ali Ayten

https://doi.org/10.37697/eskiyeni.1412293

Abstract

Seçimler sırasında bireyin oy vereceği adaya veya partiye karar vermesine karşılık gelen politik karar verme, bilişsel bir süreç sonucunda ortaya çıkmaktadır. Seçmenler politik karar verme sürecinde farklı karar verme tarzları kullanmakta ve bireylerin kullandıkları karar verme tarzları bir dizi faktöre bağlı olarak değişmektedir. Bu faktörlerden birinin bireylere hayat tarzı, düşünme sistemi ve dünyaya bakış açısı sunan din ve dindarlık olduğu düşünülmektedir. Bu çerçevede makalede kişilerin politik karar verme tarzları ile dindarlık düzeyleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Bununla birlikte oy vermeyi dinî bir görev olarak görmenin dindarlık ile politik karar alma tarzları ilişkisindeki düzenleyici rolü de incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, İstanbul’un farklı ilçelerinde ikamet etmekte olan yaşları 25 - 65 yaş arasında değişen 310 katılımcı oluşturmaktadır. Kişisel Bilgi Formu, Politik Karar Verme Ölçeği ve Dindarlık Ölçeği veri toplamak için kullanılmıştır. Araştırma verileri Kasım-2021 tarihinde yüzyüze şekilde toplanmıştır. Bulgular politik karar verme tarzları ile dindarlık eğilimleri arasında güçlü ilişkilere işaret etmiştir. Nitekim bireylerin dindarlık eğilimleri arttıkça daha hızlı ve daha kolay politik karar vermeyi sağlayan tarzlara yönelik eğilimlerinin arttığı tespit edilmiştir. Dindarlığı daha yüksek olan bireyler hızlı ve sade, bilişsel kısayol temelli, partizan ve içgörüsel karar verme tarzlarına daha fazla eğilim göstermektedir. Dindarlık ile analitik karar verme tarzı arasındaki ilişkiye yönelik yapılan analizlerde ise bu iki değişken arasında ilişki olduğu ve bilgi-ibadet boyutuna yönelik eğilimin analitik karar verme tarzına yönelik eğilimi artırdığı görülmüştür. Yine bulgulara göre oy vermeyi dinî bir görev olarak görme dindarlık ve analitik karar verme arasında düzenleyici etkiye sahiptir. Daha açık bir ifadeyle oy vermeyi dinî bir görev olarak görmenin dindarlığın analitik karar vermeye olan etkisini artırdığı tespit edilmiştir.

Keywords

Din Psikolojisi, Oy Verme Davranışı, Seçmen Davranışı, Politik Karar Verme, Bilişsel Kısayol, Dindarlık, Dindarlık Boyutları

Ethical Statement

Bu çalışma Prof. Dr. Ali Ayten danışmanlığında Haziran 2022 tarihinde tamamladığımız “Politik Karar Verme Tarzları ve Dindarlık İlişkisi Üzerine Nicel Bir Araştırma” başlıklı yüksek lisans tezi esas alınarak hazırlanmıştır.

What is the Role of Religiosity on Political Decision-Making Styles? A Quantitative Study on Adults

Abstract

The political decision-making process, which corresponds to an individual's determination of which candidate or party to vote for during elections, emerges from a cognitive process. Voters use various decision-making styles in this political decision-making process, and the decision-making styles used by individuals vary depending on several factors. Among these factors, it is believed that one significant aspect influencing individuals' lifestyles, cognitive frameworks, and perspectives is religion and religiosity. The examines the relationship between individuals' political decision-making styles and their religiosity level. In addition, the moderating role of seeing voting as a religious duty in the relationship between religiosity and political decision-making styles is also examined. The study group of the research consists of 310 participants residing in different districts of Istanbul, ranging in age from 25 to 65. A Personal Information Form, Political Decision-Making Scale, and Religiosity Scale are utilized to collect relevant data. The research data was collected face-to-face in November 2021. It is fair to say that the findings obtained have indicated strong relationships between political decision-making styles and religiosity tendencies. As matter of fact, it has been found that as individuals' religiosity tendencies increased, their tendencies towards that enabled faster and easier political decision-making styles. Individuals with higher levels of religiosity also tend to exhibit a preference for rapid and straightforward, cognitive shortcut-based, partisan, and intuitive decision-making styles. Analyses of the relationship between religiosity and analytical decision-making style revealed a positive association, indicating that a tendency towards the knowledge-worship dimension increased the inclination towards analytical decision-making style. In line with the data the study has yielded, the parameter of considering voting as a religious duty modarate religiosity and analytical decision-making. More clearly, it has been determined that seeing voting as a religious duty increases the effect of religiosity on analytical decision-making.

Keywords

Psychology of Religion, Voting Behavior, Voter Behavior, Political Decision-Making, Cognitive Heuristics, Religiosity, Dimensions of Religiosity

Ethical Statement

This article is extracted from my master thesis entitled “A Quantitative Research On The Re-lationship Between Political Decision Making Styles And Religiosity”, supervised by Prof. Dr. Ali Ayten (Master’s Thesis, Marmara University, Istanbul/Turkey, 2022).

References

• Acar, Ali vd. “Religious Factors On The Voter Behavior”. International Journal of Multidisciplinary Thought 2/4 (2012), 209-215.
• Aliefendioğlu, Yılmaz. “Temsili Demokrasinin ‘Seçim’ Ayağı”. Türkiye Barolar Birliği Dergisi 60 (2005), 71-96.
• Aslan, Mert. Siyasal İletişim ve Din: Seçmen Davranışında Dini İnançların Rolü Üzerine Bir Araştırma. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2015.
• Aytaç, S. Erdem - Stokes, Susan C. Ne Değişir ki? İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları, 2020.
• Ayten, Ali. “Kendini Gerçekleştirme ve Dindarlık: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma”. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 29/2 (2005), 185-204.
• Ayten, Ali. “Kimlik ve Din: İngiltere’deki Türk Gençleri Üzerine Bir Araştırma”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 12/2 (Haziran 2012), 101-119.
• Ayten, Ali - Vural, M. Enes. Ah Bu Gençler: Günümüz Gençliğinde Dini Kimliğin Görünümleri. İstanbul: İz Yayınları, 2023.
• Bahçekapili, Hasan G. - Yilmaz, Onurcan. “The Relation between Different Types of Religiosity and Analytic Cognitive Style”. Personality and Individual Differences 117 (Ekim 2017), 267-272. https://doi.org/10.1016/j.paid.2017.06.013
• Bilecen, Halil. “Understanding Voting Behaviour in Turkey: Ethnicity vs. Religion”. Akademik Bakış Dergisi 56 (2016), 531-553.
• Brunswik, Egon. Perception and the Representative Design of Psychological Experiments. California: University of California Press, 3. Basım, 1956.
• Campbell, Angus vd. The American Voter. Chicago: The University of Chicago Press, 1980.
• Coşkun, Bayram - Çetin, Mehmet Şirin. “Yerel Seçimlerde Seçmen Davranışını Etkileyen Faktörler: Muş Örneği”. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 7/6 (2019), 241- 255. https://doi.org/10.18506/anemon.636166
• Çarkoğlu, Ali. “Electoral Choice and Religion: Turkey”. Oxford Research Encyclopedia of Politics. ed. William R. Thompson. Oxford: Oxford University Press, Eylül 2019. https://doi.org/10.1093/acrefore/9780190228637.013.683
• Downs, Anthony. “An Economic Theory of Political Action in a Democracy”. Journal of Political Economy 65/2 (1957), 135-150. https://www.jstor.org/stable/1827369
• Duran, M. Emrullah. “Eleştirel Düşünme ve Dindarlık: Üniversite Öğrencileri Üzerine Nicel Bir Araştırma”. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 23/43 (2021), 53-79. https://doi.org/10.17335/sakaifd.905315
• Edwards, Ward. “The theory of decision making”. Psychological Bulletin 51/4 (1954), 380-417. https://doi.org/10.1037/h0053870
• Esmer, Yilmaz - Pettersson, Thorleif. “The Effects of Religion and Religiosity on Voting Behavior”. The Oxford Handbook of Political Behavior. ed. Russell J. Dalton - Hans‐Dieter Klingemann. 1-29. New York: Oxford University Press, 2007. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780199270125.003.0025
• Fishburn, Peter C. “Utility Theory”. Management Science 14/5 (Ocak 1968), 335-378. https://doi.org/10.1287/mnsc.14.5.335
• Gencer, Nevzat. “Çorum’da Dindarlık-Seçmen Tercihi İlişkisi”. Uluslararası Bütün Yönleriyle Çorum Sempozyumu Bildiriler Kitabı. ed. Zekeriya Işık. 409-430. Ankara: Salmat Basım Yayım, 2016.
• Gigerenzer, Gerd. “Why Heuristics Work”. Perspectives on Psychological Science 3/1 (Ocak 2008), 20-29. https://doi.org/10.1111/j.1745-6916.2008.00058.x
• Günay, Ünver. Erzurum ve Çevre Köylerinde Dini Hayat. İstanbul: Erzurum Kitaplığı Yayınları, 1999.
• Hayes, Andrew F. Introduction to Mediation, Moderation and Conditional Process Analysis. New York: Guilford Press, 3. Basım, 2022.
• Hökelekli, Hayati. “Din, Dindarlık ve Boyutları”. Din Psikolojisi. ed. Hayati Hökelekli. 23-39. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, 2018.
• Kahneman, Daniel. Hızlı ve Yavaş Düşünme. İstanbul: Varlık Yayınları, 15. Basım, 2021.
• Kazel, Yasin Samet. “Orta Yetişkinlik Döneminde Sorumluluk ve Dindarlık İlişkisi Üzerine Nicel Bir Araştırma”. Türk Din Psikolojisi Dergisi 7 (2023), 43-69. https://doi.org/10.59379/tdpd.1265346
• Keçeci, İzzet Burak. Yerel Seçimlerde Seçmen Tercihlerini Etkileyen Faktörler: Ankara Örneği. Kastamonu: Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2021.
• Kınsün, Abdulbaki. “Dini Gruplar Sosyolojisi”. Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 4/8 (Aralık 2016), 210-227.
• Lau, Richard R vd. “Measuring Voter Decision Strategies in Political Behavior and Public Opinion Research”. Public Opinion Quarterly 82/S1 (Nisan 2018), 911-936. https://doi.org/10.1093/poq/nfy004
• Lau, Richard R. - Redlawsk, David P. How Voters Decide: Information Processing in Election Campaigns. New York: Cambridge University Press, 2006.
• Lazarsfeld, Paul F. vd. The People’S Choice: How the Voter Makes Up His Mind in a Presidential Campaign. The People’S Choice. Columbia University Press, 1968. https://doi.org/10.7312/laza93930
• Lockhart, Christopher vd. “Religion Makes—and Unmakes—the Status Quo: Religiosity and Spirituality Have Opposing Effects on Conservatism via RWA and SDO”. Religion, Brain & Behavior 10/4 (Ekim 2020), 379-392. https://doi.org/10.1080/2153599X.2019.1607540
• Miller, George A. “The magical number seven, plus or minus two: Some limits on our capacity for processing information”. Psychological Review 63/2 (1956), 81-97. https://doi.org/10.1037/h0043158
• Minda, John Paul. İnsan Nasıl Düşünür? Karar Verme, Hatırlama ve Dünyayı Anlamlandırma Süreçlerimizi Kavramak. çev. Fırat Çakkalkurt. İstanbul: Okuyan Us Yayınevi, 1. Basım, 2021.
• Polat, Ferihan. Dinin Türk Seçmen Davranışı Üzerindeki Etkisi: Denizli İli Örneği. Antalya: Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2009.
• Redlawsk, David P. - Lau, Richard R. “Behavioral decision-making”. The Oxford handbook of political psychology, 2nd ed. 130-164. New York: Oxford University Press, 2013.
• Sarıçam, Hakan - Güven, Metin. “Özgüven ve Dini Tutum”. The Journal of Academic Social Science Studies 5/7 (2012), 573-586. https://doi.org/10.9761/jasss_244
• Saribay, S. Adil - Yilmaz, Onurcan. “Analytic Cognitive Style and Cognitive Ability Differentially Predict Religiosity and Social Conservatism”. Personality and Individual Differences 114 (Ağustos 2017), 24-29. https://doi.org/10.1016/j.paid.2017.03.056
• Sertkaya, Nazan. Güvenin Yeni Dini İmkanları: Güven ve Dindarlık Üzerine Bir İnceleme. Mardin: Mardin Artuklu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2017.
• Sloman, Steven A. “The Empirical Case for Two Systems of Reasoning.” Psychological Bulletin 119/1 (1996), 3-22. https://doi.org/10.1037/0033-2909.119.1.3
• Slovic, Paul vd. “Behavioral Decision Theory”. Annual Review of Psychology 28/1 (Şubat 1977), 1-39. https://doi.org/10.1146/annurev.ps.28.020177.000245
• Slovic, Paul - Lichtenstein, Sarah. “Comparison of Bayesian and Regression Approaches to the Study of Information Processing in Judgment”. Organizational Behavior and Human Performance 6/6 (Kasım 1971), 649-744. https://doi.org/10.1016/0030-5073(71)90033-X
• Şahi, Meryem vd. “Dindarlık ve Biliş: İçsel Dini Motivasyon ile Eleştirel Düşünme ve İkili Düşünme Arasındaki İlişkiler”. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 27/1 (2023), 281-296. https://doi.org/10.18505/cuid.1238218
• Şen, Yusuf. “İslam Hukuk Felsefesi Bağlamında Kritik-Analitik Düşünme Fıkıh İlişkisi”. Ekev Akademi Dergisi 20/66 (2016), 697-712.
• Takemura, Kazuhisa. Behavioral Decision Theory. Tokyo: Springer Japan, 2014. https://doi.org/10.1007/978-4-431-54580-4
• Tekingür, Sadık - Uçar, Recep. “Din Eğitimi Perspektifiyle Kur’an’daki Taakkul Kavramının Kullanım Anlamları”. Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 20 (2022), 27-46. https://doi.org/10.34085/buifd.1167119
• Temizel, Metehan. Türkiye’de Seçmen Davranışlarında Sosyo-Psikolojik , Kültürel ve Dinsel Faktörlerin Rolü: Kuramsal ve Amprik Bir Çalışma. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2012.
• Topuz, İlhan. “Dinî Değerlerin Karar Alma Süreçlerindeki Etkisi”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 13/3 (2013), 69-88. https://doi.org/10.5281/zenodo.3344462