Fen Öğretiminde Öğrenme İstasyonları Konusunda Türkiye’de Yapılan Çalışmalardan Bir Derleme

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 2, 59 - 77, 30.09.2018

Kübra Karacalı

Öz

Bu çalışma ile Türkiye’de fen bilimleri alanında öğrenme istasyonları tekniğinin kullanımına yönelik yürütülen araştırmaların derlenmesi ve tekniğin derslerde kullanım durumunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla alan yazındaki araştırmalar incelenerek, bir derleme hazırlanmıştır. Bu araştırmada, Ulusal Tez Merkezi ve Ebsco Host veri tabanlarında “öğrenme merkezleri”, “fen merkezleri öğrenme çemberi”, “fen keşif köşeleri”, “istasyon tekniği” ve “öğrenme istasyonları” anahtar kelimeleri kullanılarak tarama yapılmış, tarama sonucunda 7 tez, 8 makale ve 2 bildiriye ulaşılmıştır. Ulaşılan araştırmalar; amaç, yöntem, sonuç ve öneriler göz önünde bulundurularak incelenmiştir. İnceleme sonucunda çoğunlukla benzer amaçlar doğrultusunda araştırmalar yapıldığı, deneysel araştırmaların ağırlıklı olduğu; araştırmaların öğrenci ve öğretmen adaylarıyla yapıldığı görülmüştür. Fen bilimleri eğitiminde öğrenme istasyonları tekniğinin kullanımına yönelik yapılan araştırmalar daha çok, öğrencilerin; akademik başarıları, bilgi kalıcılık düzeyleri, konuya ve kullanılan tekniğe yönelik tutumları, tekniği ders içinde kullanım performansları, öğrencilerin ve öğretmen adaylarının görüşlerinin etkisini belirlemek amacıyla, karma yöntem kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Alan yazın taraması sonucunda, öğrenme istasyonlarına dayalı fen öğretiminin, öğrencilerin öğrenme sürecine aktif olarak katılımını sağladığı, onların motivasyonlarını arttırdığı, grup çalışmasını özendirdiği, sorumluluk duygusu verdiği, bilginin kalıcılığını arttırdığı, öğrencilerin akademik başarılarını ve istasyon tekniğine olan tutumlarını olumlu yönde etkilediği tespit edilmiştir. Dolayısıyla fen öğretimine yönelik öğrenme istasyonlarına dayalı araştırmaların yaygınlaştırılarak, alana yönelik farkındalığın arttırılması, öğretmenlere yönelik öğrenme istasyonları tekniğine dair hizmet-içi eğitimlerin düzenlenmesi önerilebilir. Böylece, öğrenme istasyonları tekniği üzerine eğitim alan öğretmen adayları ve öğretmenler, meslek yaşantılarında bu uygulamayı verimli biçimde kullanabileceklerdir.

Anahtar Kelimeler

Öğrenme istasyonları tekniği, Fen öğretimi

Kaynakça

• Akıllı, M., Keskin, H. ve Ay, Ş. (2017). Farklılaştırılmış fen deneylerini değerlendirme sürecinin öğrencilerin fene karşı tutum ve motivasyonları üzerindeki etkisi. e – Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 51-56
• Albayrak, H. (2016). Astronomi konularında istasyon tekniğinin öğrencilerin akademik başarısına ve astronomiye karşı tutumuna etkisi. Yüksek lisans tezi, Erzincan Üniversitesi, Erzincan.
• Albayrak, H., Yalçın, P. ve Altun Yalçın, S. (2017). Astronomi konularında istasyon tekniğinin öğrencilerin akademik başarısına nasıl etki ettiğini belirlemek. Journal of Human Sciences, 14(4), 4561-4578.
• Batdı, V. ve Semerci, C. (2012). Derslerde istasyon tekniği uygulamasının yansıtıcı sorgulaması. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 190-203.
• Benek, İ. (2012). İstasyonlarda öğrenme tekniğinin ilköğretim 7. sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji dersindeki başarılarına etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Benek, İ. ve Kocakaya, S. (2012). İstasyonlarda öğrenme tekniğine yönelik öğrenci görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(3), 2146-9199.
• Bulunuz, N. (2006). Understanding of earth and space science concepts: strategies for concept building in elementary teacher preparation. PhD Thesis, Georgia State Universty, Georgia.
• Bulunuz, N. & Jarrett, O. (2010). The effects of hands-on learning stations on building american elementary teachers’ understanding about earth and space science concepts. Eurasia Journal of Mathematics and Science Education, 624, 85-99.
• Çakmak, M. (2018). İstasyon tekniğinin 6.sınıf madde ve ısı ünitesindeki öğrenci başarısına etkisi ve öğrencilerin tekniğe ilişkin görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.
• Çakmak, M. ve Demir, C. (2016). 6. sınıf fen bilimleri dersi yaşamımızdaki elektrik ünitesinin istasyon tekniği ile öğrenilmesine yönelik öğrenci görüşlerinin belirlenmesi. Presented at the International Engineering, Science and Education Conference (INESEC) .
• Demir, M. R. (2008). İstasyonlarda öğrenme modelinin hayat bilgisi dersindeki üst düzey beceri erişisine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Demir, S. ve Gürol, M. (2015). Farklılaştırılmış öğretim yöntemlerinin derin ve yüzeysel öğrenen öğrencilerin kalıcılık puanları üzerindeki etkisi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5(2), 187-206.
• Demircioğlu, H. ve Vural, S. (2013). Üstün yetenekli öğrencilerin öğrenme istasyonlarındaki performanslarının değerlendirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 278-289.
• Demirel, Ö. (2011). Öğretme Sanatı (Öğretim İlke ve Yöntemleri). Ankara: Pegem Akademi.
• Dindar, H. ve Taneri, A. (2011). MEB’in 1968, 1992, 2000 ve 2004 yıllarında geliştirdiği fen programlarının amaç, kavram ve etkinlik yönünden karşılaştırılması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 363-378.
• Erdağı, S. (2014). İstasyon tekniğinin fen ve teknoloji dersinin akademik başarısına etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kafkas Üniversitesi, Kars.
• Erdağı, S. ve Önel, A. (2015). İstasyon tekniğinin uygulandığı fen ve teknoloji dersine ilişkin öğrenci görüş ve performanslarının değerlendirilmesi. Kafkas Eğitim Araştırma Dergisi, 2(1), 28-37.
• Füsun, G. ve Alacapınar, G. (2009). İstasyon tekniği ile ders islemeye yönelik öğrenci görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 9(1), 137-147.
• Genç, M. (2013). Çevre eğitiminde istasyon tekniğinin kullanılması hakkında öğretmen adaylarının görüşleri. Erzincan üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 188- 203.
• Güneş, E. (2009). Fen ve teknoloji dersinde istasyon tekniği ile yapılan öğretimin erişiye ve kalıcılığa etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Hall, A. M. & Zentall, S. S. (2000). The effects of a learning station on the completion and accuracy of math homework for middle school students. Journal of Behavioral Education, 10, 123-137.
• Hart, C. (2001). Doing a literature search: A comprehensive guide for the social sciences. London: Sage.
• Hesapçıoğlu, M. (2008). Öğretim ilke ve yöntemleri (Eğitim programları ve öğretim). Ankara: Nobel.
• Irwin, L., Nucci, C. & Beckett, E. C. (2003). Science centers for all: Suggestions on using classroom science centers to engage every learner. Science and Children, 40(5), 35-37.
• Jarrett, O. (2010). “Inventive” learning stations. Science and children, 47(5), 56-59.
• Kılıç, D. (2014). İstasyon tekniği. Bulunduğu eser: Keleş, Ö. (Ed.) Fen Eğitiminde Yeni Yaklaşımlar (ss.309-322 ). Ankara: Pegem Akademi.
• Köseoğlu, P., Soran, H. & Storer, J. (2009). Developing learning stations for the purification of waste water. Procedia Social and Behavioral Sciences, 1, 210–214.
• Lebak, K. (2005). Connecting outdoor field experiences to classroom learning: A qualitative study of the participation of students and teachers in learning science. PhD Thesis, Pennsylvania University, Pennsylvania.
• MEB (2018) Fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 3.-8. sınıflar). Milli Eğitim Bakanlığı: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
• Morgil, İ., Yılmaz, A., Yörük, N. (2002). Fen eğitimde istasyonlarla ilgili bir uygulama. 5. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresinde sözlü olarak sunulmuştur. ODTÜ, ANKARA.
• Ocak, G. (2008). Yöntem ve teknikler. Bulunduğu eser: Ocak, G. (Ed.) Öğretim ilke ve yöntemleri (ss.212-292). Ankara: Pegem Akademi
• Ocak, G. (2010). The effect of learning stations on the level of academic success and retention of elementary school students. The New Educational Review, 21 (2), 146-157.
• Ocak, G. (2014). Yöntem ve teknikler. Bulunduğu eser: Ocak, G. (Ed.) Öğretim ilke ve yöntemleri (ss.302-311). Ankara: Pegem Akademi
• Ocak, G. (Ed.). (2017). Öğretim ilke ve yöntemleri (10. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları
• Radeloff, D. J. (2001). Science discovery centers: Stimulating young children’s minds. A Quarterly Newsletter for the Education Community, 13(3), 1-3.
• Sönmez, V. (2007). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Anı yayıncılık.
• Sürücü, A. , Özdemir, H. ve Baştürk, R. (2013, Bahar). Fen bilgisi öğretmen adaylarının kavram başarılarına istasyonlarda öğrenme modelinin etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 45, 52-62. 25.01.2018 tarihinde http://dergipark.gov.tr/esosder/issue/6159/82784 adresinden alınmıştır.
• Temiz, B. K. (2001). Lise1. Sınıf fizik dersi programının öğrencilerin bilimsel süreç becerilerini geliştirmeye uygunluğunun incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Yüksel, Ö. (2017). Evsel atıklar ve geri dönüşüm-kimya endüstrisi konularında istasyon tekniğinin öğrencilerin akademik başarılarına ve görüşlerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi, Ordu.