METAPHORICAL PERCEPTIONS OF MIDDLE SCHOOL STUDENTS ABOUT HUMAN BODY SYSTEMS

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 1, 172 - 194, 14.01.2022

Esra Durmaz , Seraceddin Levent Zorluoğlu , Betül Okcu

https://doi.org/10.17943/etku.983522

Öz

ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN VÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER ÜNİTESİNE İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI

Öz

Çalışmada, 6. 7. ve 8.sınıf öğrencilerinin fen bilimleri dersi “Vücudumuzdaki Sistemler” ünitesi kavramlarına ilişkin sahip oldukları metaforları ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersi “vücudumuzdaki sistemler” ünitesi kavramlarına yönelik metaforik algılarını ortaya çıkarmak amacıyla çalışmada olgu bilim (fenomonoloji) deseni kullanılmıştır. Çalışma grubunu 6., 7. ve 8. sınıfta öğrenim gören ve gönüllü katılım sağlayan 450 öğrenci oluşturmaktadır. Öğrencilerin “Vücudumuzdaki Sistemler” ünitesi kavramlarına yönelik metaforik algıları, çalışma kapsamında geliştirilen görüşme formu kullanılarak toplanmıştır. Çalışmada elde edilen metaforlar, içerik analizi yoluyla analiz edilmiştir. Kavramla ilgili metaforların değerlendirmesinden sonra metaforların listesi yapılmış ve her bir metaforu temsil eden öğrenci sayısı (f) ve yüzdesi (%) hesaplanmıştır. Ortaokul öğrencilerinin ‘Vücudumuzdaki Sistemler’ ünitesi kavramlarına ilişkin sahip oldukları metaforları ortaya çıkarmak için yapılan bu çalışmada öğrencilerin beyin, iskelet, eklem, kan, damar, akciğer kavramlarına yönelik birbirinden farklı toplam 266 metafor geliştirmeleri bu kavramlarla ilgili bakış açılarının farklılığını göstermektedir. Sonuç olarak 6.sınıflar 7. ve 8. sınıflara göre kavramlara yönelik daha az sayıda metafor üretmişlerdir. 8. sınıflar ise çok sayıda metafor üretmişlerdir. Öğrencilerin oluşturdukları metaforlar, çoğunlukla şekil ve görünüş olarak benzetmelerdir.

Anahtar Kelimeler

Vücudumuzdaki sistemler;, metafor, ortaokul öğrencileri

Kaynakça

• Afacan, Ö. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının “fen” ve “fen ve teknoloji öğretmeni” kavramlarına yönelik metafor durumları. e-Journal of New World Sciences Academy, 6(1), 1242-1254.
• Anılan, B. (2017). Fen bilimleri öğretmen adaylarının kimya kavramına yönelik metaforik algıları. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(2), 7-28.
• Arık, S. & Benli Özdemir, E. (2016). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının fen laboratuvarına yönelik metaforik algıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(2), 673-688.
• Aygün, M., Durukan, Ü. G. & Hacıoğlu, Y. (2015). Fen Bilgisi ve İlköğretim Matematik öğretmenliği öğrencilerinin ‘ışık’ kavramıyla ilgili metaforik algıları. Giresun Üniversitesi Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 3(2), 1-14.
• Çil, D. & Çelik, H. (2020). Ortaokul öğrencilerinin temel fizik kavramlarına yönelik metaforik algılarının incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi (ESTÜDAM) Eğitim Dergisi, 5 (2), 206-225.
• Çökelez, A. & Harman, G. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının kimya, fizik ve biyoloji kavramlarına yönelik metaforik algıları. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 46(46), 75-95.
• Derman, A. (2014). Lise öğrencilerinin kimya kavramına yönelik metaforik algıları. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(5), 749-776.
• Dönmez, G. (2017). Ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersine, bilime, fen bilimlerine öğretmenine ve bilim insanına yönelik metaforik algıları ve imajları. Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Harman, G. & Çökelez, A. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının kimya, fizik ve biyoloji kavramlarına yönelik metaforik algıları. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(19), 287-306.
• Kahyaoğlu, M. (2015). İlköğretim öğrencilerinin doğa kavramına ilişkin algılarının metaforlar yoluyla incelenmesi. Turkish Studies, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(11), 831-846.
• Kaya, M.F. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının ‘küresel ısınma’ kavramına yönelik metafor algıları. Doğu Coğrafya Dergisi, 18(29), 117-134.
• Minas, R., & Gündoğdu, K. (2013). Ortaokul öğrencilerinin ‘yaşamımızdaki elektrik’ ve ‘maddenin yapısı ve özellikleri’ ünite kavramlarına yönelik metafor algılarının incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(2), 67-77.
• Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 14(3), 459-496.
• Schreglmann, S. & Kazancı, Z. (2016). Öğretmen adaylarının ‘yaratıcı öğretmen’ kavramına yönelik metaforik algıları. Üstün Zekalılar Eğitimi ve Yaratıcılık Dergisi, 3(3), 21-34
• Selçuk, A. & Yılmaz, M. (2017). Fen bilimleri öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları ve çevre kirliliğine yönelik metaforik algıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(3), 1147-1167.
• Soysal, D. & Afacan, Ö. (2012). İlköğretim öğrencilerinin ‘fen ve teknoloji dersi’ ve ‘fen ve teknoloji öğretmeni’ kavramlarına yönelik metafor durumları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(19), 287-306.
• Ural, E. & Başaran Uğur, A. R. (2018). Öğretmen adaylarının fen laboratuvarı kavramına ilişkin metaforik algıları. Eğitim Kuran ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 4(3), 50-64.
• Yadigaroğlu, M., Demircioğlu, G. & Demircioğlu, H. (2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının kimya bilgilerini günlük hayatla ilişkilendirebilme düzeyleri. Ege Eğitim Dergisi, 18(2), 795-812.
• Yalmancı, S.G. & Aydın, S. (2013). Öğretmen adaylarının biyoloji kavramına yönelik metaforik algıları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10 (21), 208-223.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.