ÖĞRETMENLERİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE İLİŞKİN TUTUM ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ

Year 2018, Volume: 17 Issue: 67, 997 - 1013, 20.07.2018

Ali Ünişen , Nevruz Demirel

https://doi.org/10.17755/esosder.336954

Cited By: 8

Abstract

Bu araştırma öğretmenlerin
öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarını ölçmeye yönelik geçerli ve güvenilir
bir ölçme aracının geliştirilmesini amaçlamaktadır. İlgili literatürün
incelenmesi, uzman görüşü ve deneme sonucunda hazırlanan taslak ölçek 2014-2015
eğitim öğretim yılı ikinci yarıyılında Adana İl merkezinde görev yapan
öğretmenler üzerinde yapılmıştır. Ölçeğin kapsam için uzman görüşüne
başvurulmuş, yapı geçerliği için ise Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve
Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılmıştır. Araştırmada her bir analiz için
iki farklı çalışma grubu oluşturulmuştur. AFA sonunda toplam varyansın % 55.42’sini
açıklayan, 28 madde ve dört faktörden oluşan bir yapı elde edilmiştir. Ortaya
çıkan faktörler; Değer verme, Mesleki tükenmişlik, İlgisizlik ve Mesleki
gelişime açıklık olarak isimlendirilmiştir. DFA’nın uygulanması sonucunda elde
edilen bulgular öğretmenlerin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum ölçeğine (ÖÖMİTÖ)
ilişkin yapının yeterli uyum indekslerine sahip olduğunu göstermektedir. Elde
edilen ölçeğin test-tekrar test yöntemiyle ortaya çıkan puanlar arasındaki Pearson
Korelasyon Katsayısı r= 0.87 olarak belirlenmiştir. Bu bulgulara dayanarak ÖÖMİTÖ’nün
geçerli ve güvenilir ölçümler üreten bir ölçme aracı olduğu ve öğretmenlerin
öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarını ölçmek amacıyla kullanılabileceği
belirlenmiştir.

Keywords

Öğretmen, öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum, ölçek, ölçek geliştirme

DEVELOPMENT OF THE ATTITUDES SCALE TOWARDS TEACHING PROFESSION FOR THE EMPLOYED TEACHERS

Abstract

References

• Akyüz, Y. (2011). Türk eğitim tarihi M.Ö 1000- M.S. 2011 (20.b.). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Alım, M. ve Bekdemir, Ü. (2006). Coğrafya öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Milli Eğitim Dergisi, 32, .263-275.
• Aşkar, P. ve Erden, M. (1987). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeği. Çağdaş Eğitim, 121(12), 8-11.
• Baş, T. (2005). Anket nasıl hazırlanır, uygulanır, değerlendirilir? (3.b.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Başar, H. (1999). Sınıf yönetimi. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Başaran, İ. E. (2000). Eğitim psikolojisi: Eğitimin psikolojik temelleri. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Bayram, N. (2004). Sosyal bilimlerde SPSS ile veri analizi. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Baysal, A.C. (1980). Sosyal ve psikolojide tutumlar. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayını.
• Bob-Chui, S. Y. (1995). Teacher trainess’ motivation for entering into a teaching career in Brunei Darussalam. Teaching and Teacher Education, 11(3), 275-280.
• Bozdoğan, A. E., Aydın, D., & Yıldırım, K. (2007). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2).
• Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. New York: Guilford Press.
• Büyüköztürk, Ş. (2004). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı, (4.b.). Ankara: Pegem A Yayıncılık
• Carless, S. A., ve Arnup, J. L. (2011). A longitudinal study of the determinants and outcomes of career change. Journal of Vocational Behavior, 78(1), 80-91.
• Chou, S. C., Boldy, D. P., & LEE, Y. H. (2002). Measuring job satisfaction in residential aged care. International Journal for Quality in Health Care, 14(1), 49-54.
• Çetin, Ş. (2003). Anadolu Öğretmen Lisesi Ve Düz Lise Çıkışlı Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlarının Karşılaştırılması (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu. G., ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Çok Değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: PEGEM.
• Demirel, Ö.ve Kaya, Z. (2002). Öğretmenlik mesleğine giriş. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Doğan, S. (2013) Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlilik algısı ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzincan.
• Ekici, G. (2009). Biyoloji öz-yeterlik ölçeğinin Türkçe ’ye uyarlanması. Kastamonu Eğitim Dergisi. 17(1), 111-124
• Erden, M. (2001). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. İstanbul: Alkım Yayınları
• Erkuş, A. (2003). Psikometri üzerine yazılar. Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
• Erkuş, A., Sanlı, N., Bağlı, M. T., & Güven, K. (2000). Öğretmenliğe ilişkin tutum ölçeği geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 25(116).
• Eskicumalı, A. (2002). Eğitim, öğretim ve öğretmenlik mesleği. (Ed. Y. Özden) Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Güçlü, N. (2000). Öğretmen davranışları. Millî Eğitim Dergisi, 147, 21-23.
• Gürkan, T.(1993). İlkokul Öğretmenlerinin Öğretmenlik Tutumları İle Benlik Kavramları Arasındaki İlişki. Ankara: Sevinç Matbaası.
• Hacıoğlu, F. ve Alkan, C. (1997). Öğretmenlik uygulamaları öğretim teknolojisi. İstanbul: Alkım Yayınevi.
• İnceoğlu, M. (2011). Tutum algı iletişim. (6.b). Ankara: Siyasal Kitapevi
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1988). İnsan ve insanlar. (7.b.). İstanbul: İstanbul Matbaası.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1999). Yeni insan ve insanlar. (10.b). İstanbul: İmge Kitabevi
• Karahan, H.(2005). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan coğrafya öğretmenlerinin diğer öğretmenlerle öğretmenlik tutumları açısından incelenmesi. (Basılmış Yüksek Lisans Tezi) Marmara Üniversitesi. İstanbul.
• Küçükahmet, L. ( 1997). Öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Maslach, C. Jackson, S.E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behavior, 2, 99-113.
• Miller, M. D., Brownell, M. T., & Smith, S. W. (1999). Factors that predict teachers staying in, leaving, or transferring from the special education classroom. Exceptional Children, 65(2), 201-218.
• Nunnally, J. C., ve Bernstein, I. H. (1994). Psychometric theory. (3.b.). New York: McGraw – Hill Publication.
• Oğuzkan, F. (1985). Orta dereceli okullarda öğretim. Ankara, Emel Matbaacılık.
• Özgür, F. N. (1986). Tutum Ölçeği öğretmenlik mesleğine karşı tutumu ölçmeye yarayan araştırma. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
• Powell, R. R. (1997). Teaching alike: A cross-case analysis of first-career and second-career beginning teachers’ instructional convergence. Teaching and Teacher Education, 13(3), 341-356.
• Richardson, P. W., & Watt, H. M. G. (2005). “I’ve decided to become a teacher”: Influences on career change. Teaching and Teacher Education, 21(5), 475-489.
• Seçer, İ. (2015). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Anı yayıncılık.
• Sönmez, V. (2001). Program geliştirmede öğretmen el kitabı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sözer, E. (1996). Üniversitelerde öğrenim gören öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 7-21.
• Sünbül, A. M. (2002) “Bir meslek olarak öğretmenlik” öğretmenlik mesleğine giriş. Ankara: Pegem A Yayıncılık
• Şişman, M. (2006). Eğitim bilimine giriş. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Tezcan, M. (1985). Eğitim sosyolojisi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
• Tolan, B., Isen, G. ve Batmaz, V. (1985). Ben ve toplum, sosyal psikoloji. Ankara: Teori Yayınları
• Türkoğlu, A. (2002). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara: Mikro Yayınları.
• Tye, B. B., ve O'brien, L. (2002). Why are experienced teachers leaving the profession? Phi Delta Kappan, 84(1), 24-32.
• Ülgen, G. (1997). Eğitim psikolojisi. İstanbul: Alkım Yayınevi.
• Ünişen, A., ve Polat, H. (2016). From the pulpits to the boards: A study on prospective second career teachers in Turkey. International Education Studies, 9(9), 170.
• Üstündağ, N. (2001). Müfredat laboratuvar okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin bilgisayar tutumları ile kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi) Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Varış, F. (1998). Eğitim Bilimine Giriş. (3.b.). İstanbul: Alkım Yayınları
• Wagner, T., ve Imanuel, D. (2014). Are they genuinely novice teachers ? Motivations and self-efficacy of those who choose teaching as a second career. Australian Journal of Teacher Education, 39(7), 31-57.
• Weiss, E. M. (1999). Perceived workplace conditions and first-year teachers’ morale, career choice commitment, and planned retention: A secondary analysis. Teaching and teacher education, 15(8), 861-879.
• Yenilmez, K. ve Özabacı, N. (2003). Yatılı öğretmen okulu öğrencilerinin matematik ile ilgili tutumları ve matematik kaygı düzeyleri arasındaki ilişki üzerine bir araştırma.
• Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 132-146.