Türkiye’de Asgari Ücret ile Enflasyon, İşsizlik ve Büyüme Oranları Arasındaki İlişki

Year 2025, Issue: 21, 72 - 85

Mustafa Orhan Özer , Meltem İrteş Gülşen

Abstract

Asgari ücret uygulamasının makroekonomik göstergeler üzerinde doğrudan veya dolaylı bir biçimde etkili olabileceğine ilişkin çalışmalar mevcuttur. Dolayısıyla bu etkinin ortaya çıkarılması ve asgari ücret artışı belirlenirken göz önünde bulundurulması oldukça önemlidir. Çalışmanın amacı Türkiye’de 1969-2022 döneminde asgari ücret ile enflasyon, işsizlik ve büyüme oranı arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Bu amaçla hem geçici hem de kalıcı yapısal değişimleri dikkate alan kesirli frekanslı Fourier Toda-Yamamoto nedensellik testi kullanılmıştır. Sonuçlar enflasyon oranının nominal asgari ücret ile çift yönlü, reel asgari ücret ile tek yönlü bir ilişki içinde olduğunu göstermektedir. Buna göre reel asgari ücrette meydana gelen artışlar enflasyonist bir etki yaratırken, enflasyon oranının artması reel asgari ücreti etkilememektedir. Nominal asgari ücret ile enflasyon oranı arasındaki ilişkinin çift yönlü olması, Türkiye’de ücret-fiyat sarmalının geçerli olduğunu ortaya koymaktadır. Nominal ve reel asgari ücretler ile işsizlik ve büyüme oranları arasında ise herhangi bir ilişki bulunmamaktadır. Nominal asgari ücrette meydana gelen değişimlerin işsizlik ve büyüme gibi reel göstergeleri etkilememesi, bunun yerine yalnızca fiyatlar genel düzeyi gibi parasal göstergeleri etkilemesi Türkiye’de paranın nötr olduğuna işaret etmektedir.

Keywords

Asgari Ücret, Enflasyon, İşsizlik, Ekonomik Büyüme

The Relationship between Minimum Wage and Inflation, Unemployment and Growth Rates in Turkiye

Abstract

There are studies showing that the application of minimum wage may have a direct or indirect impact on macroeconomic indicators. Therefore, it is important to reveal this effect and not to neglect it when determining the minimum wage increase. The study aims to investigate the relationship between minimum wage and inflation, unemployment, and growth rate in Turkiye over the period 1969-2022. For this purpose, the fractional frequency Fourier Toda-Yamamoto causality test, which considers all temporary and permanent structural breaks is employed. The results show that the inflation rate has a bidirectional relationship with the nominal minimum wage and a unidirectional relationship with the real minimum wage. Accordingly, while an increase in the real minimum wage creates an inflationary effect, an increase in the inflation rate does not affect the real minimum wage. The fact that the relationship between the nominal minimum wage and the inflation rate is bidirectional shows that the wage-price spiral is valid in Turkiye. There is no relationship between nominal and real minimum wages and unemployment and growth rates. The fact that changes in the nominal minimum wage do not affect real indicators such as unemployment and growth, but only affect monetary indicators such as the general level of prices, indicates that money is neutral in Turkiye.

Keywords

Minimum Wage, Inflation, Unemployment, Economic Growth

References

• Aaronson, D. (2001). “Price Pass-through and the Minimum Wage”, Review of Economics and Statistics, 83(1), 158-169. https://doi.org/10.1162/003465301750160126.
• Akgeyik, T. (2007). Asgari Ücrette Esnek Modelleme: Bölgesel Asgari Ücret Yaklaşımı, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası.
• Akgeyik, T. ve Yavuz, Ç. N. (2006). “Türkiye’de Asgari Ücret, Milli Gelir ve İşsizlik İlişkisi (Ekonometrik Bir Analiz)”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, 49, 1-17.
• Akgül, O. ve Bükey, A. M. (2020). “Türkiye’de Enflasyon ile Asgari Ücretler Arasındaki İlişki ve Ücret-Fiyat Sarmalı”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (78), 257-282. https://www.doi.org/10.26650/jspc.2020.78.0026
• Akın, F. (2017). “Asgari Ücretteki Artışın Ekonomik Etkileri”, İş ve Hayat, 2(4), 139-154.
• Altunöz, U. (2016). “Türkiye’de Asgari Ücret, İşsizlik ve Enflasyon Arasındaki İlişkinin Sınır Testi Yaklaşımıyla Analizi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 30(5), 1055-1063.
• Asgari Ücret Yönetmeliği, (2004, 1 Ağustos), Sayı: 25540, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5454&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5 (Erişim Tarihi: 22 Aralık 2023).
• Asgari Ücret Yönetmeliği, Resmî Gazete Tarihi: 01.08.2004 Resmî Gazete Sayısı: 25540.
• Babalola, A. (2019). “Impact of National Minimum Wage Increase on Unemployment and Inflation Rates in Nigeria: An Empirical Analysis”, Amity Journal of Economics, 4(1), 17-34.
• Başkaya, Y. S. ve Özmen, M. U. (2013). “Türkiye’de Asgari Ücret-ÜFE Enflasyonu İlişkisi Üzerine Ampirik Bir analiz”, Ekonomi Notları, (23), Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, 6 Eylül, Ankara, https://www.tcmb.gov.tr
• Becker, R., Enders, W. ve Lee, J. (2006). “A Stationarity Test in the Presence of An Unknown Number of Smooth Breaks”, Journal of Time Series Analysis, 27(3), 381-409. https://doi.org/10.1111/j.1467-9892.2006.00478.x
• Biçerli, M. K. ve Kocaman, M. (2019). “The Impact of Minimum Wage on Unemployment, Prices, and Growth: A Multivariate Analysis for Turkey”, Economic Annals, 64(221), 65-84. https://doi.org/10.2298/EKA1921065K
• Bozoklu, S., Yılancı, V. ve Görüş, M. Ş. (2020). “Persistence in Per Capita Energy Consumption: A Fractional Integration Approach with A Fourier Function”, Energy Economics, 91, 1-12. https://www.doi.org/10.1016/j.eneco.2020.104926
• Bulut Çevik, Z. B. ve Solmaz Macit, S. (2017). “Türkiye’de Asgari Ücretin Kısa Dönem Belirleyicileri: Nedensellik Analizi”, Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 3(3), 429-445.
• Bulutay, T. (1995). Employment, Unemployment and Wages in Turkey, Ankara: International Labour Office.
• Campos-Vazquez, R. M. ve Esquivel, G. (2020). “The Effect of Doubling the Minimum Wage and Decreasing Taxes on Inflation in Mexico”, Economics Letters, 189, 1-4. https://doi.org/10.1016/j.econlet.2020.109051
• Christopoulos, D. K. ve Leon-Ledesma, M. A. (2010). “Smooth Breaks and Non-Linear Mean Reversion: Post-Bretton Woods Real Exchange Rates”, Journal of International Money and Finance, 29(6), 1076-1093. https://doi.org/10.1016/j.jimonfin.2010.02.003
• Christopoulos, D.K. ve Leon-Ledesma, M. A. (2011). “International Output Convergence, Breaks, and Asymmetric Adjustment”, Studies in Nonlinear Dynamics & Econometrics, 15(3), 1-31. https://www.doi.org/10.2202/1558-3708.1823
• Clemens, J. (2021). “How do Firms Respond to Minimum Wage Increases? Understanding the Relevance of Non-employment Margins”, Journal of Economic Perspectives, 35(1), 51-72. https://www.doi.org/10.1257/jep.35.1.51.
• Cuong, N. V. (2011). “Do Minimum Wage Increases Cause Inflation? Evidence from Vietnam”, MPRA, Paper No: 36750, 1-30.
• Çiçek, Ö. (2018). “Türkiye’de Asgari Ücretin Vergi Dışı Bırakılmasının Tüketim Harcamaları Üzerine Etkisi”, Fiscaoeconomia, 2(1), 20-40. https://www.doi.org/10.25295/fsecon.2018.01.002
• ÇSGB, https://www.csgb.gov.tr/asgari-ucret (Erişim Tarihi: 23 Aralık 2023).
• Dağlıoğlu, S. ve Bakır, M. A. (2015). “Türkiye’de Asgari Ücretin İstihdam Üzerindeki Etkisinin Sektörel Panel Regresyon Modelleri ile İncelenmesi”, Sosyal Güvence Dergisi, (8), 35-68.
• Dobija, M. (2011). “Labor Productivity vs. Minimum Wage Level”, Modern Economy, 2(5), 780-787. https://www.doi.org/10.4236/me.2011.25086.
• Draca, M., Machin, S. ve Van Reenen, J. (2011). “Minimum Wages and Firm Profitability”, American Economic Journal: Applied Economics, 3(1), 129-151. https://www.doi.org/10.1257/app.3.1.129.
• Enders, W. ve Jones, P. (2016). “Grain Prices, Oil Prices, and Multiple Smooth Breaks in A VAR”, Studies in Nonlinear Dynamics & Econometrics, 20(4), 399-419. https://www.doi.org/10.1515/snde-2014-0101
• Enders, W. ve Lee, J. (2012). “The Flexible Fourier Form and Dickey-Fuller Type Unit Root Tests”, Economics Letters, 117(1), 196-199. https://doi.org/10.1016/j.econlet.2012.04.081
• Eser, L. Y. (2021). “Türkiye’de Asgari Ücretin Vergilendirilmesi Tartışması”, Vergi Raporu, 266, 11-30.
• Gelir Vergisi Genel Tebliği, (2020, 27 Mayıs), Sayı: 31137, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/05/20200527-10.htm (21 Aralık 2023).
• Gelir Vergisi Kanunu, (1961, 6 Ocak), Sayı: 10700, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.4.193.pdf (Erişim Tarihi: 18 Aralık 2023).
• Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, (2021, 25 Aralık), Sayı: 7349, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/12/20211225-2.htm (Erişim Tarihi: 19 Aralık 2023).
• Gramlich, E. M. (1976), “Impact of Minimum Wages on Other Wages, Employment and Family Incomes", Brookings Papers on Economic Activity, (2), 409-461.
• Gümüş, İ. ve Akgüneş, A. O. (2020). “Türkiye’de Asgari Ücretin Makroekonomik Değişkenlerle İlişkisi”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 18(2), 110-127. https://doi.org/10.11611/yead.742670
• Güven, A., Mollavelioğlu, M. Ş. ve Çakar Dalgıç, B. (2011). “Asgari Ücret İstihdamı Arttırır mı? 1969-2008 Türkiye Örneği”, ODTÜ Gelişme Dergisi, 38(2), 147-166.
• Harasztosi, P. ve Lindner, A. (2019). “Who Pays for the Minimum Wage?”, American Economic Review, 109(8), 2693-2727. https://doi.org/10.1257/aer.20171445
• Heemskerk, F., Voinea, L. ve Cojocaru, A. (2018). “Busting the Myth: The Impact of Increasing the Minimum Wage: The Experience of Romania”, World Bank Policy Research Working Paper, 8632, 1-46. https://www.doi.org/10.1596/1813-9450-8632
• Immervoll, H. (2007). “Minimum Wages, Minimum Labour Costs and the Tax Treatment of Low-wage Employment”, OECD Social Employment and Migration Working Papers, (46), 1-23. https://doi.org/10.1787/337686556262
• ILO (2021), “How to Define A Minimum Wage?”, https://www.ilo.org/topics/wages/minimum-wages/how-define-minimum-wage (Erişim Tarihi: 29 Ağustos 2024).
• İş Kanunu, (2003, 10 Haziran), Sayı: 25134, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=4857&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 (Erişim Tarihi: 21 Aralık 2023).
• Karamızrak, B. (2019). “Türkiye’de Enflasyon, İşsizlik ve Büyüme’nin Asgari Ücret Üzerindeki Etkisinin Ekonometrik Analizi”, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (6), 88-102.
• Kargı, B. (2013). “Ücret Yapışkanlığı Hipotezi’nin Test Edilmesi: Türkiye’de Asgari Ücret ve Büyüme Üzerine Zaman Serileri Analizi 2005-2012”, Çalışma ve Toplum, 2(37), 183-210.
• Kim, C. U. ve Lim, G. (2018). “Minimum Wage and Unemployment: An Empirical Study on OECD Countries”, Journal of Reviews on Global Economics, 7, 1-9.
• Koç, M. ve Görücü, İ. (2018). “Türkiye’de Asgari Ücretin Uygulanması”, Social Sciences Studies Journal, 4(13), 58-73.
• Korkmaz, A. (2004). “Bir Sosyal Politika Aracı Olarak Türkiye’de Asgari Ücret”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (7), 53-71.
• Korkmaz, A. ve Çoban, O. (2006). “Emek Piyasasında Asgari Ücret, İşsizlik ve Enflasyon Arasındaki İlişkilerin Ekonometrik Bir Analizi: Türkiye Örneği (1969-2006)”, Maliye Dergisi, 151, 16-22.
• Kutal, M. (2007). “Türkiye'de Asgari Ücretle İlgili Sorunlar”. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 53, 55-64.
• Majchrowska, A. (2022). “Does Minimum Wage Affect Inflation”, Ekonomista, (4), 417-436. https://www.doi.org/10.52335/ekon/156331
• Meixnerova, L. ve Krajnak, M. (2020). “Macroeconomic Time Series Affecting the Minimum and Average Wages of V4 Countries”, E&M Economics and Management, 23(4), 4-22. https://www.doi.org/10.15240/tul/001/2020-4-001
• Nazlıoğlu, S., Görmüş, N. A. ve Soytaş, U. (2016). “Oil Prices and Real Estate Investment Trusts (REITs): Gradual-Shift Causality and Volatility Transmission Analysis”, Energy Economics, 60, 168-175. https://doi.org/10.1016/j.eneco.2016.09.009
• Obeng, S. K. (2015). “An Empirical Analysis of the Relationship between Minimum Wage, Investment and Economic Growth in Ghana”, African Journal of Economic Review, 3(2), 85-101. https://www.doi.org/10.22004/ag.econ.264379
• OECD, https://data.oecd.org (Erişim Tarihi: 23 Aralık 2023).
• Özyiğit, M., Çelik A. ve Petek A. (2019). “Türkiye’de 1980 Sonrası Reel Asgari Ücretin Belirleyicileri”, Çalışma ve Toplum Dergisi, 2(61), 1029-1068.
• Pata, U. K. ve Yılancı, V. (2020). “Financial Development, Globalization and Ecological Footprint in G7: Further Evidence from Threshold Cointegration and Fractional Frequency Causality Tests”, Environmental and Ecological Statistics, 27(4), 803-825. https://doi.org/10.1007/s10651-020-00467-z
• Paun, C. V., Nechita, R., Patruti, A. ve Topan, M. V. (2021). “The Impact of the Minimum Wage on Employment: An EU Panel Data Analysis”, Sustainability, 13(16), 9359, 1-17. https://www.doi.org/10.3390/su13169359
• Perez, J. P. (2020). “The Minimum Wage in Formal and Informal Sectors: Evidence from An Inflation Shock”, World Development, 133, 104999, 1-56. https://www.doi.org/10.1016/j.worlddev.2020.104999
• Rakıcı, C. ve Vural, T. (2011). “Asgari Ücret Üzerindeki Toplam Vergi Yükü ve Asgari Ücret Tutarının Anlamı”, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 3(2), 57-68.
• Sever, E. ve İğdeli A. (2018). “Asgari Ücret, İstihdam ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: BRICS-T Örneğinde Bir İnceleme”, Girişimcilik İnovasyon ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 2(3), 1-14. https://doi.org/10.31006/gipad.364498
• Sevinç, D. (2022). “Türkiye’de Asgari Ücret ile Enflasyon, Bölgesel Enflasyon, Açlık ve Yoksulluk Sınırı Arasındaki İlişki ve Bölgesel Asgari Ücret”, Maliye Çalışmaları Dergisi, (68), 107-131. https://doi.org/10.26650/mcd2022-1164349
• Sunal, O. ve Sezgin Alp, Ö. (2015). “Türkiye’de Reel Asgari Ücretler ve Reel GSYİH Değişmeleri Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Enflasyon Oranına Endekslenmiş Bir Nominal Asgari Ücret Politikası”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 70(1), 111-129. https://doi.org/10.16987/ausbf.80017
• Tang, C. F. (2014). “The Effect of Real Wages and Inflation on Labour Productivity in Malaysia”, International Review of Applied Economics, 28(3), 311-322. https://www.doi.org/10.1080/02692171.2013.872084
• Tarı R. ve Bakkal, H. (2017). “Türkiye’de İşsizliğin Belirleyicileri”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (33), 1-18.
• Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982, 9 Kasım), https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=2709&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5 (Erişim Tarihi: 21 Aralık 2023).
• Tüleykan, H. (2019). “Asgari Ücret Zammının Enflasyon ve İşsizlik Üzerine Etkilerinin Değerlendirilmesi: Türkiye Örneği (1988-2018)”, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 54(1), 205-221. https://www.doi.org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.19.03.1085
• Tütüncü, A. ve Gönülaçan, A. (2018). “Asgari Ücret ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Türkiye Örneği”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2), 65-77. https://www.doi.org/10.11616/asbed.v18i38801.459737
• WB, https://databank.worldbank.org (Erişim Tarihi: 23 Aralık 2023).
• Winter‐Ebmer, R. (1994). “Endogenous Growth, Human Capital, and Industry Wages”, Bulletin of Economic Research, 46(4), 289-314.
• Yavilioğlu Kaya, Y., Kızılkaya A. ve Yıldız, S. (2003). “Türkiye'de Asgari Ücret Kadarının Vergi Dışı Bırakılmasının Ekonomik Büyüklüklere Etkisinin Ampirik Analizi”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(1), 91-111. https://www.doi.org/10.17494/ogusbd.1211573
• Yeğen, B. (2022). “Asgari Geçim İndirimi Uygulamasından Vazgeçilmesinin Vergi Teorisi Bakımından Değerlendirilmesi”. Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (SHD), 10(1), 173- 193.
• Yolvermez, B. (2020). “Türkiye’de Asgari Ücret Sorunlarına İlişkin Bir Değerlendirme”, Çalışma ve Toplum, 4(67), 2441-2462.