Research and Model Recommendations of Crowdfunding from the Islamic Finance Perspective

Year 2025, Issue: 21, 34 - 49, 31.01.2025

Ömer Çanakçı , Mustafa Yurttadur

Abstract

The crowdfunding system, which is offered as an alternative to entrepreneurs traditional nutrition financing methods, has become very popular recently and has contributed greatly to the entrepreneurship ecosystem with the establishment of new platforms.
Beginning to explain entrepreneurship, knowledge of entrepreneurship, crowdfunding, and Islamic finance system with structured structural frameworks. The crowdfunding system has many compatible features with Islamic finance products. Compatibility of Islamic financial products such as grant, qard-i hasan, musharakah and mudarabah has been made in donation, reward, debt and share-based systems, which are types of crowdfunding systems.
The structure and details of the crowdfunding system are explained with examples. The final structured framework, the crowdfunding system and the collapse of Islamic finance, is widely used in the world but today is more exemplified by the debt-based crowdfunding system; Two different regional models of karz-ı hasen and musharakah have been proposed. The proposed models are used in the world and will quickly find a place and contribute to the Islamic finance ecosystem following the legislative regulations.

Keywords

Crowdfunding, Islamic Finance, Financing of Entrepreneurship, Qarz-i Hasan, Musharakah

İslami Finans Perspektifinden Kitle Fonlamasının Araştırılması ve Model Önerileri

Abstract

Girişimcilerin geleneksel olarak kullandığı finansman yöntemlerine alternatif olarak sunulan kitle fonlama sistemi, son dönemde oldukça popüler olmuş ve yeni platformların kurulmasıyla birlikte girişimcilik ekosistemine oldukça katkı sağlamıştır.
Yapılan kavramsal çerçevelerle girişimcilik, girişimciliğin finansmanı, kitle fonlaması, İslami finans sistemi açıklamaya çalışılmıştır. Kitle fonlama sisteminin, İslami finans ürünleriyle birçok yönden uyumlu özellik taşıdığı görülmüştür. Kitle fonlama sisteminin türleri olan bağış, ödül, borç ve paya dayalı sistemlerde, İslami finans ürünlerinden hibe, karz-ı hasen, müşareke ve mudarebenin karşılaştırılmaları yapılmıştır.
Kitle fonlama sisteminin dünyadaki ve ülkemizdeki durumu örneklerle açıklanmıştır. Nihai olarak yapılan kavramsal çerçeve, kitle fonlama sistemi ve İslami finans ürünlerinin uyumu, dünyada oldukça fazla kullanılan ancak ülkemizde daha örneği bulunmayan borçlanmaya dayalı kitle fonlaması sistemine; karz-ı hasen ve müşareke temelli iki farklı model önerilmiştir. Önerilen modellerin dünyada kullanım alanlarının olduğu ve ülkemizde de mevzuatsal düzenlemelerin akabinde hızlı bir şekilde İslami finans ekosisteminde yer bulup, katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Keywords

Kitle Fonlaması, İslami Finans, Girişimciliğin Finansmanı, Karz-ı Hasen, Müşareke

References

• Aksoy, (2017). İslam’da mudaraba ve katılım bankacılığında uygulama potansiyeli [Yüksek lisans tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü]. İstanbul.
• Alım, (2018). İslami finansta yasaklar ve temel İslami akitler [Yüksek lisans tezi, KTO Karatay Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Konya.
• Atsan, N., & Oruç Erdoğan, E. (2015). Girişimciler için alternatif bir finansman yöntemi: Kitlesel fonlama crowdfunding. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10(1), 297-320.
• AAOIFI. (2015). Faizsiz finans standartları (İZÜ, Çev.). TKBB Yayınları.
• AAOIFI. (2018). Faizsiz finans standartları. TKBB Yayınları.
• Baştuğ, S. (2024). Katılım esaslı paya dayalı kitle fonlama model önerisi. İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi, 10(1), 141-174.
• Canbaz, (2019). İslâmi finans aracı olarak karz-ı hasen ve katılım bankaları için bir model önerisi [Doktora tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Afyonkarahisar.
• Canbaz, M. F., & Çonkar, M. K. (2018). Girişimcilere faizle borçlanmaya alternatif İslami bir yöntem: Kitle fonlaması. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 10(18), 37-55.
• Canbaz, M. F. (2023). Kitle fonlaması İslami finansın geleceği mi? Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 23(1), 334-351.
• Çekin, (2018). Tasarrufa dayalı finansman sistemi ve İslami finans ilkeleri çerçevesinde değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü]. İstanbul.
• Çürük, (2013). İslami finansın Türkiye'deki gelişimi, mevcut sorunlar ve çözüm önerileri [Doktora tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Konya.
• Ecofolio. (2024). İcazet belgesi. https://ecofolio.com.tr/bildirimler/icazet-belgesi (Erişim tarihi: 31 Mart 2024).
• Efe, A. (2021). Katılım bankacılığı ve İslami finans sektöründeki temel teknik sorunların çözümü. Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi, 5(2), 303-326.
• Elgari, M. A. (2003). Credit risk in Islamic banking and finance. Islamic Economic Studies, 10(2).
• Ethis. (2024). https://www.ethis.co.id/ (Erişim tarihi: 31 Mart 2023).
• Fonangels. (2024). https://www.fonangels.com/kurumsal (Erişim tarihi: 31 Mart 2023).
• Fonbulucu. (2024). https://invest.fonbulucu.com/ (Erişim tarihi: 31 Mart 2023).
• Fonlabüyüsün. (2024). https://fonlabuyusun.com/ (Erişim tarihi: 31 Mart 2023).
• Güçlü, F., & Yazıcı, B. T. (2023). Katılım kitle fonlaması: AAOIFI İslami kitle fonlaması standardı bağlamında bir değerlendirme ve öneri. International Journal of Applied Economic and Finance Studies, 8(2), 41-50.
• Hornuf, L., & Schmitt, M. (2016). Success and failure in equity crowdfunding. CESifo DICE Report, 14(2), 16-22.
• İzmirli Ata, F. (2018). Yeni nesil finansman yöntemi olarak kitle fonlama: Türkiye potansiyeli. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 273-295.
• Kamaruddin, M. H., & Ishak, M. S. I. (2020). Islamic crowdfunding platform as an alternative book fundraising in Malaysia. International Journal of Islamic Economics and Finance Research, 3(2), 11–25.
• Karaca, A. (2019). İslami finans araçları ve bunların muhasebeleştirilmesi [Yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Denizli.
• Karz-ı Hasen Vakfı. (2022). Karz-ı Hasen Vakfı. https://karzihasenvakfi.com (Erişim tarihi: 2 Ocak 2023).
• Kaya, M. İ., & Gözübüyük, B. (2022). Kitle fonlamasının teknoloji alanında yenilik getiren fikirlerin finansmanındaki rolü ve kitle fonlaması sisteminde yatırımcıların korunmasının önemi. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 12(2), 1081-1127.
• Kazak, H. (2023). Kitle fonlaması yöntemi ile zekât uygulaması: Bir model önerisi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 15(28), 42-72.
• Kickstarter. (2024). https://www.kickstarter.com/help/stats?ref=global-footer (Erişim tarihi: 30 Haziran 2024).
• Kifobu. (2024). Kitle Fonlama Bülteni. https://kifobu.com/2024/05/14/kitle-fonlama-ekosisteminin-3-yilina-ozel-bakis/ (Erişim tarihi: 13 Mayıs 2024).
• Kiva. (2023). Kiva Crowdfunding Platform. https://www.kiva.org/about (Erişim tarihi: 31 Aralık 2023).
• Kuran-ı Kerim. (610-632). https://kuran.diyanet.gov.tr/mushaf (Erişim tarihi: 30 Haziran 2024).
• Kurnaz, G., & Bedük, A. (2017). Türkiye’de ve dünyada melek yatırımcılık. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 20(1), 27-40.
• Narfon. (2024). Hakkımızda. https://narfon.com.tr/hakkimizda (Erişim tarihi: 31 Mart 2024).
• Özdevecioğlu, M., & Karaca, M. (2015). Girişim ve girişimci kişilik. Eğitim Yayınevi.
• Öztürk, M. B., Çelik, M. S., & Açıkgöz, E. (2023). Yeni girişimler ve yatırımcılar için alternatif finansman yöntemi: Paya dayalı kitle fonlaması. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 55-67.
• Parlıyan, N. (2023). Kitle fonlaması ve İslam hukuku açısından değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Konya.
• Resmi Gazete. (2023). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/10/20211027-3.htm
• Salam, N. (2019). Layanan urun dana (equity crowdfunding) perspektif ekonomi Islam [Master’s thesis, Studi Ekonomi Syariah Institut Agama Islam Negeri (IAIN)].
• Sırım, V. (2019). İslam iktisadında yatırımların finansmanında karz-ı hasen uygulaması. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 125-164.
• Şahap, F. (2020). Girişimcilik temelinde alternatif bir finansman modeli olan kitle fonlaması ve Türkiye'deki yatırımcılarına yönelik bir araştırma [Yüksek lisans tezi, Galatasaray Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü]. İstanbul.
• TKBB. (2018). Merkezi danışma kurulu. http://www.tkbb.org.tr/merkezidanismakurulu
• TKBB. (2021). Türkiye’de katılım bankacılığı: El kitabı (ss. 13-15). https://yonetim.tkbb.org.tr/upload/Turkiyede_Katilim_Bankaciligi_El_Kitabi-3.pdf (Erişim tarihi: 31 Mart 2024).
• Tulum, S., & Burak, E. (2019). Girişimciler için alternatif finansman yöntemleri. Electronic Journal of Vocational Colleges.
• Türk Dil Kurumu. (2024). https://sozluk.gov.tr/ (Erişim tarihi: 31 Mart 2023).
• Vergili, G. (2023). Kitle fonlama: Dünü, bugünü ve yarını. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 106-121.
• Yahşi, F. (2000). Özel finans kurumlarının mevzuat serüveni. Albaraka Türk Bereket Dergisi, 3(9), 6–7.
• Yanpar, A. (2015). İslâmi finans: İlkeler, araçlar ve kurumlar (2. baskı). Scala Yayıncılık.
• Yerdelen Kaygın, C., & Yıldız, B. (2015). Girişimcilik finansmanında kullanılan fon kaynakları. Girişimcilik: Temel kavramlar, girişimcilik türleri, girişimcilikte güncel konular . Yazın Matbaacılık.
• Yurttadur, M. (2023). Kitle fonlaması. İçinde F. Kaya (Ed.), Finansal yatırım araçları (ss. 387-417). Beta Yayınları.
• Zholdyuly, A. (2022). Girişimciliğin finansmanında kullanılan paya dayalı kitle fonlaması modelinin yatırım riski üzerine etkileri [Yüksek lisans tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi, Finans Enstitüsü]. İstanbul.
• Zholdyuly, A. (2022). Türkiye kitle fonlaması platformlarının analizi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1), 72-84.